پایان نامه مقایسه ی دو تکنیک جراحی بازسازی رباط متقاطع قدامی بر عملکرد حرکتی زانوی ورزشکاران |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اوَل: کلیات طرح
1-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………. 3
1-2- بیان مسئله……………………………………………………………………………………. 3
1-3- هدفهای تحقیق………………………………………………………………………………… 4
1-3-1اهدافکلی……………………………………………………………………………………. 4
1-3-2 اهدافاختصاصی…………………………………………………………………………… 4
1-4- اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخابآن………………………………………………… 4
1-5- سئوالات و فرضیههای تحقیق………………………………………………………………… 5
1-5-1 سئوالات تحقیق……………………………………………………………………………… 5
1-5-1-1 سئوال کلی تحقیق………………………………………………………………………… 5
1-5-1-2 سئوالات اختصاصی تحقیق……………………………………………………………… 5
1-5-2 فرضیههای تحقیق………………………………………………………………………….. 5
1-6- مدل تحقیق……………………………………………………………………………………. 5
1-7- تعاریف عملیاتی متغییرها و واژههای کلیدی………………………………………………… 6
1-7-1 متغییرهای تحقیق…………………………………………………………………………… 6
1-7-1-1 وضیعت سلامت…………………………………………………………………………. 6
1-7-1-2 تکنیک بازسازی لیگامان متقاطع قدامیزانو……………………………………………. 6
1-7-1-3 حداکثر گشتاور مفصل زانو……………………………………………………………… 6
1-7-1-4 لاکسیتهی قدامیزانو………………………………………………………………………. 7
1-7-1-5 آزمونعملکردی…………………………………………………………………………… 7
1-7-1-6 پرسشنامهی IKDC ……………………………………………………………………. 7
1-8- روش تحقیق………………………………………………………………………………….. 8
1-9- قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………….. 8
1-9-1 معیارهای ورود به مطالعه…………………………………………………………………. 8
1-9-2- معیارهای خروج از تحقیق………………………………………………………………… 8
1-10- جامعه و حجم نمونه………………………………………………………………………… 8
1-11- محدودیتها و مشکلات تحقیق……………………………………………………………… 8
فصل دوم مطالعات نظری
2-1 مقدمه………………………………………………………………………………………. 10
2-2 مفصل زانو………………………………………………………………………………… 10
2-3 ثبات عملکردی زانو و عوامل مؤثر آن…………………………………………………… 11
2-4 لیگامان متقاطعقدامی………………………………………………………………………. 11
2-5 آناتومی لیگامان متقاطع قدامی……………………………………………………………… 12
2-5-1 اتصالش به استخوان فمور وتیبیا………………………………………………………… 12
2-5-2 فیبرهای تشکیل دهندهی لیگامان…………………………………………………………. 12
2-6 بیومکانیک لیگامان لیگامان متقاطعقدامی………………………………………………….. 13
2-7 شیوع آسیب لیگامان متقاطع قدامی…………………………………………………………. 13
2-8 مکانسیم آسیب لیگامان متقاطع قدامی………………………………………………………. 14
2-8-1 از نظرتئوری……………………………………………………………………………… 14
2-8-2 از نظر کاربردی وعملکردی…………………………………………………………….. 14
2-9 بازسازی لیگامان متقاطع قدامی پارهشده……………………………………………………. 15
2-9-1 جنس گرفت و انواع فیکسورها…………………………………………………………… 15
2-9-2 قرارگیری گرفت………………………………………………………………………….. 16
2-9-2-1 تکنیک ترنستیبیا……………………………………………………………………….. 17
2-9-2-2 تکنیک ترنسپورتال…………………………………………………………………… 18
2-10 لقی سنج شریف…………………………………………………………………………… 19
2-10-1 وسایل ارزیابی لاکسیتهی زانو…………………………………………………………. 19
2-10-2 آزمونها و اصطلاحات مربوط به استفاده از KT1000……………………………… 21
2-11 دینامومتری ایزوکینتیک………………………………………………………………….. 21
2-11-1 مهمترین مزایای دینامومتری…………………………………………………………… 22
2-11-2 ارزیابی ایزوکینتیکی زانو……………………………………………………………… 22
2-12 آزمونهای عملکردی………………………………………………………………………. 22
فصل سوم روش شناسی تحقیق (متدلوژی)
3-1 مقدمه……………………………………………………………………………………….. 26
3-2 روش تحقیق………………………………………………………………………………… 26
3-3 جامعه آماری……………………………………………………………………………….. 26
3-4 حجم نمونه و روش اندازهگیری…………………………………………………………….. 26
3-5 ابزار جمعآوری دادهها……………………………………………………………………… 26
3-6 روش جمعآوری دادهها……………………………………………………………………… 26
3-6-1 پرش ضربدری……………………………………………………………………………. 27
3-6-2 لقی سنج شریف…………………………………………………………………………… 27
3-6-2-1 روش جمع آوری داده………………………………………………………………….. 27
3-6-2-2 روش تجزیه و تحلیل داده……………………………………………………………… 30
3-6-3 ایزوکینتیک……………………………………………………………………………….. 30
3-7 روش تجزیه و تحلیل دادهها………………………………………………………………… 32
3-8 ملاحظات اخلاقی…………………………………………………………………………… 32
فصل چهارم تجزیه وتحلیل یافتههای تحقیق
4-1 مقدمه……………………………………………………………………………………….. 34
4-2 آمار توصیفی……………………………………………………………………………….. 34
4-3 آمار تحلیلی…………………………………………………………………………………. 34
فصل پنجم نتیجه گیری وپیشنهادات
5-1 مقدمه……………………………………………………………………………………….. 39
5-2 بررسی نتایج………………………………………………………………………………… 39
5-2-1 مقایسه پای جراحی نشده دو گروه………………………………………………………… 39
5-2-2 مقایسهی پای جراحی شده و جراحی نشده در هر گروه…………………………………. 41
5-2-3 مقایسهی پای جراحی شده گروه ترنستیبیا با گروه ترنسپورتال………………………. 41
5-2-3-1 پرش ضربدری………………………………………………………………………… 41
5-2-3-2 پرسشنامهی IKDC…………………………………………………………………… 43
5-2-3-3 لاکسیتهی زانو (جابهجایی قدامی تیبیا نسبت به فمور)………………………………… 43
5-2-3-4 ایزوکینتیک……………………………………………………………………………. 45
5-3 جمعبندی……………………………………………………………………………………. 46
5-4 پیشنهادها……………………………………………………………………………………. 46
5-5 پیشنهاد در زمینهی تحقیقات………………………………………………………………… 46
پیوستها و ضمائم………………………………………………………………………………… 47
منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………. 50
چکیده انگلیسی
1مقدمه
پارگی لیگامنت متقاطع قدامی یکی از شایعترین و جدیترین آسیبها، در بین افراد با فعالیتهای فیزیکی بالا میباشد و موجب محدود کردن فعالیتهای ورزشی فرد به مدت طولانی میگردد. حدود یک سوم این افراد پس از آسیب به علت بیثباتی کاندید عمل جراحی میگردند. این بیثباتی ممکن است در میزان کمتر بعد از عمل جراحی نیز هنوز باقی بماند. بررسی نوع جراحی میتواند کمک بر روی شناخت ما در نوع بیثباتی بعد از عمل کمک کند که در این بررسی دو نوع از تکنیکهای جراحی تکباندل مورد بررسی قرار میگیرد.
1-2 بیان مسئله
مفصل زانو، بزرگترین و پیچیدهترین مفصل بدن انسان است. با اینکه این مفصل، یک مفصل لولایی محسوب میشود اما در هر سه صفحه حرکت دارد. وظایف دوگانهی تحمل وزن بدن و انتقال آن، موجب ایجاد فشار و کشیدگی قابل ملاحظه مفصل زانو میشود. در اکثر موارد، ترکیب و ادغام عضلات خمکننده و بازکنندهی مفصل زانو با لیگامنتهای قوی آن، موجب استحکام خوب و مؤثر مفصل زانو میشود.(تامپسون، 1384، 246) لیگامنتها موجب استحکام و پایداری استاتیکی(ایستا) و انقباض عضلات چهار سرران و عضلات خلفیران موجب استحکام و پایداری دینامیکی(پویا) مفصل زانو میشود.(قرانخالو و دیگران، 1385، 392) پایداری غیرفعال مفصل زانو از سوی لیگامنتهای جانبی، لیگامنتهای صلیبی و مینیسک تأمین میشود.(همان منبع، 247)
لیگامنت متقاطعقدامی [1]و لیگامنت متقاطعخلفی، از لیگامنتهای خیلی مهم مفصل زانو هستند که از یک طرف به استخوان ران و از طرف دیگر به استخوان درشتنی متصلند و به صورت متقاطع(ضربدری) از بخش داخلی مفصل زانو عبور میکنند. این لیگامنتها به ترتیب برای حفظ ثبات و پایداری بخش قدامی و خلفی و همچنین برای ثبات و پایداری چرخش مفصل زانو مهم و حیاتیاند.(همان منبع، 248) لیگامنت متقاطع قدامی از دو باند تشکیل شده است. یک باند قدامی_میانی که در اکستنشن شل بوده و در فلکشن سفت میشود که حداکثر سفتی آن در فلکشن 70 درجه است. باند دیگر خلفی_کناری است که در اکستنشن سفت بوده و در فلکشن شل است.(Zaffagnini & Etal, 2008, 28) پارگی لیگامنت متقاطع قدامی یکی از متداولترین آسیبهای مفصل زانو محسوب میشود. شایعترین مکانیزم آسیب لیگامنت متقاطع قدامی آسیب غیرتماسی ناشی از حرکت پیچشی(در حالیکه زانو روی زمین است)، تغییر جهت سریع، کاهش ناگهانی شتاب، استرس والگوس و چرخش خارجی زانو میباشد.(Challghan & Etal, 2003, 212، Canale, 1998, 230)
حال در صورت بروز پارگی لیگامنت متقاطع قدامی فرد دچار مشکلاتی میشود که یکی از مشکلات افزایش جابهجایی قدامی تیبیا نسبت فمور میباشد، که بعد از عمل جراحی این جابهجایی کاهش مییابد.(Mattacola & Etal, 2002, 263)
دو نوع از تکنیکهای تکباندل به نامهای ترنسپورتال [2](TP) و ترنستیبیا [3](TT) انجام شده است که در این دو نوع تکنیک نوع گرفت مورد استفاده یکی بوده در هر دو از گرفت سمیتندنوسیس و گراسیلیس استفاده شده تفاوت این دو نوع تکنیک در موقعیت پورتال فمور میباشد که در تکنیک ترنسپورتال موقعیت گرفت در فمور در ساعت بین 10 تا 30/10 قرار دارد و در ترنستیبیا در موقعیت ساعت 30/11 تا 12 قرار گرفته و میتوان بیان کرد که در این دو تکنیک زاویهی قرارگیری گرفت متفاوت است وممکن است برآیند نیروها در این دو تکنیک تغییر کند.(Insall-Scott, 2001.600)
1-3هدفهای تحقیق
1-3-1 هدف کلی
مقایسهی تأثیر دو نوع تکنیک جراحی مورد استفاده در بازسازی لیگامنت متقاطع قدامی بر عملکرد حرکتی زانوی ورزشکاران اهداف اختصاصی
مقایسهی حداکثر گشتاور فلکسوری زانو در ورزشکارانی که عمل بازسازی لیگامنت متقاطع قدامی را با دو تکنیک TT و TP انجام دادهاند
مقایسهی حداکثر گشتاور اکستنسوری زانو در ورزشکارانی که عمل بازسازی لیگامنت متقاطع قدامی را با دو تکنیک TTو TP انجام دادهاند.
مقایسهی امتیاز آزمون عملکردی [4](Cross hop) در ورزشکارانی که عمل بازسازی لیگامنت متقاطع قدامی را با دو تکنیک TT و TPانجام دادهاند.
مقایسهی میزان تفاوت جابهجایی قدامی تیبیا نسبت به فمور در دو پای ورزشکارانی که عمل بازسازی لیگامنت متقاطع قدامی را با دو تکنیک TT وTP انجام دادهاند.
مقایسهی نمره پرسشنامهی IKDC[5] در ورزشکارانی که عمل بازسازی لیگامنت متقاطع قدامی را با دو تکنیک TT و TP انجام دادهاند.
1-4 اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن
پارگی لیگامنت متقاطع قدامی یکی از آسیبهای رایج در بین ورزشکاران بخصوص در بین ورزشکاران بسکتبال و فوتبال میباشد.(Schiltz & Etal, 2009, 45) با افزایش بروز این آسیب در بین ورزشکاران بررسی روشی که در مدت زمان کمتری ورزشکار به عملکرد ورزشی خود بازگردد و جلوگیری از استئوآرتریت نیاز به بازسازی آن میباشد.(عابدی، 1386، 10) از اهمیت ویژهای برخوردار است.
مهمترین اهداف درمان بیماران مبتلا به آسیب ACL عبارتند از:
1- کاهش میزان ناپایداری زانو
2- برگرداندن حرکت و قدرت مفصل زانو
3- بهبود عملکرد فیزیکی حداقل به میزان قبل از جراحی بازسازی لیگامنت متقاطع قدامی (Aagaard & Etal, 1998, 233)
بین سالهای 1963تا1983 یعنی در طی 20 سال 65 روش جراحی مختلف برای ACL مطرح شده است.(Libid, 720) با کمک روشهای جدید جراحی حدود 90% بیماران قادر خواهند بود که ظرف شش ماه به ورزشهای شدید بازگردند.(Libid, 810) در این تحقیق حاضر به مقایسه دو تکنیک جراحی TTوTP میپردازد با تعیین برتری هر یک از این دو تکنیک بر عملکرد ورزشکاران، می توان آن را به عنوان تکنیک برتر معرفی کرده. همچنین رواج این روش به صورت یک الگو برتر در بین جراحان و مربیان میتواند در صورت بروز این آسیب، فرد در مدت زمان کمتری به میادین ورزشی بازگشته شود.
1- 5 سئوالات و فرضیههای تحقیق
1-5-1 سئوالات تحقیق
سئوال کلی تحقیق
آیا عملکرد حرکتی ورزشکاران بدنبال دو تکنیک جراحی TT و TP متفاوت است؟
سئوالات اختصاصی تحقیق
به دنبال دو نوع تکنیک جراحی TT و TP در ورزشکاران :
گشتاور فلکسوری زانوی جراحی شده چقدر تفاوت دارد؟
گشتاور اکستنسوری زانوی جراحی شده چقدر تفاوت دارد؟
نمرهی آزمون عملکردی(Cross hop) زانوی جراحی شده چقدرتفاوت دارد؟
میزان جابهجایی قدامی تیبیا نسبت به فمور زانوی جراحی شده چقدرتفاوت دارد؟
نمرهی پرسشنامهی IKDC چقدر تفاوت دارد؟
1-5-2 فرضیههای تحقیق
در مقایسه دو تکنیک جراحی TT و TP در ورزشکاران:
تفاوتی بین گشتاور فلکسوری زانوی در دو گروه وجود ندارد.
تفاوتی بین گشتاور اکستنسوری زانوی در دو گروه وجود ندارد.
تفاوتی بین نمرهی آزمون عملکردی(Cross hop) در دو گروه وجود ندارد.
تفاوتی بین میزان جابهجایی قدامی تیبیا نسبت به فمور زانوی دو گروه وجود ندارد.
تفاوتی بین نمرهی پرسشنامهی IKDC در دو گروه وجود ندارد.
1-6 مدل تحقیق
نوع عملکرد مورد ارزیابی در ورزشکاران گروه ترنستیبیا
نوع عملکرد مورد ارزیابی در ورزشکاران گروه ترنسپورتال
لاکسیتهی زانو
لاکسیتهی زانو
قدرت عضلانی
قدرت عضلانی
پرش ضربدری
پرش ضربدری
پرسشنامهی IKDC
پرسشنامهی IKDC
مدل تحقیق عبارت است از مقایسهی رابطهی بین ستونهای هر ردیف میباشد.
1-7 تعاریف عملیاتی متغییرها و واژههای کلیدی
1-7-1متغییرهای تحقیق:
دو تکنیک جراحی لیگامنت متقاطع قدامی زانو متغییر مستقل است و عملکرد ورزشکار متغییر وابسته است که در این تحقیق عملکرد ورزشکار را به عنوان قدرت عضلات اطراف زانو، میزان جابهجایی قدامی تیببیا نسبت به فمور و پرش مورب متوالی تعریف میشود.
1-7-1-1 وضیعت سلامت:
تعریف مفهومی :
آیا مورد عمل جراحی بازسازی لیگامنت متقاطع قدامی قرار گرفته است یا سالم بوده.
تعریف عملیاتی:
زانوی دارای دامنه حرکتی و قدرت عضلانی نرمال طبق روش نرمال Daniel و دارای میزان جابهجایی نرمال تیبیا نسبت به فمور که در مقایسه با اندام مقابل اختلاف جابهجایی کمتر از 3 میلیمتر داشته باشد را به عنوان زانویی سالم و زانویی که تحت عمل جراحی قرار گرفته بعنوان بیمار ACLR محسوب میشود.( سیدمحسنی، 1384، 45)
1-7-1-2 تکنیک بازسازی لیگامنت متقاطع قدامی زانو:
تعریف مفهومی:
روشی که زانوی فرد دنبال پارگی لیگامنت متقاطع قدامی مورد جراحی بازساری قرار گرفته است.
تعریف عملیاتی
از بین تکنیکهای متفاوت جراحی دو تکنیک:
ترنستیبیا:
در این تکنیک از گرفت تاندونهای راستداخلی و نیموتری استفاده میشود ولی در محل برش فمور در ساعت 30/11 تا 12 برای پای راست و در ساعت 12 تا 30/12 برای پای چپ زده میشود
ترنسپورتال:
در این تکنیک نیز از گرفت تاندونهای راستداخلی و نیموتری استفاده میشود ولی تونل فمور در محل قدامی-میانی، Foot print ACL قرار میگیرد.(Tsuda & Etal, 2009, 1048)
1-7-1-3 حداکثر گشتاور مفصل زانو:
تعریفمفهومی:
تواناییعضلهیاگروهعضلانی زانوبرایاعمالحداکثرگشتاورحرکتیبر علیهیکمقاومتدرسراسردامنهحرکتیرامیگویند.(رجبی و گائینی، 1386، 75)
تعریف عملیاتی:
حداکثر گشتاور ایزوکنتیک اکستنسوری و فلکسوری کانسنتریک و اکسنتریک زانو در طی دامنه ی 90 تا 10 درجه اکستنشن در سرعتهای 60 و 180 درجه در ثانیه که با دینامومتر اندازهگیری میشود.
1-7-1-4 لاکسیتهی قدامی زانو:
تعریف مفهومی:
تفاوت در میزان جابهجایی قدامی تیبیا نسبت به فمور بین زانوی سالم و جراحی شده.(همان منبع،100)
تعریف عملیاتی:
اختلاف بین زانوی سالم و جراحی شده در میزان جابهجایی قدامی تیبیا نسبت به فمور که با استفاده از”لقی سنج شریف” در زاویهی 5±30 درجه فلکشن زانو، با نیروی 89 نیوتن توسط محقق اندازهگیری میشود.
1-7-1-5 آزمون عملکردی:
تعریف مفهومی:
آزمونهایی که جهت اندازهگیری هماهنگی و قدرت و توان عضلانی بکار میروند.( Ellenbecker & Etal, 2000, 425)
تعریف عملیاتی:
در این پژوهش از آزمون پرش ضربدری استفاده شد
که برای اینکار خطی به عرض 15 سانتیمتر و طول 6 متر مشخص میگردد. فرد یک با اندام درگیر و یک بار با اندام غیر درگیر پشت خط شروع میایستد و پس از سه بار تمرین، لیلیکنان چهارپرش متوالی با حداکثر قدرت به گونهای که در هر بار پرش خط را قطع کند، انجام میدهد و سپس طول پرش ثبت میشود. این آزمون دوبار و با فاصلهی یک دقیقه انجام میشود و حداکثر آن ثبت میشود. نمرهی این آزمون به عنوان متغیر وابسته و کمی(گسسته) در نظر گرفته میشود.(Dvir, 2004, 120)
1-7-1-6 پرسشنامهی IKDC:
تعریف مفهومی:
روشهایی که تلقی بیمار از وضیعت سلامت خود را اندازهگیری میکنند.(Irrgang &Etal, 2001, 600)
تعریف عملیاتی:
پرسشنامهای که در سال 2001 میلادی در کمیتهی بینالمللی اسناد و مدارک زانو تهیه شده است و توسط فعالیت سطح فیزیکی بیماران با مشکل زانو با توجه به اظهارات بیمار امتیاز گذاری میشود. این امتیاز به عنوان یک متغییر وابسته، کمی(گسسته) در نظر گرفته میشود.(Aagaard & Etal, 1996, 125، Libid, 234)
1-8 روش تحقیق
دراینتحقیقازروشبررسیمقطعی Cross Sectional استفاده شده است.
1-9 قلمرو تحقیق
1-9-1 معیارهای ورود به مطالعه
مردان ورزشکار در دامنه سنی 18تا35سال که حداقل ششماه و حداکثر دو سال از جراحی بازسازی لیگامنت متقاطع قدامی با دو تکنیک ترنستیبیا و ترنسپورتال آنها گذشته بود. دوره ی فیزیوتراپی خود را در یک برنامهی مشترک گذارنده و به سطح فعالیتبدنی قبل از آسیب لیگامنت متقاطع خود رسیده است داشتن دامنهی کامل فلکشن و اکستنشن زانو در اندام درگیر، توانایی حفظ تعادل بر روی پای مبتلا شرط ورود به این پژوهش بود
1-9-2 معیارهای خروج از مطالعه
وجود درد و التهاب در زانوی مبتلا، ضایعه همراه درد مینیسک و یا سایر لیگامنتها که منجر به جراحی شده باشد، درگیری به صورت دو طرفه، سابقه شکستگی یا هر گونه آسیب به استخوانهای تیبیا و فمور در سمت سالم یا مبتلا، وجود درد در کمر، ران یا مچ در چهار هفته پیش از زمان اجرای آزمایش به صورتی که نیاز به مداخله درمانی داشتند، یا ناتوانی در تکمیل آزمایشات به هر علتی که میبود. تمام عوامل فوق منجر به خروج فرد از مطالعه میشد. تمامی معیارهای ذکر شده برای هر دو گروه TTوTP مشترک میباشد.
1-10 جامعه و حجم نمونه
جامعهآماریاینتحقیقرا ورزشکاران که عمل بازسازی زانو را توسط پزشک ارتوپد مشاور طرح انجام داده، تشکیلدادهاند. پسازدرنظرگرفتنمدت زمان گذشته از عملومدت زمانی مشخص با برنامهی مشترک که به فیزیوتراپی اختصاص دادهاند مشخص شد.
شرکتکنندههاشامل 19 نفر از ورزشکارانی هستند که توسط مشاور طرح با دو تکنیک متفاوت بازسازی زانو جراحی شدهاند، و دورهی فیزیوتراپی خود را در یک برنامهی مشترک گذرانده بودند. تمام ورزشکاران ،که توسط مشاوره طرح تحت بازسازی لیگامنت متقاطع قدامی با دو تکنیک ترنستیبیا و ترنسپورتال قرار گرفته بودند، و شرایط ورود به طرح را دارا بودند، اندازهگیری شدند.
1-11 محدودیتها و مشکلات تحقیق
از آنجا که تکنیکهای جراحی در این تحقیق جدید بود و محدودیت تعداد نفراتی که دارای شرایط ورود به تحقیق بودند و نیز هماهنگی و فراهم نمودن ابزارهای متعددی برای اجرای طرح از دیگر مشکلات این پژوهش بود که با معرفی استاد راهنما و پیگیری های لازم برطرف شد. افراد مورد بررسی در این تحقیق ورزشکاران حرفهای بودند که فراخوانی آنها برای اجرای طرح با مشکلاتی روبهرو شد که توسط مشاور طرح مرتفع شد
2-1 مقدمه
در این تحقیق که به بررسی تأثیر دو تکنیک جراحی بر عملکرد حرکتی زانوی ورزشکاران میپردازد. در این بررسی عملکرد حرکتی زانو ورشکاران که در دو گروه ، تکنیک جراحی ترنسپورتال و تکنیک جراحی ترنستیبیا، قرار گرفتند را از نظر حداکثر گشتاور زانو، لاکسیتهی قدامی زانو، پرش ضربدری و پرسشنامهی IKDC ارزیابی شدند. برای اینکه بتوان این بررسی را انجام داد باید در مورد زانو، لیگامنت متقاطع قدامی و انواع تکنیکهای جراحی اطلاعات کافی در اختیار داشته، و نیز مطالعاتی که در این زمینه و یا زمینههای مشابه انجام شده است را مورد بررسی قرار داده به همین علت در ادامه توضیح اجمالی در این موارد داده میشود.
فرم در حال بارگذاری ...
[پنجشنبه 1398-06-28] [ 03:56:00 ب.ظ ]
|