با توسعه روز افزون مناطق شهری و تغییر هیدرولوژی محیط‌ها، مناطق غیرقابل نفوذ توسعه یافته است كه این حالت موجب افزایش حجم و ارتفاع رواناب ناشی از بارش در حوضه­های شهری می­گردد. جریان جاری شده در حوضه‌های شهری به دلیل عبور از مناطق مختلف در سطح شهر دارای كیفیت نامناسب بوده و همراه خود مقدار زیادی آلودگی حمل می­نماید. در صورت عدم تخلیه(زهكشی) مناسب رواناب ناشی از بارش‌های شهری امكان بروز سیلاب در سطح شهر افزایش می­یابد. به دلیل اثرات مخرب ناشی از سیلاب در حوضه­های شهری، چگونگی انتقال، مدیریت و تخلیه رواناب‌های ایجاد شده در سطح شهر مورد توجه محققین و سازمانهای مربوطه از جمله شهرداری‌ها قرار گرفته است. در این تحقیق برای كاهش اثرات ناشی ازكیفیت و كمیت رواناب در حوضه مورد مطالعه، به تهیه لایه‌های مختلفی از جمله توپوگرافی، کاربری اراضی، شیب، طبقات شیب، ضریب CN، ضریب رواناب، تراکم مسکونی وتراکم جمعیت با استفاده از سیستم سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی اقدام گردید. سپس با ارزیابی مدل ترکیب خطی وزین (WLC) ، اقدام به وزن دهی هر لایه بر اساس میزان اهمیت آن در بروز سیلاب گردید. پس از وزن دهی نهایی لایه‌ها به صورت دو­به­دو (AHP) توسط نرم‌افزار Export Choice ضریب نهایی برای هر یک از لایه‌ها تعیین شد. در نهایت با اعمال این ضرایب از طریق نرم‌افزار Arc GIS نقشه پهنه‌بندی خطر سیلاب برای محدوده مورد نظر تهیه گردید. بدین ترتیب، محدوده‌های بحرانی در برابر سیلاب و آب گرفتگی مشخص و خسارات ناشی از سیلاب در قالب نقشه ارزیابی ارائه می­گردد..نقشه ریزپهنه­بندی خطر سیل نشان می دهد که حدود2 درصد ازمحدوده نقشه در پهنه­بندی خطر خیلی زیاد، 40 درصد در پهنه بندی خطر زیاد، 18 درصددر پهنه­بندی  خطر متوسط و 40درصد در پهنه­بندی کم خطر از لحاظ سیل­گیری قرار دارد. همچنین با تهیه نقشه ارزیابی خطر، بیشترین خسارات مربوط به مناطق مسکونی،  کمترین خطر در مناطق طبیعی و مناطق با کاربری اداری و فرهنگی عاری از خطر می باشد.
 

فصل اول:

                                          کلیات تحقیق

 مقدمه
صنعتی شدن جوامع، تأثیرات نامطلوبی در هیدرولوژی حوضه آبریز مربوطه می‌گذارد و موجب تشدید سیلاب‌ها، افزایش آلودگی در قسمت پایاب،کاهش جریان‌های پایه و کاهش تغذیه‌ی آب‌های زیر زمینی می‌گردد (طاهری بهبهانی و همکار،1375). به بیان دیگر، تحولات هیدرولوژیک ناشی از شهر سازی و نحوه کاربری، تغییر در حجم کل رواناب‌ها، میزان تغذیه ناشی از بارش، حداکثر آبدهی (پیک)سیلاب‌ها و کیفیت آب دارند.

اکثر شهرهای ایران در خروجی حوضه‌ها بنا شده اند و شهر تبریز نیز از این امر مستثنی نیست، افزایش سطوح نفوذ ناپذیر که ناشی از شهر سازی و احداث ساختمان بر خاك‌های نفوذ پذیر است، طبعأ از سطوح نفوذ پذیر حوضه که قادر به جذب بخشی از بارندگی است کاسته و در نتیجه بر حجم کل رواناب شهر افزوده است(بزرگ زاده،1372).بررسی آمار و اطلاعات خسارت ناشی از وقوع سیلاب در ایران و جهان بیانگر گستردگی صدمات ناشی از سیلاب به منابع طبیعی،انسانی و اقتصادی مناطق مختلف می‌باشد (وهابی،1385).