پیچیدگی زندگی در دنیای امروز به حدی است که مواجهه با انواع استرس و تنیدگی را اجتناب ناپذیر    می سازد و تا زمانی که انسان ها ناگزیر به رویارویی با تنیدگی های مختلف هستند، آسیب پذیر بوده و سازگاری آنها با محیط در معرض خطر است. بنابراین کسب مهارت های مقابله موثر با استرس ها برای حفظ سلامت جسمی و روانی و بهزیستی انسان ها از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف کلی این پژوهش عبارت بوده است از بررسی تاثیر راهبردهای مقابله با استرس (CSSS) بر اختلال اضطراب فراگیر (GAD). فرضیه اصلی عبارت بوده از اینکه راهبردهای مقابله با استرس بر اختلال اضطراب فراگیر دانشجویان دختر تاثیر دارند. روش استفاده شده در این پژوهش نیز روش توصیفی از نوع علی-مقایسه ای بوده است. همچنین جامعه در این پژوهش عبارت بوده از کلیه دانشجویان دختر دانشگاه شهید باهنر کرمان که شامل 9720 دانشجوی دختر        می باشد. این پژوهش بر روی یک نمونه 384 نفری از دانشجویان دختر این دانشگاه انجام شده که به روش نمونه گیری خوشه ای برگزیده شده اند. به این منظور ابتدا از میان دانشکده های دانشگاه شهید باهنرکرمان چهار دانشکده شامل دانشکده ادبیات، فنی، ریاضی و دامپزشکی و سپس از میان بخش های موجود در این دانشکده ها تعدادی بخش و در نهایت تعدادی کلاس و 384 نفر دانشجو به طور تصادفی انتخاب شده و مورد آزمون قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده این پژوهش نیز عبارت بوده اند از پرسشنامه راهبردهای مقابله با استرس اندلر و پارکر (CISS) و پرسشنامه اضطراب بک (BAI).

برای تحلیل نتایج، شاخص های آمار توصیفی از جمله جدول ها و نمودارها و شاخص های آمار استنباطی شامل آزمون آماری کروسکال والیس و تحلیل واریانس یکطرفه مورد استفاده قرار گرفتند. به منظور بررسی فرضیه های پژوهش از آزمون کروسکال والیس استفاده شد که یافته های حاصل از این آزمون نشان داد راهبرد مقابله ای مساله مدار و هیجان مدار بر اختلال اضطراب فراگیر در دختران دانشجو تاثیر دارند در حالی که تاثیر راهبرد مقابله اجتنابی بر اختلال اضطراب فراگیر از نظر آماری معنادار نبود. به منظور پاسخ به این پرسش که آیا میزان ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر در دانشجویان دانشکده های ادبیات، فنی، ریاضی و دامپزشکی تفاوت داشته است یا خیر، از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه استفاده شد و نتایج به دست آمده از این آزمون نشان داد که شیوع اختلال اضطراب فراگیر در چهار دانشکده مذکور تفاوت معناداری نداشته است.

کلید واژه ها: اختلال اضطراب فراگیر، راهبردهای مقابله با استرس

فهرست مطالب                                                                                              شماره صفحه 

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1. مقدمه                                                                                                              1

1-2. موضوع                                                                                                           2         

1-3. بیان مساله                                                                                                        2         

1-4. اهمیت و ضرورت                                                                                            5         

1-5. هدف های پژوهش                                                                                           7

1-5-1. هدف کلی                                                                                            7         

1-5-2. اهداف جزئی                                                                                         7

1-6. فرضیه های پژوهش                                                                                          7

1-6-1. فرضیه اصلی                                                                                          7

1-6-2. فرضیه های فرعی                                                                                               7

1-7. سوال های پژوهش                                                                                           7

1-8. تعریف اصطلاحات و مفاهیم                                                                             8

1-8-1. تعریف مفهومی واژه ها                                                                           8

1-8-2. تعریف عملیاتی واژه ها                                                                           11

 فهرست مطالب                                                                                       شماره صفحه

فصل دوم: پیشینه پژوهش

2-1. مقدمه                                                                                                              12

2-2. مبانی نظری                                                                                                     13       

2-2-1. پیشینه نظری در حوزه راهبردهای مقابله با استرس                                       13

2-2-1-1. نظریه های  ارزیابی و انتساب                                                         14       

2-2-1-1-1. نظریه آرنولد درباره ارزیابی                                                 14       

2-2-1-1-2. نظریه لازاروس درباره ارزیابی                                             15       

2-2-1-1-3. نظریه انگیزشی محافظت از خود                                           16       

2-2-1-1-4. نظریه وینر درباره انتساب                                                     16       

2-2-1-2. نظریه های مقابله                                                                          17       

2-2-1-2-1. نظریه لازاروس درباره راهبردهای مقابله                                17       

2-2-1-2-2. سایر دیدگاه ها درباره راهبردهای مقابله                                19       

2-2-1-3. نظریه میشن بام در زمینه آموزش ایمن سازی مقابل استرس                 21       

2-2-2. پیشینه نظری در حوزه اضطراب و اختلالات اضطرابی                     22

 2-2-2-1. نظریه فروید درباره اضطراب                                                         22       

2-2-2-2. سایر دیدگاه ها درباره اضطراب و اختلال اضطراب فراگیر                23       

 فهرست مطالب                                                                                         شماره صفحه

 2-3. مبانی پژوهشی                                                                                                 26

2-3-1. پژوهش های داخلی                                                                                26       

      2-3-2. پژوهش های خارجی                                                                              33       

2-4. مدل تحلیلی پژوهش                                                                                         44       

 فصل سوم: روش پژوهش

3-1. مقدمه                                                                                                              45

3-2. متغیرهای پژوهش                                                                                             46       

3-2-1. متغیر مستقل                                                                                           46

3-2-2. متغیر وابسته                                                                                            46       

3-2-3. متغیرهای کنترل                                                                                     46

3-3. جامعه، نمونه و روش نمونه گیری                                                               46

3-3-1.جامعه                                                                                                    46

3-3-2. نمونه                                                                                                    46

3-3-3. روش پژوهش                                                                                        46

3-3-4. روش نمونه گیری                                                                                   46       

3-4. ابزار اندازه گیری                                                                                              47       

3-4-1. پرسشنامه راهبردهای مقابله ای اندلر و پارکر(CISS)                                               47

3-4-2. پرسشنامه اضطراب بک (BAI)                                                                 47

فهرست مطالب                                                                                         شماره صفحه

3-5. شیوه نمره گذاری                                                                                             48       

3-5-1.شیوه نمره گذاری پرسشنامه راهبردهای مقابله ای اندلر و پارکر(CISS)                      48

3-5-2. شیوه نمره گذاری پرسشنامه اضطراب بک (BAI)                                       48

3-6. شیوه اجرای پژوهش                                                                                         49

3-7. شیوه تحلیل داده ها                                                                                           49

فصل چهارم: یافته های پژوهش

4-1. مقدمه                                                                                                              51

4-2. ارائه یافته ها                                                                                                     52

فصل پنجم: نتیجه گیری، بحث و پیشنهاد

5-1. مقدمه                                                                                                              70

5-2. نتیجه گیری                                                                                                      71

5-3. بحث                                                                                                               72

5-4. پیشنهادهای پژوهش                                                                                          75

5-5. محدودیت های پژوهش                                                                                     77

فهرست منابع                                                                                                              

  منابع فارسی                                                                                                                 78

  منابع لاتین                                                                                                                   80

مقدمه

یکی از جدی ترین مسائل بشر از گذشته تا کنون استرس یا فشار روانی[1] بوده است. پیچیدگی زندگی در دنیای امروز به حدی است که مواجهه با انواع استرس و تنیدگی را اجتناب ناپذیر می سازد و مادامی که انسانها ناگزیر به رویارویی با تنیدگی های مختلف هستند، آسیب پذیر بوده و سازگاری آنها با محیط در معرض خطر است. بنابراین کسب مهارت هایی جهت مقابله موثر با استرس ها برای حفظ سلامت جسمی و روانی و بهزیستی انسان از اهمیت خاصی برخوردار است.

رویدادهای پیش بینی ناپذیر و غیر قابل کنترل بیشتر از رویدادهایی که فرد کنترل بیشتری بر آن دارد، سبب استرس می شوند. واکنش انسان ها به استرس متفاوت است به طوری که میزان تحمل فشار در عده ای بسیار بالا و در بعضی پایین است. این تحمل از عوامل متعددی تاثیر پذیر است از جمله عوامل ژنتیکی، تجربیات گذشته فرد، ویژگی های شخصیتی، شرطی شدن های قبلی فرد و تجربیات فرد در محیط خانواده. افراد پرورش یافته در محیط های خانوادگی که تنش در آنها سال ها ادامه یافته معمولا در برابر فشارها واکنش های قوی تری نشان می دهند (رایس[2]، ترجمه فروغان،1387).

یکی ازآثارمواجهه مداوم با استرس، اضطراب[3] است؛ چراکه اضطراب پاسخی ضروری به استرس است و فرد را به هنگام مواجهه با خطر برای کنش و واکنش آماده می سازد. در حقیقت اضطراب بخش جدایی ناپذیر زندگی انسان ها است و میزان طبیعی آن حتی لازم به نظرمی رسد، زیرا می تواند پاسخی بهنجار و انطباقی تلقی شود که موجب حفظ حیات می گردد. اضطراب موجب می شود برای پیشگیری از خطرات و تهدیدها و یا برای کاهش عواقب آنها دست به کاری بزنیم (فلدمن[4] ،2002، به نقل از کاپلان و سادوک[5]، ترجمه رضاعی، 1387).

در عین حال تداوم اضطراب می تواند اختلالات اضطرابی را موجب گردد. اختلالات اضطرابی پدیده ای رایج، شناخته شده و فراگیر در کل جمعیت و یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی هستند که اغلب مزمن شده و نسبت به درمان مقاومت می کنند (کاپلان و سادوک، ترجمه رضاعی، 1387). لذا اختلالات اضطرابی از حیث آثار و تبعاتی که به دنبال دارند، می توانند از زمینه های مطالعاتی حوزه بهداشت روان باشند.

 همه ما در مواقعی احساس اضطراب كرده ایم، شاید نگران بودیم كه اتفاق ناخوشایندی بیافتد اما علایم افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر چنان است كه زندگی عادی شان را مختل می كند. این مشكلات ممكن است شامل بی قراری، كسالت و خستگی ، مشكل تمركز، تحریك پذیری، تنش عضلانی و یا بی خوابی باشد. به علاوه، این افراد نگران مسائل مختلفی هستند، مثل سلامتی، مشكلات مالی، طرد شدن و عملكرد ضعیف در هركاری و برایشان سخت است كه نگرانی شان را كنترل كنند. بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال احساس    می کنند که نگرانی شان ”خارج از كنترل“ است (لیهی و هولاند،2000، ترجمه شهرزاد طالبی).

1-2. موضوع

تاثیر راهبردهای مقابله با موقعیت های استرس زا (CSSS)[6] بر اختلال اضطراب فراگیر (GAD)[7] در دانشجویان دختر دانشگاه شهید باهنر کرمان.