تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب:

فصل اول: مقدمه

1-1- گیاهشناسی محصولات جالیزی…………………………………………………………………………………….. 2

1-2- اهمیت محصولات جالیزی…………………………………………………………………………………….. 3

1-3- سطح زیر کشت……………………………………………………………………………………………… 4

1-4- بیماری‌های ویروسی جالیز…………………………………………………………………………………….. 4

فصل دوم: بررسی منابع

2-1- ویژگی­های گروه پوتی­ویروس………………………………………………………………………………………. 8

2-2- ویروس موزاییک هندوانه……………………………………………………………………………………………… 9

2-2-1- دامنه­ی میزبان………………………………………………………………………………………………………… 10

2-2-2- اپیدمولوژی ویروس……………………………………………………………………………………………….. 11

2-2-3- نشانه­های بیماری ویروس موزاییک هندوانه………………………………………………………………… 12

2-3- تمایز سرولوژیکی جدایه­های ویروس…………………………………………………………………………….. 13

2-4- نوترکیبی و تنوع ژنتیکی ویروس­های گیاهی…………………………………………………………………… 14

2-5- تنوع ژنتیکی ویروس موزائیک هندوانه. 16

2-6- بررسی­های صورت گرفته در مورد ویروس موزاییک هندوانه در دنیا……………………………………. 17

2-6-1- ویروس موزاییک هندوانه درایران………………………………………………………………………………. 17

2-6-2- ویروس موزاییک هندوانه در خارج از کشور………………………………………………………………. 22

فصل سوم: مواد و روش­ها

3-1- زمان و مکان تحقیق……………………………………………………………………………………………………. 34

3-2- جمع آوری نمونه­ها و داد­ه………………………………………………………………………………………….. 34

3-3- آزمون الایزا………………………………………………………………………………………………………………. 35

3-3-1- آزمون الیزای غیر مستقیم…………………………………………………………………………………………… 35

3-4- آزمون PCR………………………………………………………………………………………

3-4-1- استخراج RNA و ساخت cDNA……………………………………………………………………………………….

3-4-2- مرحله PCR………………………………………………………………………………………

3-4-2-1- آغازگرهای اختصاصی………………………………………………………………………………………. 38

3-5- روش تهیه­ی ژل و انجام الکتروفورز برای بررسی نتایج آزمون PCR……………………………………

3-6- ترادف‌یابی محصول PCR………………………………………………………………………………………

3-7- تجزیه و تحلیل داده­ ها…………………………………………………………………………………….. 40

فصل چهارم: نتایج

4-1- نتایج آزمون الایزا…………………………………………………………………………………….. 42

4-2- نتایج آزمون RT-PCR………………………………………………………………………………………

4-3- تنوع ژنتیکی بین جدایه ­های WMV…………………………………………………………………………

4-4- نوترکیبی بین جدایه­ هایWMV………………………………………………………………………………..

4-5- مقایسه شباهت­ها و تفاوت­های ناحیه CP جدایه­های WMV در سطح نوکلئوتیدی و آمینواسیدی….52

6- موتیف­های موجود در جدایه WMV ………………………………………………………………………………..

 فصل پنجم: بحث

بحث………………………………………………………………………………………………………………………………… 57

پیشنهادات اجرایی و پژوهشی…………………………………………………………………………………………………. 62

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………… 63

چکیده:

ویروس موزاییک هندوانه (WMV) یکی از ویروس­های مهم جالیز است که گسترش جهانی دارد و از بسیاری از مناطق دنیا گزارش شده است. به دلیل اهمیت کشت جالیز در استان گلستان و آلودگی گسترده ویروس در این گیاهان شناخت دقیق وضعیت ویروس در منطقه مهم می­باشد. یه منظور شناسایی این ویروس، 100 نمونه از گیاهان هندوانه، خربزه، کدو و خیار با علایم مشکوک به بیماری از مزارع استان گلستان جمع‌آوری و با آنتی سرم اختصاصی WMV در آزمون الایزای غیر مستقیم مورد بررسی قرار گرفت. از گیاهان آلوده، RNA ویروس با استفاده از کیت (Roche) mRNA capture استخراج و cDNA تهیه گردید. جهت تکثیر ناحیه پروتئین پوششی ویروس از آغازگرهای اختصاصی در واکنش RT-PCR استفاده گردید. محصول PCR به طور مستقیم ترادف یابی شد و ترادف به دست آمده شامل 964 نوکلئوتید همراه با 31 ترادف انتخاب شده از GenBank مقایسه شدند. همردیف­سازی­های چندگانه و آنالیزهای فیلوژنتیک و تعیین نسبت جانشینی نامترادف (dN) به جانشینی مترادف (dS) با نرم‌افزارهای DNASTAR، DNAMAN، Clustal X وMEGA5  انجام و درخت فیلوژنتیک به روش neighbor-joining ترسیم گردید. برای آنالیز نوترکیبی بین جدایه­ها از نرم افزار RDP3 با استفاده از متد BootScan استفاده شد. در این بررسی تعداد 18 نمونه در واکنش الایزای مثبت و بقیه منفی بودند. نتایج بدست آمده از درخت فیلوژنتیکی این جدایه­ها را در 4 گروه قرار داد که همه جدایه­های استان گلستان در یک گروه و در کنار جدایه­هایی از اصفهان، شیروان، مشهد، کرمان، یزد و تعدای از کشورهای اروپایی قرار گرفتند و بیشترین شباهت را به جدایه­ای از اصفهان داشت و در میان سایر کشورها به جدایه ترکیه (6/96%) در سطح نوکلئوتیدی شبیه تر بود و در سطح آمینواسیدی بیشترین درصد تشابه را با جدایه اسپانیا (3/97%) داشت. محاسبه تنوع ژنتیکی (π) نشان داد که برای تمامی گروه­ها این میزان 061/0 می باشد. نسبت dN/dS در گروه­های فیلوژنتیک کمتر از 1 بدست آمد که نشان دهنده­ی نقش موثر انتخاب منفی در تنوع و تکامل این ویروس می­باشد. همچنین نتایج نشان داد که در میان جدایه­های ایرانی تنها یک مورد نوترکیبی وجود دارد که مربوط به جدایه یزد بوده که در ناحیه ابتدای ژن پرتئین پوششی خود ترکیبی از ترادف نوکلئوتیدی جدایه اصفهان را دارا می­باشد. اما در بین جدایه­های سایر کشورها اکثر موارد نوترکیبی در ناحیه CP ژنوم ویروس مشاهده می­شود. با این وجود می­­توان با انجام آنالیزهای اجدادی بررسی کرد که جد اصلی این ویروس مربوط به کدام منطقه جغرافیایی است و به ترادف نوکلئوتیدی کدام کشور نزدیکتر است.

فصل اول: مقدمه

1-1- گیاهشناسی محصولات جالیزی (کدو، خیار، خربزه، هندوانه)

به طورکلی سیستم ریشه‌ای گیاهان صیفی زراعی، گسترده اما کم عمق است و بیشتر ریشه­ها در یک متری فوقانی خاک قرار دارد. ساقه اصلی از محور گیاهچه رشد می­کند و ممکن است شاخه‌های جانبی کم یا زیاد (8 یا بیشتر) داشته باشد که از گره‌های نزدیک قاعده ساقه بیرون می­آیند. در هیچ یک از گیاهان صیفی عوامل خود ناسازگاری شناخته شده وجود ندارد (امیر اصلانی، 1384).

تیره كدوئیان شامل 100 جنس و حدود 1000 گونه است. برگ­های این گیاهان، ساده، متناوب، دارای دمبرگ دراز و پهنك كامل یا لوب­دار و در هرحال فاقد استیپول است. گل­های آنها منظم، یكپایه، مركب از قطعات 5 تایی، منفرد یا مجتمع به صورت گرزن است (بیتس و همکاران، 1990). نباتات خانواده کدوئیان تمام خزنده و ساکن نواحی گرم و بنابراین حساس به سرما می‌باشند. هرچند که قسمت مورد استفاده گیاهان خانواده کدوئیان میوه آن می‌باشد معهذا این گیاهان را جزو سبزی­ها قرار داده‌اند (شیبانی، 1364).

در جنس Cucumis دو نوع گیاه قرار می­گیرد یکی انواع خربزه و طالبی (C.melo) و دیگری خیار (C.sativus). در جنس Cucumis مانند سایر افراد خانواده کدوئیان بوته‌ها بیشتر یک پایه هستند ولی گاهی گیاه دوپایه و ندرتاً گل دوجنسی در بوته‌های خربزه و خیار دیده می‌شود. از نظر گیاهشناسی بوته خربزه و خیار بسیار شبیه به یکدیگر می‌باشند یعنی در هر دو گیاه برگ­ها گرد قلبی شکل بوده و دارای رنگ سبز روشن می‌باشد ولی رشد بوته خربزه خیلی زیادتر از رشد بوته خیار است، گل­های نر و ماده از هم جدا و در بغل برگ­ها قرار دارند (شیبانی، 1346).

 

 

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

    چکیده
این تحقیق به دنبال جای خالی شخصیت ها و اسطوره های بومی در دنیای کودک ایرانی بود. یا در صورت بودن اثری در این زمینه، چرا دچار مرگ زود هنگام شده و حتا به اندازه ی یک نسل تداوم نمی یابند.

برای به دست آوردن پاسخ، از نظریه اسطوره ی رولان بارت استفاده شده است. برای شناخت اسطوره وی باید از نشانه شناسی او شروع کرد. زیرا اسطوره مورد نظر وی سطح دوم دلالتگری نشانه ی ضمنی است. نشانه ضمنی خود از دال و مدلولی ساده به دست می آید. یک دال ( شکل ) و مدلول ( محتوا ) نشانه ای را شکل می‌دهند که این نشانه دارای یک معنای صریح است و این معنای صریح همان دلالت آن محسوب می شود. و همین دلالت در نشانه ضمنی به مثابه دالی خواهد بود که با مرتبط شدن به مدلول های دیگر سطح دلالتگری بعدی را شکل می دهد و زمانی که آن با تم‌های وسیع تری به وسیله خواننده ربط داده شود، به یک پیام یا معنای دومی منجر می‌گردد که دارای قاب بازتر ایدئولوژیکی است. بارت این دومین سطح از دلالت‌گری را سطح “اسطوره” می‌نامد.

روش مورد استفاده در این پژوهش، روش کیفی است و محقق برای جمع آوری داده ها و اطلاعات مورد نیاز از ابزار مصاحبه ی عمیق بهره جسته است. در این کار از 27 هنرمند و کارشناس در حوزه کودک اعم از کارگردانان فیلم انیمیشن، رئال، نویسنده و فیلمنامه نویس، نگارگر کتاب کودک، تهیه کننده و کارشناس برنامه و کتاب کودک مصاحبه گرفته شده است و دیدگاه های آنان با سیزده سوالی که از قبل طراحی شده بود، به دست آمد. البته از بین پنج کارشناس کودک، دیدگاه های سه تن از آن ها پس از استخراج داده ها گرفته و به عنوان اطلاعات تکمیلی آورده شده است. برای خوانش اطلاعات و داده ها، پاسخ ها به شکل گزاره در آمده و در 40 جدول مربوط به هر سوال قرار داده شد. با توجه به داده های استخراجی، مشخص شد هنرمندان دیدگاه های پراکنده ای از اسطوره در حوزه کودک دارند.

از دیگر علل نبود شخصیت های درون فرهنگی – تاریخی، به بخش مدیریت در این حوزه بر می گردد. در مدیریت کلان و فرهنگی، سیاستگذاری های نادرست و عدم سرمایه گذاری، چه مالی و چه زمانی، پویایی لازم را از حوزه کودک گرفته است. این که کودک در هر شرایط سنی، دارای چه ویژگی های شخصیتی است و خواسته ها و آمال کودک در آن گروه سنی خاص چیست؟ از دغدغه های اصلی در این حوزه است. این است که نوشته ها و ساخته ها در این زمینه ( اسطوره ) از نظر کمی بسیار کم و از نظر کیفی در سطح قابل قبولی از نگاه کودک نیستند. اگر نمونه هایی استثنایی نیز وجود داشته باشد به خاطر مدیریت فصلی و عدم سرمایه گذاری و حمایت، معمولا ادامه نخواهند داشت.

واژگان کلیدی: رسانه، فرهنگ، هویت، کودک، نماد، اسطوره

فهرست
الف. فهرست مطالب

چکیده

فصل اول: 1.طرح تحقیق

1-1 مقدمه                                                                                                                         1

2-1 طرح مساله  4

3-1 اهداف تحقیق    7

1-3-1 هدف اصلی                                                                                                         7

2-3-1 هدف های فرعی                                                                                        7

4-1 ضرورت و اهمیت تحقیق    8

فصل دوم: 2. مرور مبانی نظری و پیشینه تحقیق

1-2 مقدمه  10

1-1-2 رشد و تکامل کودک ” هوشی، اجتماعی و اخلاقی ”                                                    12

الف. رشد هوشی کودک     12

ب. رشد اجتماعی کودک     14

ج. رشد اخلاقی کودک     14

2-1-2 معنا شناسی و ارتباط در محصولات فرهنگی کودکان                                                      15

3-1-2 تاریخچه اسطوره                                                                                                 19

الف. تعریف اسطوره  19

ب. اسطوره شناختی   22

2-2 چهارچوب نظری تحقیق    26

1-2-2 نشانه شناسی در نزد برخی نشانه شناسان و بارت                                                       26

2-2-2 اسطوره ی بارت                                                                                               27

3-2 پیشینه تحقیق    36

– پایان نامه ها                                                                                                              36

–  مقاله ها                                                                                                                37

– پژوهش                                                                                                                    38

– کتاب ها                                                                                                                     38

4-2 سوال های تحقیق    38

1-4-2 سوال اصلی                                                                                                             38

2-4-2 سوال های فرعی                                                                                                  38

فصل سوم: 3.روش تحقیق

1-3 مقدمه  39

2-3 پژوهش کیفی    40

3-3 تاریخی مختصر از تحقیق کیفی    40

4-3 ویژگی های اساسی تحقیق کیفی    41

1-4-3 انتخاب صحیح نظریه ها و روش های مناسب                                                                  42

2-4-3 به رسمیت شناختن و تحلیل دیدگاه های مختلف                                                           42

3-4-3 تاثیر محققان بر تحقیق شان به منزله ی بخشی از فرایند تولید دانش                                42

4-4-3 تنوع رویکردها و روش ها                                                                                     42

5-3 ضرورت آیین نامه های اخلاقی در تحقیق کیفی    42

6-3 مصاحبه  43

7-3 رویکرد مصاحبه در گردآوری داده ها 44

8 -3 شرایط برگزاری یک مصاحبه مطلوب    46

9-3 انواع مصاحبه بر اساس ترتیب پرسش ها 46

1-9-3 مصاحبه ساخت یافته                                                                                            47

2-9-3 مصاحبه غیر ساخت یافته                                                                                   47

الف. مصاحبه متمرکز  48

ب. مصاحبه بالینی   50

ج. مصاحبه هدایت نشده  50

د. مصاحبه روایی   50

ه. مصاحبه فرافکنی   51

و. مصاحبه عمیق   52

3-9-3 مصاحبه نیمه ساخت یافته                                                                                      53

الف. مصاحبه متمرکز  53

ب. مصاحبه نیمه استاندارد  54

ج. مصاحبه مساله محور  54

د. مصاحبه با متخصصان   54

ه. مصاحبه قوم نگارانه  54

10-3 مصاحبه عمیق روشی برتر در مطالعات ارتباطی    54

1-10-3 هدف های مصاحبه ی کیفی                                                                                  55

2-10-3 مزایای مصاحبه ی عمیق                                                                                56

3-10-3 محدویت های مصاحبه عمیق                                                                                 56

4-10-3  اجرای مصاحبه عمیق                                                                                56

5-10-3  روش ثبت داده ها                                                                                       57

6-10-3  مراحل مصاحبه ی عمیق                                                                          57

12-3 انواع مصاحبه از نگاه لیندلف     60

13-3 راه کارهایی برای گرفتن اطلاعات    61

14-3 مقابله با پارازیت در جریان ارتباط دو سویه مصاحبه  61

1-14-3 پارازیت های مربوط به مصاحبه شونده                                                                   62

2-14-3 پارازیت های مربوط به مصاحبه کننده                                                                   63

15-3 دستورالعمل هایی برای برگزاری مصاحبه  64

16-3 نکات مهم در طرح پرسش ها 64

17-3 محاسن روش مصاحبه  65

18-3 معایب روش مصاحبه  65

19-3 مصاحبه از نظر دفعات اجرا 66

الف. مصاحبه یکباره                                                                                                      66

ب.مصاحبه چند باره                                                                                                        66

20-3 تحلیل اطلاعات به دست آمده  67

21-3 جامعه ی تحقیق    67

22-3 حجم نمونه تحقیق    67

23-3 تعریف عملیاتی متغیرها 68

فصل چهارم: مرور یافته های تحقیق

1-4 مقدمه  70

1-1-4 گزاره                                                                                                                74

2-4 داده ها و اطلاعات استخراج شده  76

3-4 اهداف تحقیق    138

1-3-4 سوال اصلی                                                                                                        138

2-3-4 سوال های فرعی                                                                                                  139

فصل پنجم: 5.جمه بندی و نتیجه گیری تحقیق

1-5 مقدمه  144

2-5 محدویت های تحقیق    146

3-5 جمع بندی و نتیجه گیری    147

4-5 پیشنهادها 155

پیوست ها

« رزومه ای کوتاه از هنرمندان مصاحبه شونده »  157

« سه نمونه از مصاحبه های گرفته شده از هنرمندان »  167

« گزاره های استخراج شده از پاسخ های مصاحبه شوندگان »  220

منابع    252

ب. فهرست جدول داده ها

 الف. جدول کدگزاری مصاحبه شوندگان  72

 ب. جدول کد گذاری پرسش ها 73

جدول 1-1-1 / تعریف اسطوره- نیازها و آرزوهای بشری   76

جدول  2-1-2/ تعریف اسطوره- فرهنگ     77

جدول 3-1-3 / تعریف اسطوره- داستان و قهرمان داستانی   78

جدول 4-1-4 / تعریف اسطوره- ارتباط گر انسان با جهان هستی   79

جدول 5-1-5 / تعریف اسطوره- تاریخ   80

جدول 6-1-6 / تعریف اسطوره- دیگر موارد  81

جدول1-2-7 / جایگاه و محل اسطوره- فرهنگ و دین   84

جدول 2-2-8 / جایگاه و محل اسطوره- ادبیات و کتاب ها 85

جدول 3-2-9 / جایگاه و محل اسطوره- تاریخ و تمدن  86

جدول 4-2-10 / جایگاه و محل اسطوره- دیگر موارد  87

جدول1-3-11 / هویت سازی اسطوره- تاثیر اسطوره بر هویت انسان  89

جدول 1-4-12 / پردازش و خلق اسطوره-پردازش یا خلق اسطوره  91

جدول1-5-13 / افرادی که می توانند به ساخت اسطوره بپردازند- هنرمند  93

جدول2-5-14 / افرادی که می توانند به ساخت اسطوره بپردازند – دیگر موارد  94

جدول1-6-15 / ویژگی های اسطوره برای کودک 12-7 سال- شخصیت اسطوره  96

جدول 2-6-16 / ویژگی های اسطوره برای کودک 12-7 سال- نگاه به کودک     98

جدول 3-6-17 / ویژگی های اسطوره برای کودک 12-7 سال- شکل داستان  100

جدول 4-6-18 / ویژگی های اسطوره برای کودک 12-7 سال- توجه به ساختار ظاهری و روبنایی   101

جدول 5-6-19 / ویژگی های اسطوره برای کودک 12-7 سال- دیگر موارد  102

جدول 6-6-20 / ویژگی های اسطوره برای کودک 12-7 سال- سفید و سیاه یا خاکستری بودن شخصیت    103

جدول 1-7-21 / علت جای خالی اسطوره های بومی در دنیای کودک ایرانی- مدیریت    106

جدول 2-7-22 / علت جای خالی اسطوره های بومی در دنیای کودک ایرانی- هنرمند  109

جدول 3-7-23 / علت جای خالی اسطوره های بومی در دنیای کودک ایرانی- مدیریت و هنرمند  111

جدول 4-7-24 / علت جای خالی اسطوره های بومی در دنیای کودک ایرانی- رسانه  113

جدول 5-7-25 / علت جای خالی اسطوره های بومی در دنیای کودک ایرانی- دیگر موارد  114

جدول 1-8-26 / تحقیق و پژوهش در تولید محصولات فرهنگی- تحقیق و پژوهش در انجام کار  116

جدول 1-9-27 / رصد کردن بازخوردها-گرفتن بازخورد کارها 118

جدول 1-10-28 / وجود برنامه های فرهنگی غیر بومی در بازار فرهنگی بومی- موافق بودن یا نبودن  120

جدول 1-11-29 / تکنیک های استفاده شده در برنامه های غیر بومی با پذیرش جهانی- داشتن نگاه بین المللی در تولید  121

جدول 2-11-30 / تکنیک های استفاده شده در برنامه های غیر بومی با پذیرش جهانی- نگاه به کودک در تولید 122

جدول 3-11-31 / تکنیک های استفاده شده در برنامه های غیر بومی با پذیرش جهانی-کیفیت محصولات تولیدی   123

جدول 4-11-32 / تکنیک های استفاده شده در برنامه های غیر بومی با پذیرش جهانی- برنامه ریزی و مدیریت   124

جدول 5-11-33 / تکنیک های استفاده شده در برنامه های غیر بومی با پذیرش جهانی- قدرت رسانه ها 125

جدول 6-11-34 / تکنیک های استفاده شده در برنامه های غیر بومی با پذیرش جهانی- تحقیق و پژوهش در کار  126

جدول 7-11-35 / تکنیک های استفاده شده در برنامه های غیر بومی با پذیرش جهانی- دیگر موارد  127

جدول 1-12-36 / ساختار برنامه های غیر بومی- ساختار زیربنایی و روبنایی تولیدات    129

جدول 1-13-37 / راهکار پیشنهادی برای پذیرش اسطوره های بومی- مدیریت    131

جدول 2-13-38 / راهکار پیشنهادی برای پذیرش اسطوره های بومی- انجام تحقیق و پژوهش     133

جدول 3-13-39 / راهکار پیشنهادی برای پذیرش اسطوره های بومی- نگاه حرفه ای به ساختار کار  134

جدول 4-13-40 / راهکار پیشنهادی برای پذیرش اسطوره های بومی- دیگر موارد  135

ج. جدول کسانی که دعوت به همکاری شدند  145

 

 

 

 

ج. فهرست جدول گزاره های مصاحبه شوندگان

جدول گزاره های کد 1 – نورالدین زرین کلک     220

جدول گزاره ی کد 2 – سید علیرضا گلپایگانی   221

جدول گزاره های کد 3 – علیرضا کاویان راد  222

جدول گزاره های کد 4 – بهرام  عظیمی   223

جدول گزاره های کد 5 – حسین مرادی زاده  225

جدول گزاره های کد 6 – علیرضا فرمانی   226

جدول گزاره های کد 7 – ملوس مراد  227

جدول گزاره های کد 8 – احمد عربانی   229

جدول گزاره های کد 9 – مصطفی رحماندوست    230

جدول گزاره های کد 10 – محمود برآبادی   232

جدول گزاره های کد 11 – محمدرضا یوسفی   233

جدول گزاره های کد 12- محمدرضا شمس     234

جدول گزاره های کد 13 – سید علی شجاعی   236

جدول گزاره های کد 14 – مجید راستی   237

جدول گزاره های کد 15 – بیژن شکرریز  238

جدول گزاره های کد 16 – بهروز غریب پور  240

جدول گزاره های کد 17 – سیروس حسن پور  241

جدول گزاره های کد 18 – علی اصغر آزادان  242

جدول گزاره های کد 19 – سعید رزاقی ثمینی   244

جدول گزاره های کد 20 – علیرضا گلدوزیان  245

جدول گزاره های کد 21 – پیمان رحیمی زاده  246

جدول گزاره های کد 22 – کیانوش غریب پور  248

جدول گزاره های کد 23 – علی زارعان  249

جدول گزاره های کد 24 – شهرام اقبال زاده  250

-1 مقدمه
     قرن بیست و یکم دوره ی جهانی شدن فرهنگی در عرصه های بین المللی است. اگر اواخر قرن گذشته، اروپا در مسیر یکی شدن اقتصادی و مرزهای سیاسی به موفقیت دست یافت، این عصر، سخن از یکی شدن فرهنگی است. تمامی این تغییرات رویکردی، از کشورهای صنعتی آغاز و به کشورهای جهان سومی ختم می گردد و نیز در این عرصه ها معمولا کشورهای جهان سوم، نقطه آسیب محسوب می شوند.

     اصطلاح ” کشور در حال گذر ” برای توصیف کشورهای جهان سوم، سخن از آدمی آشفته و بی نظم است که با شتاب بسیار می دود و در رسیدن او نیز، تضمینی وجود ندارد ( محسنیان راد،15:1389 ).

به نظر می رسد نسخه های پیچیده شده ی غیربومی، برای کشورهای دیگر کارگر نیفتد و برای هر کشوری باید از درون فرهنگ و بستر تجربیات او نسخه نوشت و امید به ترقی داشت.

در بازار امروز پیام ارتباطی، ” چه می گوید ” بسیار مهم تر از ” چه کسی می گوید ” است ( همان:28 ). اما به نظر می رسد در حوزه ” بازار پیام فرهنگی ” این هر دو مهم است؛ این که چه کسی، چه می گوید.

مردم شناسان بر این باورند معنی در ذهن به ظهور می رسد و از رفتار فرد سر برمی آورد. در تعریف معنی ر.لینتون بیان می کند، « معنی مجموعه ای از خصایص فرهنگی مرکب از پیوندهایی است که هر جامعه ای به آن نسبت می دهد. این گونه پیوندها ذهنی اند و غالبا جنبه ناهشیارانه دارند و فقط به طــور غیر مستقیم در رفتــار آنان متجلی می شــونـد » ( همان:66 ).

در همین رابطه می توان به همان داستان معروف اختلاف معنی سگ در ذهن یک زوج اشـاره کرد. زبان این زن و شوهر یکی است، هر دو برای واژه سگ در دفتر لغت معنی خود، یک معادل را دارند ولی معنی سگ برای این هر دو متفـاوت است یعنی در حافظـه درازمدت آن ها، معنـی متفاوت نسبت به یکـدیگــر نگه داری می شود.

ویلیام بی من به نقل از تـرنـر می نـویســـد: « نمــاد[1] چه عینی و چه انتــزاعی، از نظـــر کارکــردی، ســازوکـاری است که در چـارچـوب یک نظام فـرهنگی، پـدیـده هـایی ملموس و عینی را به ” معـانی ” مربوط می ســـازد » ( همان ). اصطلاح نماد و نشانه در حوزه فلسفه زبان، زبان‌شناسی، ارتباط‌شناسی و هنر بیش تر کاربرد دارد ( همدانی، منبع اینترنتی ) که به اعتقاد محسنیان راد، نماد خود عامل زایش فرهنگ است آن جایی که پدیده های ملموس و عینی را در چارچوب یک نظام فرهنگی به معانی مرتبط می سازد. همان طور که اشنایدر فرهنگ را، نظامی از ” نمادها و معانی ” تعریف کرده است ( محسنیان راد،68:1389 ).

در همین رابطه می بینیم که در ساخت کارتون ها و نوشتن شخصیت های قهرمانی، برای انتقال پیام و معنی مورد نظر برای مخاطب کودک بیش تر از نمادها و اشکال ملموسی استفاده می شود که برای کودک قابل هضم باشد. زیرا هنوز ذهن انتزاعی کودک شکل نگرفته است و معنی واژگان به درستی برای او قابل فهم نیست. و هر فرهنگی برای انتقال پیام خود از نمادهای فرهنگی – بومی خود کمک می گیرد. گروهی از ارتباط شناسان که اکثریت را هم در برمی گیرند معتقدند؛ « معنی از طریق پیام منتقل می شود – پس مـعـنی سوار بـر پیام قابل جا به جایی است – مـاننــد لیـنــدگرن، رایـت، لارسـن، مـــوریس و ولـــوند بــرگ » ( همان:69 ).

در بحث اسطــوره سازی بــرای کودک، مساله همذات پنـــداری او در مقابل اسطوره ها، بسیار حائز اهمیت است. همذات پنداری کودک نشان از پذیرش الگو از طرف او دارد. معمولا در همذات پنداری، فرد با اسطوره و قهرمان داستان یکی می شود و کاملا در آن شخصیت غرق می گردد. حال با این توضیحات، آیا همذات پنداری کودک ایرانی با اسطـــوره های کارتونی غیـربـومـی به معنای انتقال ” معنی ” به ذهن او نیست؟ در حالی که فرستنده و گیرنده از دو فرهنگ مجزا هستند. یا می توان این طور نتیجه گرفت که همذات پنداری یعنی همان تشکیل محتوای حافظه درازمدت موجود در هیپوکامپ مغز؟ دیوید برلو توضیح می دهد ” معنی ها در ما هستند نه در پیام “. ولی آیا برای کودک هم همین طور است؟ آیا نمی توان گفت معنی در کودک، در حال ساخت است و پیام هایی که به او می رسد در حال شکل دادن به معناها در ذهن او هستند؟

ناصر باهنر یکی از محققان در حوزه برنامه سازی برای کودکان، در پاسخ به همین پرسش که تفاوت مخاطب کودک با بزرگسال با توجه به رویکرد نظریه دیوید برلو، در چیست؟ پاسخ داد؛ این که گفته می شود معنا در ذهن مخاطب وجود دارد یک چیز عام است که هم برای مخاطب بزرگسال و هم مخاطب کودک صادق است. اما نوع معانی و حجم معنی در این دو نوع مخاطب تفاوت می کند . ممکن است یک کودک، معانی که دارد به لحاظ کمی مثلا 30 درصد یک بزرگسال باشد. ولی به هر حال کودک هم یک معانی همراه خود دارد. جریان شناخت گرایی در روان شناسی بر همین امر استوار است. معتقدند؛ برای شناخت انسان ها ( مخاطبان ) در حوزه  دانش روانشناسی باید به سراغ چیز هایی رفت که آن ها درک می کنند یا درک کردند. یعنی شناختی که آن ها از پدیده ها و مفاهیم اطراف خود دارند. بنابراین ” معنا در ذهن وجود دارد ” در هر دو مخاطب صادق است. این در واقع یک مکتب است. مثلا در مورد مفهوم خدا؛ مفهوم خدا برای خردسال که فقط با خانواده و اطرافیان خود سر و کار دارد و حداکثر با مهدکودک، همان مفهوم پدر است. همان انسانی است که جنسش جنس مذکر است. می خورد، می آشامد و می خوابد. پس کودک هم یک مفهومی از خدا در ذهن خود دارد. اما بر اساس آن چیزی که در پیرامونش اتفاق می افتد. وقتی جلوتر بیاییم در دوره ابتدایی، مفهوم خدا تغییر پیدا می کند. بعضی بچه ها در این مقطع سنی می گویند خدا مثل نور است، مثل روح است. چون با مفهوم روح آشنا شدند یا حداقل چیزهایی در مورد آن شنیده اند. با نور و ویژگی ها و مختصاتش که فوق العاده است، آشنا شده اند. پس خدا را با معانی ذهنی خودشان که فرا انسانی است مقایسه می کنند. در این جا مفهوم خدا که کاملا انسانی و محدود است تبدیل می شود به مفهومی فرا انسانی. ولی هم چنان غیرمجرد است. در دوره ی نوجوانی و مقطع دبیرستان، دیگر فرد با توجه به قوتی که به لحاظ عقلانی پیدا کرده است، مفاهیم مجرد یا معانی مجرد را برای خدا به کار می گیرد. پس نوع معانی در مورد یک موضوع ( خدا ) متفاوت می شود. به همین ترتیب در مورد سایر موضوعات نیز این اتفاق می افتد.

در بحث انتقال پیام و معنا، و تفاوت آن بین کودکان و بزرگسالان، احتیاج به یک پژوهش جداگـانه ای ست که از حوصله ی این تحقیق خارج است. ذکــــر این نکته از قول محسنیان راد نیز لازم است که در مورد این مـوضـوع ( مخاطب کودک )، دانشگاه بیرمنگام سال هاست که به امر تحقیق و پژوهش مشغول است. و از این نظر دانش مخاطب شناسی ما، عقب افتاده است. این در حالی است که شناخت مخاطب یکی از عوامل موفقیت در ارتباط برقرار کردن با مخاطب هدف است. در واقع مخاطب شناسی یکی از ابعاد مهم در علوم ارتباطات محسوب می شود که در کشور ما به آن اهمیت لازم داده نمی شود. حتا در ساخت برنامه های کودک و نوجوان، به شرایط سنی مخاطب توجه نمی شود و در پخش برنامه ها نیز زمان بندی درستی برای گروه های مختلف سنی دیده نمی شود.

در تحقیق حاضر با توجه به داده ها و اطلاعات به دست آمده، جای خالی اسطوره ها در محصولات فرهنگی مهر تایید خورده است. و مشکل اصلی به دو بخش مدیریت و هنرمند در حوزه کودک برمی گردد. به علت عدم تامین مالی و زمانی برای هنرمند و عدم برنامه ریزی مهندسی شده، باعث شده است که در بخش اسطوره های نوشتاری و به خصوص اسطوره های تصویری ما دچار ضعف بسیاری باشیم. هم چنین عدم خلاقیت و ابداع در هنرمند، پویایی در این حوزه را از بین برده است.

در فصل دوم این پژوهش ( مبانی نظری تحقیق ) در خصوص معنا و اسطوره ی مورد نظر توضیحات بیش تری ارائه گردیده است که به روشن شدن مساله کمک بیش تری خواهد نمود.

  2-1 طرح مساله
با توجه به اهمیت الگوها در شکل گیری شخصیت و حیات فردی و اجتماعی کودک، می توان الگوها را به شکل مستقیم و غیر مستقیم، مربی کودکان دانست .فقدان الگوهای برخاسته از هویت ملی و مذهبی جامعه، منجر به بیگانه شدن کودکان شده، کودکانی که نسل جوان و آینده را ساخته و میراث دار فرهنگ آن جامعه محسوب می شوند. صالحی امیری در کتاب دیپلماسی فرهنگی می نویسد؛ هویت اصلی هر جامعه، فرهنگ آن جامعه است و بدون شناخت فرهنگ، ماهیت جوامع مختلف قابل دسترسی نخواهد بود ( صالحی امیری،15:1389 ). فرهنگ هویت دهنده است و در واقع رکن اساسی شخصیت و هویت انسانی ملت ها در فرهنگ و میراث تاریخی آن ها نهفته است ( همان:19 ). ناصر باهنر معتقد است، مفهوم هویت فرهنگی تا حد زیادی با میراث فرهنگی، آن چه که از گذشتگان به ارث رسیده است، ارتباط دارد ( باهنر،16:85 ). روح الامینی در کتاب خود زمینه فرهنگ شناسی می نویسد؛ افسانه ها، داستان ها، قصه ها، قهرمانان و اسطوره های هر قوم و ملتی، در ساخت و شناخت فرهنگ جامعه، از اهمیت بسیاری برخوردار هستند ( روح الامینی، 76:1388 ).

می دانیم فرهنگ ساخته اندیشه بشر، نسل به نسل منتقل می شود و هویت فرهنگی افراد جامعه را می سازد. این سینه به سینه شدن از راه زبان، خط، نقش و نگار، اسباب و ابزار و به ویژه در عصر جدید از طریق رسانه های جمعی صورت می گیرد. از دریچه ی نگاه جلال ستاری « فرهنگ به مثابه میراث، رودخــانه طویلی است که به دریاچه ی نسلی معین از افراد انسان می ریزد و به آنان، ارزش های اخلاقی و زیباشناختی و مرام ها و مسلک ها و تاریخ و نشانه ها و رمزها را منتقل می کند » ( ستاری،97:1385 ). ادوارد تیلر نخستین مردم شناسی که تعریف دقیقی از فرهنگ ارائه می دهد و در واقع مبدع مفهوم علمی فرهنگ است، می نویسد: ” فرهنگ یا تمدن مجموعه ای پیچیده از معرفت، عقاید، هنر، اخلاقیات، قوانین، آداب و همه ی قابلیت ها و عادات دیگری است که انسان چون عضوی از جامعه آن ها را می آموزد ” ( بلوکباشی،31:1388 ). فرانتس بواس از دیگر انسان شناسان معتقد است؛ هر فرهنگ معرف کلیتی خاص و منحصر به فرد است ( پهلوان،55:1378 ). وی در یکی از تحقیقات میدانی خود دریافت سازمان اجتماعی بیش تر از فرهنگ تاثیر می پذیرد تا از محیط طبیعی ( همان:52 ).

فرهنگ به عنوان وجدان و خودآگاهی جوامع انسانی است که اگر در انتقال آن خللی ایجاد شود باید در انتظار مرگ فرهنگی بوده که دستاورد آن از خود بیگانگی است. ستاری، ارتباط فرهنگ و هنر را در جوامع انسانی به مثابه روح ملت می داند که در ادامه توضیح می دهد مراد وی از روح، فکر موجود در تن جوامع انسانی است (ستاری،103:1385 ). به همین دلیل اشاره می کند به این سخن رنه ماهو دبیـر فقید و اسبق یونسکو، که او فرهنگ را ” بهبود کیفیت زندگی ” افراد جامعه تعریف می کند ( همان ). در حقیقت فرهنگ دارای سه کارکرد عمده است؛ به صورت یک اسم مستقل و انتزاعی، فراگرد عام رشد فکری، معنوی و زیبایی شناسانه را می نمایاند. در کاربرد عام و خاص، معرف روش زندگی معینی است. و در کارکرد سوم توصیف آثار و تجربیات فکری است. و  به خصوص فعالیت های هنری را هدف می گیرد ( پهلوان،6:1378 ).

 

1-2- طرح مسأله…………………………….. 7

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق……………………………… 11

1-4- مرور ادبیات و سوابق پژوهش……………………………….. 12

1-5- اهداف مشخص تحقیق……………………………… 21

1-6- اهداف عملیاتی……………………………… 21

1-7- سؤالات تحقیق…………………………….. 22

1-8- فرضیه‏های تحقیق……………………………… 22

1-9- جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق……………………………… 22

1-10- موانع و محدودیتها……………………………. 22

فصل دوم: ادبیات و مبانی نظری پژوهش……………………………….. 24

2-1- مقدمه…………………………….. 25

2-2- محله…………………………….. 27

2-2-1- سیر تاریخی نظریه محله…………………………….. 29

2-2-2- مفهوم محله در شهرهای ایران……………………………… 30

2-2-3- کارکرد محله‏های شهری……………………………… 31

2-3- مبانی و مفاهیم پایداری، توسعه پایدار و محله پایدار…………………….. 32

2-3-1- پایداری……………………………… 32

2-3-2- توسعه…………………………….. 33

2-3-3- توسعه پایدار……………………………. 33

2-4- توسعه پایدار شهری……………………………… 35

2-5- ناپایداری توسعه شهری……………………………… 36

2-6- بنیادهای شهر پایدار……………………………. 36

2-7- مفاهیم و دیدگاههای اساسی در توسعه محله ‏ای………………………. 37

2-8- محله پایدار……………………………. 40

2-9- پیدایش دیدگاه توسعه محلهای پایدار……………………………. 40

2-10- نمونه‏هایی از رویکردهای مرتبط با محله پایدار……………………………. 41

2-10-1- طراحی محله سنتی……………………………… 41

2-10-2- توسعه محلی مبتنی بر حمل و نقل عمومی……………………………… 41

2-10-3- محلات سرزنده……………………………. 42

2-10-4- ایده محدوده امن……………………………… 42

2-10-5- ایده رشد هوشمند…………………………….. 43

2-10-6- توسعه محله‏ای پایدار……………………………. 43

2-10-7- ابعاد و معیارهای پایداری محله…………………………….. 44

2-11- وظایف شهرداری در زمینه توسعه پایدار محله‏ ای……………………………… 51

2-12- اسکان غیررسمی……………………………… 54

2-12-1- ویژگی‏های اساسی سکونتگاههای غیر رسمی……………………………… 57

2-13- نقد مفهوم حاشیه نشینی……………………………… 63

2-15- پایداری محله ‏ای……………………………… 65

2-16- ابعاد شهر پایدار……………………………. 65

2-17- شاخص های توسعه پایدار……………………………. 68

2-18- شاخص های پایداری در جهان……………………………… 73

2-18-1- انگلیس……………………………….. 73

2-18-2- چین……………………………… 73

2-18-3- آمریکا …………………………….74

فصل سوم: روش شناسی و محدوده مورد مطالعه…………………………….. 80

3-1- مقدمه…………………………….. 81

3-2- روش تحقیق……………………………… 81

3-3- جامعه آماری……………………………… 83

3-4- گروه نمونه و روش نمونه گیری……………………………… 83

3-5- ابزار گردآوری اطلاعات و روایی و پایایی آن……………………………… 85

3-5-1- ابزار گردآوری اطلاعات………………………………. 85

3-5-2- روایی و پایایی پرسشنامه…………………………….. 86

3-6- روش تجزیه و تحلیل داده ‏ها …………………………….87

3-7- فرایند انجام تحقیق……………………………… 88

3-8- محدوده مورد مطالعه (محله جعفرآباد)……………………………. 90

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش……………………………….. 97

4-1- مقدمه…………………………….. 98

4-2-آمارهای توصیفی……………………………… 98

4-3-1-8- بررسی شاخص‏ه ای توسعه پایدار محلی در محله جعفرآباد…………….. 130

– امنیت و ایمنی……………………………… 132

– تنوع و سرزندگی……………………………… 132

– هویت و خوانایی……………………………… 134

– پویایی و سازگاری……………………………… 134

– احساس تعلق……………………………… 135

– دسترسی……………………………… 136

4-3-1-1-تحلیل توسعه پایدار شهری در محله جعفرآباد…………………………….. 140

فصل پنجم: آزمون فرضیه ها، نتایج پژوهش و پیشنهادها …………………………….143

5-1- مقدمه…………………………….. 144

5-2- بررسی و تفسیر یافته‏های پژوهش و آزمون فرضیات…………………………… 144

5-3- نتیجه ‏گیری……………………………… 146

5-4- پیشنهادها……………………………. 144

منابع……………………………. 156

پیوست………………………………. 160

چکیده:

راه رسیدن به پایداری شهری از توسعه محله‏ای می‏گذرد. محله به عنوان کوچک­ترین و مهم­ترین واحد شهری، از نخستین اولویت­ها بوده و محله پایدار می­تواند زیربنای مناسبی را برای توسعه پایدار شهری فراهم نماید. ناپایداری توسعه شهری مهمترین چالش هزاره سوم است. محلات فقیرنشین و اسکان غیررسمی در شهرها با توسعه پایدار شهری در تناقض قرار دارد. هدف این پژوهش بررسی توسعه پایدار شهری و محله‏ای در محله جعفرآباد شهر کرمانشاه می‏باشد. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و از نوع کاربردی بوده و به­ صورت پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گرفته شده است. جامعه آماری شامل کلیه ساکنین محله جعفرآباد که براساس سرشماری 1390، برابر 37423 نفر است، حجم نمونه براساس فرمول کوکران 268 نفر بدست آمده است. همچنین روش نمونه­گیری به صورت روش تصادفی ساده می‏باشد. توسعه پایدار محله جعفرآباد در شاخص سرزندگی (96/1)، دسترسی(74/2)، جذابیت و تمایز(12/2)، راحتی، آسایش و آرامش(11/2)، آلودگی صوتی و بصری(04/3)، تنوع و خوانایی(32/2)، ایمنی و امنیت(17/2)، احساس تعلق(56/2)، پویایی و سازگاری(14/2)، هویت و خوانایی(89/2)، تراکم و معیارهای قابل تحمل محله(01/2) و مشارکت (28/3) بوده است که در بیشتر شاخص ها از حد متوسط و استاندارد پایین تر بوده است. نتایج تحلیل توسعه پایدار شهری در محله جعفرآباد بیانگر آن است که تمام شاخص‏های پایداری کالبدی با میانگین آزمون t تک نمونه ای (79/2)، پایداری اجتماعی (53/2)، پایداری اقتصادی (93/1) و پایداری زیست محیطی (35/2) در محله جعفرآباد پایین‏تر از حد متوسط و استاندارد قرار دارد. عمده ترین متغیرهای مستقل تأثیرگذار بر توسعه پایدار محله به ترتیب اولویت، عبارتند از پایداری کالبدی، اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی می‏باشد. بنابراین با توجه به بررسی این شاخص‏ها و مقدار پایین بودن آنها از حد استاندارد محله جعفرآباد دچار ناپایداری است.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

توسعه شهری درمعنای عام آن، براثر بازتاب فضایی اسکان غیر رسمی، ناپایدار شده است، موضوعی که ارائه و مورد بحث قرار خواهد گرفت، امروزه یکی از چالش‌های عمده ناپایدار کننده شهری و گونه‏ای شهرنشینی با مشکلات حاد موسوم به اسکان غیر رسمی یا حاشیه نشینی می‌باشد. سکونتگاههای غیررسمی همواره یکی از مسائل اصلی شهرهای کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران بوده است. در دهه‏های اخیر بحث فقر شهری و سکونتگاههای غیررسمی بیش از پیش با مفهوم عام توسعه پایدار شهری گره خورده است. امروزه درک فراگیری در سطح بین‏المللی از مسئله پایداری و نقش آن در پایداری اجتماعی و پایداری شهری شکل گرفته است به نحوی که در بسیاری از پیمان‏های بین‏المللی محو فقر به طور عام و فقر شهری به طو خاص به عنوان یکی از اهداف اصلی جامعه جهانی تعریف می‏شود. در این زمینه شاخص‏ترین توافق جهانی بر روی اهداف توسعه هزاره از سوی رهبران جهان (2000) است که از میان بردن فقر و گرسنگی و تضمین پایداری زیست محیطی (بهبود دسترسی به مسکن مناسب و بهبود اسکان غیررسمی) از اهداف اصلی آن است (ایراندوست، 1388: 27).

محلات فقیرنشین و اسکان غیررسمی در شهرها با توسعه پایدار شهری در تناقض قرار دارد. امروزه پدیده اسکان غیررسمی در اطراف شهرها امری است اجتناب ناپذیر که بخصوص در کشورهای جهان سوم باید مورد توجه برنامه ریزان شهری و مسئولان و متولیان شهرها، قرار گیرد. در بعد کلان، اسکان غیررسمی عبارت است از شکل گیری شیوه شهرنشینی ناپایداری که در سکونتگاههای درون یا مجاور شهرها با سیمایی ناخوشایند و خارج از فضاهای رسمی و برنامه ریزی شده تجلی می‏یابد (گروه مطالعات برنامه ریزی و توسعه پایدار شهری، 1390: 2). حاشیه نشینی یکی از پاشنه آشیل‏های توسعه پایدار شهری تلقی می‏شود، براساس مصوبات برنامه توسعه هزاره سازمان ملل بایستی تا سال 2015 میلادی دست کم 100 میلیون زاغه نشین از امکانات بهداشت، مسکن و فرصتهای نوین آموزش برخوردار شوند (نقدی و صادقی، 1385: 219).

طی دهه­های اخیر به تدریج محلات نابسامان و سكونتگاه­های غیررسمی، به­طور عمده در حاشیه شهرهای بزرگ كشور، خارج از برنامه رسمی توسعه شهری و به­صورت خودرو شكل گرفته و گسترش یافته است. این پدیده در مطالعات شهری به­عنوان یكی از آسیب­های شهری مطرح می­باشد. تجمع اقشار کم­درآمد و مشاغل غیررسمی در سگونتگاه­های غیررسمی شیوه­ای از شهرنشینی ناپایدار را بوجود آورده است و زمینه ساز بسیاری از آسیب­ها و ناهنجاری­های اجتماعی شده است (جمشیدی و همکاران، 1393: 242-221). از پدیده های عمده ناپایدار کننده شهری به ویژه در کشــــورهای درحال توسعه، گونه‏ای شهرنشینی با مشکلات حاد موسوم به اسکان غیر رسمی[1] است که بنابر مشاهدات جهانی درحال گسترش فزاینده است. این گونه سکونتگاه‏ها هر چند جلوه‏ای از فقر است اما بازتاب کاستی‏ها و نارسایی های سیاستهای دولتی و بازار رسمی نیز محسوب می شوند. اسکان غیر رسمی به سبب باز تولید فقر و گسترش آن، به مخاطره انداختن محیط زیست و تحمیل هزینه ای بیشتر برای حل مشکلات، در مقایسه با هزینه پیشگیری از آنها، تهدیدی جدی برای پایداری و انسجام جامعه شهری و نیازمند تدابیر ویژه ای برای ساماندهی وضعیت کنونی و جلوگیری از گسترش آنها در آینده است. از آنجا که اسکان غیر رسمی از زمینه‏ای فراتر از امکان آن نشات می گیرد و بر محیطی فراتر از مکان آن نیز تاثیر می گذارد، چاره جویی این مسئله به سیاستگذاری و اقداماتی نه فقط درسطح محلی آن، بلکه درسطح ملی نیاز دارد.

توسعه شهری درمعنای عام آن، براثر بازتاب فضایی اسکان غیر رسمی ، ناپایدار شده است، واقعیت این است که انتقال ناگهانی بسیاری از ساکنان سکونتگاه‏های غیر رسمی از شیوه معیشت سنتی و رسمی جعفرآبادیی به معشیت نامشخص و نوینی که تمهیدات لازم و متناسب شهرنشینی – در ابعاد اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و کالبدی فراهم نیست، آنها را به سکونتگاههای ناپایداری کشانده است که به منظور جای پا یافتن در شهر و به امید طی دوره گذار، انتخاب شده اند. علاوه بر این ، مسئله بلاتکلیفی بسیاری از این سکونتگاهها از نظر قانون – که ساکنان را دائم درخطر تخریب، تخلیه و تعرض رسمی نگاه می دارد – موجب احساس ناامیدی و عدم امنیت خانوارها و مانع تلاش، مشارکت اجتماعی و همبستگی آنها باجامعه شهری است، امری که پیامدهای نامطلوب فرهنگی ( حتی برای نسلهای آتی آنها و محیط‏های مجاور ) در بر دارد. ازاین رو، در وضع موجود مسئله عبارت است از: محرومیت ساکنان این سکونتگاه‏های گسترده که حامل یا مستعد نابنهجاری‏های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی‏اند و نیاز مبرمی به ارتقای شرایط محیطی دارند.

باتوجه به گرایش های موجود و نبود نشانه‏ای ازتغییر سیاست‏ها، چشم انداز نگران کننده‏ای از رشد اسکان غیر رسمی و ناپایدارسازی شهرها وجود دارد که اراده‏ای ملی و تدابیری مشخص، متفاوت از روال کنونی ، می‏طلبد.

اسكان غیررسمی كه به­طور عمده با تصرف و ساخت غیررسمی زمین و مسكن، عدم رعایت ضوابط و مقررات رسمی و متعارف شهری و ساختمانی، كمبود شدید خدمات زیرساختی و استفاده غیررسمی از تأسیسات و تجهیزات شهری، رشد سریع كالبدی و جمعیتی، اشتغال غالب غیررسمی، ناپایداری سازه­ای و تأسیساتی، پایین بودن سرانه­های خدماتی، ناپایداری درآمد و در نهایت بستر كالبدی مناسب جهت رشد آسیب­های اجتماعی و شكل­گیری خرده فرهنگ­های كجرو و ایجاد مأمن و پناهگاه مناسب جهت مجرمین و بزهكاران اجتماعی مشخص و شناخته می­شود، طی دو دهه گذشته تبدیل به چالشی بزرگ، به شكل غالب در حاشیه به ویژه دركلان شهرها، شده است. اسكان غیررسمی از عوامل كلان ساختاری در سطح ملی و منطقه­ای ناشی می­شود. رشد فزاینده جمعیت شهری از توان سازمان­های دولتی و غیردولتی جهت توسعه و ارائه خدمات و تسهیلات شهری برای این جمعیت فزاینده پیشی گرفته و برآورده نشدن نیاز مسكن و سرپناه اقشار كم درآمد در فضای رسمی و برنامه­ریزی شده شهر، حاشیه­نشینی و اسكان غیررسمی را به گونه­ای بی­سابقه گسترش داده است (شیعه و همکاران، 1390، 40).

ایران نیز به ­عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه که با مسأله اسکان غیررسمی مواجه می­باشد، از لحاظ نحوه­ی برخورد با این پدیده قابل بررسی می­باشد. منشأ و روند شکل­گیری سکونت­گاه­های غیررسمی در ایران می­تواند همانند کشورهای توسعه نیافته و در حال توسعه باشد، ولی به­طور مقایسه­ای از شدت و وحدت یکسانی برخوردار نیست. اسکان غیررسمی به­شیوه­ی مرسوم در ایران از دهه­ی 1320 آغاز، تا اواخر دهه­ی 50 با شدت نسبتاً زیادی روند گسترش خود را طی نموده و بعداز انقلاب از لحاظ شدت شکل­گیری به­عنوان یکی از معضلات اساسی شهرهای ایران مطرح می­شود. در طی این دوران، به­دنبال رشد روابط و مناسبات سرمایه­داری، تحولات و دگرگونی­های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی شگرفی به­وجود آمد. تمرکز دولت وقت در معدودی از شهرهای کشور به­عنوان کانون­های رشد و توسعه به واسطه روابط سرمایه­داری وابسته یا غیر مولد بوده که این عوامل موجب فاصله شهر و روستا و مهاجرت بخشی از روستاییان به شهرها به امید کسب اشتغال همراه با مسائل و مشکلات متعددی از جمله شکل­گیری اسکان غیررسمی در حواشی و حتی مناطق داخل شهرها گردید. در طی روند تحولات مذکور، تمامی شرایط لازم جهت تقویت گرایش­ها و رشد شهرنشینی به شکل شتابان فراهم آمد. همچنین، فرایند توسعه کشور به شکل برونزا در قالب سرمایه­داری وابسته به پیرامونی موجب از همپاشی نظام­های کهن و سنتی تولید معیشتی شد (خاکپور و همکاران، 1390، 158). بطور کلی، آنچه مسلم می­نماید این است كه در كشور ایران علاوه بر روند فوق، تحولات ناشی از شكل تقسیم كار بین­المللی و دگرگونی ساختار اقتصادی كشور، افزایش و انباشت درآمدهای نفتی و اصلاحات ارضی بعد از دهه چهل از جمله علل عمده­ی تسریع روند شهرنشینی و به تبع آن شكل­گیری اسكان غیررسمی می­باشند(جمشیدی و همکاران، 1393: 242-221). براساس مطالعات انجام شده در زمینه­ حاشیه­نشینی در مناطق مختلف حاشیه­نشین ایران، می­توان گفت که مهمترین ویژگی‏های آن عبارت است از ساخت و ساز نامناسب، فقر فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، بیکاری، اشتغال کاذب، عدم رعایت بهداشتی جمعی و فردی، عدم دسترسی به امکانات رفاهی، بهداشتی و آموزشی، افزایش جرم و جنایت، فساد، فحشا، مصرف بیش از حد مواد مخدر در مقایسه با سایر مناطق شهری و غیره و از سوی دیگر هم­اکنون در اطراف شهرهای بزرگی چون تهران، مشهد، شیراز، کرمان، اصفهان،[کرمانشاه] و سایر شهرهای کشور نیز شاهد رشد و گسترش مناطق حاشیه­نشین می­باشیم (ربانی و همکاران، 1388).

حاشیه­نشینی در زمان ما یک پدیده­ی عام است به­نحوی که برخی از صاحب­نظران اظهار می­دارند حدوداً 30 درصد مردم شهرهای بزرگ جهان در مناطق حاشیه­ای زندگی می‏کنند. با این­حال، برخی از منابع حجم آن را 30 تا 70 درصد جمعیت بسیاری از شهرهای کشورهای در حال توسعه اعلام می‏کنند (زنگی­آبادی و همکاران، 1384، 179). سکونت­گاه­های غیررسمی با تجمعی از اقشار کم­درآمد و غالباً با مشاغل غیررسمی[2] و شیوه­ای از شهرنشینی ناپایدار[3] همراهند و زمینه­ساز بسیاری از آسیب­های اجتماعی به­شمار می­روند. این مشکل شهری صرفاً مسأله­ای کالبدی و فیزیکی نبوده و از عوامل کلان ساختاری در سطوح ملی و منطقه­ای ناشی می­شود (پورآقایی، 1383، 1). محرومیت و عدم برخورداری سکونت­گاه­های غیررسمی از تسهیلات زندگی شهری در قیاس با دیگر نواحی شهری، آنها را به کانون بغرنج شهری و مانع توسعه پایدار انسانی تبدیل نموده است. جای تردید نیست که در فرایند جهانی­سازی، تعداد زیادی از شهروندان به حاشیه­های شهرها رانده خواهند شد و به تبع آن از بسیاری از حمایت­های اجتماعی نیز محروم خواهند شد (صرافی، 1381، 6).

 

 

1- تعریف مسأله……………………………………………………………………………………………………….. 2

2- سابقه و پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………… 4

3- ضرورت انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 7

4- بیان سؤال­های تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 8

5- فرضیه­ها……………………………………………………………………………………………………………….    8

6- هدف و کاربردهای مورد انتظار از انجام تحقیق…………………………………………………………..  8

7- جنبه جدید و نوآوری طرح…………………………………………………………………………………….. 8

8- بیان روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………… 9

9- ساماندهی تحقیق……………………………………………………………………………………………………   9

فصل اول : مفهوم شناسی حکم غیابی و اصطلاحات مرتبط با آن

بخش اول: تعریف حکم غیابی و اصطلاحات مرتبط با آن …………………………………………………  11

گفتار اول: مفهوم حکم………………………………………………………………………………………………. 11

1: مفهوم حکم در لغت……………………………………………………………………………………………….. 11

الف: قضا…………………………………………………………………………………………………………………  12

ب: علم…………………………………………………………………………………………………………………… 12

2: مفهوم  حکم در اصطلاح………………………………………………………………………………………… 12

3: انواع حکم……………………………………………………………………………………………………………. 13

الف: حکم حضوری………………………………………………………………………………………………….. 13

ب: حکم غیابی…………………………………………………………………………………………………………. 13

گفتار دوم: مفهوم غائب………………………………………………………………………………………………. 13

1: مفهوم غائب در لغت……………………………………………………………………………………………….. 13

2: مفهوم غائب در اصطلاح…………………………………………………………………………………………. 14

گفتار سوم : تعریف حکم غیابی در آیین دادرسی کیفری…………………………………………………..  14

بخش دوم: موضوع شناسی حکم غیابی………………………………………………………………………        15

گفتار اول: مفهوم حق ……………………………………………………………………………………………..      15

1: مفهوم حق در لغت………………………………………………………………………………………………      15

2: مفهوم حق در اصطلاح………………………………………………………………………………………..  16

الف: مفهوم حق در اصطلاح فقها……………………………………………………………………………….       16

یک: سلطنت………………………………………………………………………………………………………….  17

دو: ملک……………………………………………………………………………………………………………….  17

سه: حکم………………………………………………………………………………………………………………  17

ب- مفهوم حق در اصطلاح حقوقدانان……………………………………………………………………….   18

گفتار دوم: اقسام حق……………………………………………………………………………………………….  19

1: حق­الله………………………………………………………………………………………………………………  19

2: حق­الناس………………………………………………………………………………………………………….  20

3: حق مشترک………………………………………………………………………………………………………  20

گفتار سوم: ضرورت شناخت حق­الله و حق­الناس و آثار قضایی آن دو……………………………….    20

1: تقدم حق­الناس بر حق­الله……………………………………………………………………………………….   20

2: لزوم احتیاط در حق­الناس و تخفیف در حق­الله ………………………………………………………….   21

3: امکان رسیدگی غیابی در حقوق­الناس بر خلاف حقوق­الله…………………………………………..    22

گفتار چهارم: برخی از مصادیق حق­الله و حق­الناس در جرایم کیفری…………………………………    24

1: حدود……………………………………………………………………………………………………………….  24

الف: مفهوم حد در لغت………………………………………………………………………………………….   25

ب: مفهوم حد در اصطلاح……………………………………………………………………………………….   25

ج: کیفیت جنبه حق­اللهی وحق­الناسی در حدود………………………………………………………….        26

د: مصادیق حدود…………………………………………………………………………………………………..     26

یک: حد زنا…………………………………………………………………………………………………………..  26

دو: حد لواط………………………………………………………………………………………………………….  26

سه: حد محاربه………………………………………………………………………………………………………      27

چهار: شرب خمر……………………………………………………………………………………………………  27

پنج: حد سرقت………………………………………………………………………………………………………  27

شش: حد قذف………………………………………………………………………………………………………  28

2:  قصاص…………………………………………………………………………………………………………….  29

الف: مفهوم قصاص درلغت…………………………………………………………………………………….  29

ب: مفهوم قصاص در اصطلاح……………………………………………………………………………….. 29

ج: کیفیت جنبه حق­اللهی و حق­الناسی در قصاص………………………………………………………   30

3: دیات……………………………………………………………………………………………………………….. 31

الف:  مفهوم دیه در لغت…………………………………………………………………………………………..  31

یک:  حق­القتیل………………………………………………………………………………………………………     31

دو: دم………………………………………………………………………………………………………………….     31

سه: عقل……………………………………………………………………………………………………………….     31

چهار: بدل نفس…………………………………………………………………………………………………….       31

ب: مفهوم دیه در اصطلاح………………………………………………………………………………………..  32

ج: کیفیت جنبه حق­اللهی و حق­الناسی دردیات……………………………………………………………    32

4: تعزیرات……………………………………………………………………………………………………………  33

الف: مفهوم تعزیر در لغت……………………………………………………………………………………….   34

ب: مفهوم تعزیر در اصطلاح…………………………………………………………………………………….   34

ج: کیفیت جنبه حق­اللهی و حق­الناسی در تعزیرات……………………………………………………….   35

یک: حق­الله محض……………………………………………………………………………………………….  35

دو: حق­الله غالب………………………………………………………………………………………………….. 35

سه:  حق الناس غالب………………………………………………………………………………………………..  35

چهار: حق الناس محض……………………………………………………………………………………………  35

فصل دوم: مبانی و شرایط فقهی و حقوقی حکم غیابی 

بخش اول: مبانی فقهی وحقوقی صدورحکم غیابی………………………………………………………..   38

گفتار اول: مبانی فقهی صدورحکم غیابی……………………………………………………………………  38

1:  عدم جوازصدور حکم غیابی………………………………………………………………………………   39

2:  جوازصدور حکم غیابی……………………………………………………………………………………..      42

گفتار دوم: مبانی حقوقی صدور حکم غیابی………………………………………………………………                                      46

1: مبانی حقوقی حکم غیابی قبل از انقلاب………………………………………………………………..                                    47

2: مبانی حقوقی حکم غیابی بعد از انقلاب………………………………………………………………..                                    48

بخش دوم: شرایط  فقهی وحقوقی حکم غیابی……………………………………………………………..   49

گفتار اول: اختصاص حکم به خوانده ………………………………………………………………………..        49

گفتار دوم: ابلاغ یا احضار مدعی­علیه قبل ار رسیدگی……………………………………………………          51

1:  انواع ابلاغ ………………………………………………………………………………………………………… 52

الف:  ابلاغ واقعی…………………………………………………………………………………………………….  52

ب: ابلاغ قانونی………………………………………………………………………………………………………  53

2:  مستند قانونی حق غائب به ابلاغ واقعی حکم…………………………………………………………….   53

گفتارسوم: امتناع از حضور……………………………………………………………………………………….       54

گفتارچهارم:  حاضر نبودن مدعی­علیه در دادگاه……………………………………………………………        55

گفتارپنجم:  عدم حضور وکیل…………………………………………………………………………………..      58

گفتار ششم: عدم ارسال لایحه…………………………………………………………………………………..       60

گفتارهفتم: انکار غایب……………………………………………………………………………………………       61

گفتار هشتم: حق­الناس بودن موضوع دعوا……………………………………………………………………   62

فصل سوم: واخواهی حکم غیابی در فقه و حقوق

بخش اول: مبانی حق واخواهی درفقه و حقوق …………………………………………………………….   66

گفتار اول: تعریف حق واخواهی در فقه وحقوق…………………………………………………………..    66

گفتاردوم: مبنای واخواهی در فقه و حقوق…………………………………………………………………..         67

1: فوری نبودن حق اعتراض…………………………………………………………………………………….   70

2: حق اعتراض محکوم­علیه علاوه بر اعتراض وکیل او…………………………………………………..   71

3: تعیین موارد حق اعتراض………………………………………………………………………………………  72

بخش دوم:  شرایط واخواهی ………………………………………………………                     72

گفتار اول: حق واخواهی در آیین دادرسی کیفری……………………………………………………….                                              73

گفتار دوم: شرایط واخواهی …………………………………..                    74

1: جرایم حق­اللهی و حق­الناسی و ارتباط آن با واخواهی…………………………………………….. 75

2: اختصاص واخواهی به محکوم­علیه غایب و اطلاع وی………………………………………………..    76

3: واخواهی در مرحله تجدید نظر………………………………………………………………………………  77

4: مهلت واخواهی…………………………………………………………………………………………………..  78

گفتار سوم: آثارواخواهی از حکم غیابی………………………………………………………………. 79

1: واخواهی عام وکلی است……………………………………………………………………………………..  79

2: فقدان اثر انتقالی واخواهی…………………………………………………………………………………….  80

3: اثربازدارندگی و تعلیق واخواهی…………………………………………………………………………….   80

4: عدم سقوط حق تجدیدنظر­خواهی………………………………………………………………………….   81

5: عدم مانع برای صدور قرار تأمین کیفری………………………………………………………………….   81

6: احتمال نقض یا تغییر حکم غیابی با واخواهی……………………………………………………………   82

7: واخواهی حق محکوم­علیه غیابی……………………………………………………………………………   82

8: عدول از قاعده فراغ دادرس…………………………………………………………………………………   82

9: حضوری شدن رأی در اقدام به واخواهی رأی غیابی………………………………………………….    83

10:  باقی ماندن حق واخواهی پس از ابلاغ واقعی……………………………………………………….                                              83

11:  تکلیف دادگاه به رسیدگی سریع در واخواهی…….                                     83

فصل چهارم: اجرای حکم غیابی در فقه و حقوق

بخش اول: رسیدگی غیابی……………………………………………………………………………………….   86

گفتار اول: ماهیت حقوقی تصمیم دادگاه علیه غائب………………………………………………………          86

گفتار دوم: رسیدگی و صدورحکم علیه غایب……………………………………………………………..         88

گفتار سوم: اقامه دعوا توسط وکیل اختیاری………………………………………………………………..          89

گفتار چهارم: اجرای حکم غیابی……………………………………………………………………………….       90

بخش دوم: تأمین …………………………………………………………………………………………………         93

گفتار اول: نوع تأمین……………………………………………………………………………………………….      94

1: کفیل……………………………………………………………………………………………………………….     94

2: ضامن شخصی……………………………………………………………………………………………………  95

3: ضامن عینی………………………………………………………………………………………………………..  96

گفتار دوم: مبلغ وثیقه………………………………………………………………………………………………  97

گفتار سوم: زمان بقای اخذ تأمین……………………………………………………………………………..   97

نتیجه­گیری…………………………………………………………………………………………………………….  99

پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………..  100

منابع ومآخذ…………………………………………………………………………………………………………..  101

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………….   108

مقدمه

اصل، بر حضور متهم در کلیه مراحل دادرسی کیفری است. اصل دادرسی علنی نیز اقتضاء می­کند که متهم درجلسه دادگاه حضور یابد و از دلایل گردآوری شده علیه خود آگاه شود و با توجه به آن­ها از خود دفاع نماید.

لذا حق حضور متهم یکی از لوازم دادرسی منصفانه است، اما با این حال در مواردی هم جلسه دادرسی بدون حضور یکی از طرفین تشکیل می­شود، که این امر یکی از موضوعات بسیار مهم در امر قضایی می­باشد؛ تا آن­جا که مقتضای ادله شرعیه دلالت بر حضور طرفین در دادرسی می­نماید.

اعتبار مطلق و بی چون و چرای حضور طرفین در جلسه رسیدگی به طور قطع موجب تضییع حق می­گردد. زیرا با توسعه و پیچیدگی روابط شهرنشینی شخص می­تواند به عمل زشت تجاوز به حقوق دیگران دست بزند ودر مرحله دادرسی برای همیشه خود را از طرف مجریان عدالت مخفی کند و طبیعی است که از این جهت ناامنی و عدم آسایش و بی­اطمینانی مردم به یکدیگر روز به روز افزایش و امنیت جامعه دچار اختلال می­شود.

بنابراین چاره­ی این امر تجویز رسیدگی غیابی و صدور حکم غیابی می­باشد که در صدر اسلام نیزمورد عمل پیامبر اکرم و امامان علیهم­السلام بوده است؛ و این خود ضرورت بررسی موضوع حاضر را روشن می­سازد.

پژوهش­هایی که پیرامون این موضوع انجام شده اعم از کتاب ومقاله به بیان موضوع در حقوق مدنی پرداخته است و پیرامون این موضوع در امور کیفری، کتابی که مستقلاً این موضوع را در برگیرد متأسفانه تألیف نشده است.

 یکی از دلایل انتخاب موضوع علاوه بر علاقه شخصی، عدم پژوهشی دقیق پیرامون این موضوع در آیین دادرسی کیفری می­باشد.

 

پوشش های خوراکی لایه های محافظت کننده می باشند که می توانند اکسیداسیون چربی را در مواد غذایی به تعویق بیندازند. در این پژوهش برای کند کردن اکسیداسیون چربی در مغز گردو دو آزمایش انجام شد. در آزمایش اول اثرات دو نوع پوشش خوراکی عمده به نام های کربوکسی متیل سلولز (CMC) با غلظت 2 درصد و پکتین با غلظت 3 درصد و مواد افزودنی دیگر مانند لستین 2/0 درصد، سوربیتول با غلظت های 30 ، 45 و 60 درصد بر اساس وزن CMC و پروپیلن گلیکول (PG) با غلظت های 30 ، 45 و 60 درصد بر اساس وزن CMC به همراه مواد آنتی اکسیدان سنتزی بوتیلیتد هیدروکسی تولوئنBHT با غلظت 1/0 درصد و ویتامین E با غلظت 5/0 درصد به کار رفت و در 11 تیمار مختلف بررسی شد. آزمایشات فوق به مدت 6 ماه و هر دو ماه یکبار با سه تکرار انجام گرفت. در آزمایش دوم اثرات آنتی اکسیدان های طبیعی مانند اسانس زنیان و آویشن شیرازی در غلظت های 25/0، 5/0 و 1 درصد و CMC با غلظت 2 درصد و پکتین با غلظت 3 درصد و لستین 2/0 درصد و سوربیتول با غلظت 45 درصد بر اساس وزن CMC با 10 تیمار متفاوت بررسی شد. این آزمایشات نیز به مدت 6 ماه و هر دو ماه یکبار با سه تکرار بر روی مغز گردو انجام شد. نتایج نشان داد که پوشش با CMC بهتر از پوشش با پکتین بود و فساد و تند شدن مغز گردو را به تعویق انداخت. به علاوه پوشش CMC همراه با مواد آنتی اکسیدان مانند BHT و ویتامین E بهتر از پوشش با پکتین بود و این مواد در نگهداری مغز گردو و اکسیداسیون چربی آن موثر بود. اسانس زنیان در غلظت بالا در به تعویق انداختن فساد مغز موثرتر از سایر غلظت ها بود و بهترین نتیجه از نمونه های پوشش دار، تیمار پوشش داده شده با CMC و آنتی اکسیدان BHT بود و اسانس های گیاهی طعم مغز گردو را تغییر داد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

 

1-مقدمه

 

درخت گردو از جنس Juglans از خانواده ی Juglandaceae است. نام علمی این جنس از کلمه ی لاتیـــن Jovis Glans به معنی فندق ژوپیتـــرگرفته شده است که برابر بررسی های دیرین شناسی و گروه شناســی گونه های مختلف آن بر روی کره زمین از دوران سوم زمین شناسی وجود داشته است و از دوران چهارم زمیـن شناسی به بعد آثار آن درکشورهای اروپای شرقی دیده شده است (طباطبایی ،1371).

گردو از درختان خزان دار و برگ پهن است که در بسیاری از نقاط جهان به طور طبیعی روییده یا کاشته می شود. منشا اصلی درخت گردو را آسیای غربی و حوالی هیمالیا و منطقه فلات ایران می دانند که از آن جا به یونان و روم و سپس به سایر نقاط اروپا و آمریکا برده شده است.

درخت گــردو در کشور ما در جنــگل های شمــال از آستــارا تا کپه داغ و ساحل دریای شمال و ارتفاعات منطقه شمال تا ارتفاع 2200 متر از سطح دریا دیده می شود و در جنـگل های غرب مانند سنندج و مریوان و همچنین سایر مناطق کم ارتفاع ایــران مانند
دره گز، مغان در شمال تا اقلید فارس در جنوب، ارتفاعات دامنه‌های البرز، مناطق كوهستانی خراسان، اطراف کوه های آذربایجان، دامنه‌های رشته كوههای زاگرس، تفرش، گلپایگان، تویسركان، اطراف كوههای لاله‌زار و جبال بارز در کرمان مناطقی وجود دارد كه از مراكز
گردو كاری ایران می‌باشند (وحدتی، 1382).

کشــور ما از زمان های قدیــم در کاشت، داشت و گسترش گردو در جهان سهم شایسته ای داشته است و اکنــون نیز مهم ترین گردوی موجــود در جهان گردوی ایرانی (Juglans regia L.) است که منحصر به فرد بوده و مغز آن از نظر خوراکی مصرف اقتصادی دارد (بی نام، 1377).

استانهای مهم تولیدکننده گردو در ایران عبارتند از: استانهای مازندران، کردستان، همدان، زنجان، سمنان، تهران، مرکزی، اصفهان، کهکیلویه و بویراحمد، فارس و کرمان
می باشد. کهن ترین درخت گردو کشور در اورگان نزدیک شهــرکرد است که رویـش آن را مربوط به زمان یزدگرد ساسانی یعنی14700سال پیش می دانند (وحدتی، 1382).

در کشاورزی مهمترین و عمومی ترین کاربرد درخت گردو مغز آن است که ماده ای خوشمزه و خوراکی است و مقدار زیادی چربی، پروتئــین، مواد قندی و نشاسـته دارد. از این محصول برای تهیه روغن های گیاهی و همچنین مصارف دارویی هم استفاده می شود. درخت گردو از نظر محیط زیست برای ایجاد فضای سبز و جلوگیری از آلودگی هوا و فراهم آوردن طراوت و زیبایی حائز اهمیت است (طباطبایی و همکاران ،1371).

 

 

1-2- تولید گردو در ایران و جهان

 

طبق تحقیقات انجام شده در آمریکا و فرانــسه و سایر مناطــق گردو خیز جهان شش گونه گردو وجود دارد که از نظر پایـه و میوه در مرتــبه بالایی قرار دارند. از این شــش گونه، یک گونه آن به نام گردوی ایرانی است که درحــدود سال 1562 میلادی تعــدادی از آن را به انگلستان برده و در آن جا کشت و گسترش داده اند و بعدها توسط مهاجران به آمریـکا برده شده است. به همین دلیل گردوی ایرانی درآمریکا به نام گردوی انگلیسی نامیده شده است اما در عین حال باغبانان قدیمی امریکا این نوع گردو را گردوی پارسی می نامند (درویشیان، 1376).

بر اساس اطلاعات سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی،[1]کشورهای چین، آمریکا و ترکیه در سالهای 2007 و 2008 به ترتیب مقام اول تا سوم تولید گردو را در جهان داشتند و ایران پس از این سه کشور با تولید 170 هزار تن مقام چهارم را به خود اختصاص داده است. میزان تولید و فروش گردو در چهار کشور جهان در سالهای 2007 و 2008 در جدول 1-1 آمده است (فائو 2009).

 

      جدول 1 -1- میزان تولید و فروش گردوی چهارکشورجهان در سالهای 2007 -2008 (فائو 2009).

نام کشور
میزان تولیدبه تن
میزان فروش به هزار   دلار
چین
503000
616934
آمریکا
290000
356055
ترکیه
170897
211661
ایران
170000
208506
 

 

در سال 2006 و قبل از آن ایران مقام سوم را از لحاظ میزان تولید و فروش گردو پس از چین و آمریکا داشته است که در جدول 1-2 نشان داده می شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

       جدول 1-2- میزان تولید و فروش گردو از سال 1998 تا 2006 (فائو 2009)

سال
میزان تولید به تن
میزان فروش به هزار دلار
1998
145820
178849
1999
142906
175275
2000
130605
160188
2001
168031
206091
2002
178000
218318
2003
150000
183976
2004
168320
206446
2005
170000
208506
2006
170000
208506
 

 

در کشور ما محصول گردو در بین سایر محصولات کشاورزی در مرتبه نوزدهم قرار دارد. اکنون گونه های مختلف گردو در نقاط وسیعی در دنیا کاشته می شود این گونه ها در واقع همگی چند منظوره هستند یعنی قسمتهای مختلف آن از میوه تا چوب کاربردهای مختلفی دارند. در صنعت برای استفاده از چوب پر نقــش و نگار آن، در صنــایع مبل سازی، در و پنجــره سازی، ماکت سازی، نظامی، مجسمه سازی، قالب کفش، کنده کاری و غیره به کار می روند (طباطبایی و همکاران، 1371).

به طوری که گفتیم کشور ما اکنون مقـام چهـارم را در تولید گردو دارد به همین جهت با توجه به این موضـوع و همـچنین با توجـه به فوایـد گوناگـون و نقش اقتصادی این فرآورده ارزشمند کشاورزی، جا دارد مقامـات مسئـول کشـور نگرشی بجـا و شایسته همراه با
برنامه ریزی مناسب به آن داشته باشنـد و دانشگاه ها و مراکز علمی و موسسات فنی و آموزشی ذیربط آن را به عنـوان یک مورد اسـاسی و قابل توجـه در حیـطه کشـاورزی و اقتـصادی شنــاخته و به آن توجـه مخصوص داشته باشند، تا کاشــت داشــت و برداشـت آن از یک طرف و توسعه آن برای تولید محصول بیشتر از طرف دیگر با زمینه های علمی موجود در جهان هماهنـگی پیدا کند به ایـن معنی که بـه عوامل موثـر در کیفیـت محصول گردو قبل از برداشت و هنگام برداشت توجه شود و راه های عملی و کاربردی را دراین زمینه در اختیار باغـداران و تولید کنندگان محصول قرار دهنـد و بدیـن وسیله به بهبـود کمـیت و کیفـیت و کاهش هزینه های تولید بپردازند و پس از برداشت به عوامـل موثر در نگهـداری و عرضـه آن به بازار فروش توجه بیشتری داشته باشند.

عوامل موثر در کیفیـت گـردو پس از برداشت علاوه بر مواردی نظیـر برداشت صحیح، درجه بندی گـردو و بستـه بندی، روشهای نگهداری در انبـار، مبارزه با آفات انبـاری و روشهای کنتـرل آنها، اثرات پوشش های خوراکـی همـراه با مواد آنتـی اکسیـدان سنتزی و اسـانس های گیـاهی نیز بـر روی مغـز گردو است و هدف تحقیقـات ما در این زمینه می باشد.

 

 

1-3- اهداف پژوهش

 

1- به تعویق انداختن فساد چربی در مغز گردو به وسیله ی کاربرد پوشش های پلی ساکاریدی به همراه مواد آنتی اکسیدان سنتزی

2- به تعویق انداختن فساد چربی در مغز گردو به وسیله ی کاربرد پوشش های پلی ساکاریدی به همراه اسانس های گیاهی

3- تاثیر این پوشش ها بر خواص فیزیکی و شیمیایی مغز گردو نظیر رنگ، طعم، درخشندگی، بافت ، کاهش وزن، درصد رطوبت، میزان روغن کل و پراکسید  

 

 

 

 

 

 

 

                     2- مروری بر پژوهش های انجام شده

 

 

   2-1- گیاه شناسی گردو

 

گردو، گیاهی از خانواده Juglandaceae است. این خانواده از شش جنس و 60 گونه تشكیل شده است و جنس Juglans از مهمترین جنس این خانواده است. این جنس دارای 21 گونه می‌باشد كه همگی خزان‌دار و دارای میوه خوراكی هستند. برخی از این گونه‌ها از نظر چوب نیز با ارزش می‌باشند. مهمترین گونه آن از نظر میوه، گردوی ایرانی (Juglans regia) و از نظر چوب، گردوی سیاه شرق آمریكا (J. nigra) است. سایر گونه‌ها به طور غیرمستقیم (مثلا به عنوان پایه) حائز اهمیت می باشند (وحدتی،1382).

گونه های گردو همگی یک پایه بوده و دارای گل های تک جنسی هستند. به این معنی که گل های نر و ماده آن به طور مجزا بر روی یک درخت تشکیل می شوند. گل آذین های نر(شاتون ها) بیشتر در قاعده شاخه های سال قبل تشکیل می شوند. در حالی که گل آذین های ماده در نوک شاخه های سال جاری تشکیل می شوند. گل های ماده علاوه بر شاخه های حاصل از جوانه انتهایی، بر روی شاخه های حاصل از جوانه های جانبی شاخه سال قبل نیز تشکیل می شوند، گل های ماده گاهی به صورت تكی و غالباً به صورت گروههای دو تا سه‌تایی و در برخی ژنوتیپ ها به صورت خوشه‌ای تشكیل می‌شوند نوع اخیر که به گردوهای خوشه ای معروف هستند به دلیل کوچک بودن اندازه میوه ها و پایین بودن میزان چربی و کیفیتی که دارند اهمیت اقتصادی نداشته ولی از لحاظ زینتی مورد توجه باشند. میوه درخت گردو سخت و دارای رنگ سبز روشن می باشد که در هنگام بلوغ، برون بر و میان بر سبز میوه از آن جدا
می شود. درون بر میوه ی گردو سخت و چوبی بوده و مغز را دربر می گیرد. مغز دارای دو لپه است که هر لپه توسط شیار ناقصی به دو قسمت تقسیم می شود. مغز گردو بدون آلبومین بوده و دارای اندوخته ی روغنی است. فضای داخلی میوه توسط دیواره غضروفی ناقصی تقسیم شده است (مدنی وهمکاران ،1387).

 

 

2-1-1-گل

 

گل­های نر در بهار و کمی قبل از گل­های ماده ظاهر می­شوند و گرده به کمک باد به خامه گل ماده می­رسد. گردو یک میوه­ خشک ناشکوفا بوده و برچه آن دو تا چهار بخشی است و در هنگام جوانه زنی در داخل پوسته­ سخت باقی می­ماند (رسول زادگان، 1380; Wilson and Ogawa, 1979).

 

 

2-1-2-ریشه

 

ریشه درخت گردو محکم، استوار، عمیق، نسبتا قطور و در ابتدا محوری است، به طوری که پس از کاشت دانه گردو در سال اول گاهی ریشه ای به عمق یک متر و بیشتر و به قطر بیش از 4 سانتیمتر تولید می شود. درختان گردو دارای دو سیستم ریشه بندی هستند:

1 -ریشه عمیق و محوری

2-ریشه های فرعی، جانبی و افشان. ریشه های فرعی گردو نیز نسبتا قوی بوده و در اطراف نهال یا درخت گسترش می یابند.

 

 

 

2-1-3- ساقه