01/1394
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب
کلیات   ‌ل

مقدمه  1

فصلاول(نقدهاوناقدانتصوف) 2

مقدمه  3

نقداهلشریعت.. 3

اهلسنت.. 3

شیعه  7

نقداهلطریقت.. 16

نتیجه  22

فصلدوم(نقدهایابنجوزیبرتصوف) 23

مقدمه  24

پیدایشواژهتصوف.. 26

تسامح   26

گرایشبهتسامح.. 28

نتایجتسامح.. 31

بدعت   33

سماع  34

آیات: 35

روایات   35

نظرفقهاوسلفصالح.. 35

خانقاه 37

خرقهپوشی.. 39

شطحیات.. 41

ترکازدواج. 42

توجهبهامردان. 43

عبرتگرفتن.. 43

ولایتوکرامت.. 44

ریاضت   45

پرخوری.. 45

تحملنداشتن.. 46

مخالفتباعلم. 47

پیشگیری.. 48

دنیاطلبیبرخیعالماندین.. 48

دفنکتب.. 48

سیاحت.. 50

اباحیگری.. 50

ریاضتهایغیرشرعی.. 52

حرامخواری.. 55

جاهطلبی.. 55

دعانکردن. 56

ریاکاری.. 56

عشق  57

شادمانیهنگاممرگهممسلکان. 58

توکلافراطی.. 58

رعایتنکردننظافت.. 60

جعلوتأویلاحادیث.. 61

نتیجه  63

فصلسوم(پاسخبهنقدهایابنجوزی) 65

مقدمه  66

پیدایشتصوف.. 66

عللتسامحصوفیان. 67

بدعت   80

سماع  82

خانقاه 87

فوایدخانقاهنشینینزدصوفیان. 87

خلوت   88

چلهنشینی.. 89

خرقهپوشی.. 90

فوایدخرقهپوشیازنظرصوفیان. 90

شطحیات.. 92

ترکازدواج. 95

توجهبهامردان. 96

کرامتوولایت.. 99

مخالفتباعلم. 102

سیاحت.. 104

اباحیگری.. 105

ریاضتهایغیرشرعی.. 108

حرامخواری.. 112

جاهطلبی.. 113

دعانکردن. 113

عشق  115

جعلحدیثوتاویلهاینابجا 116

توکلافراطی.. 118

عللشریعتگریزیواباحهگریبرخیازصوفیانوعرفا 118

نتیجه  126

فصلچهارم(دیدگاههایامامخمینی(س) دربارهعرفان) 127

مقدمه  128

امامودفاعازصوفیان. 128

امامودفاعازتفكرصوفیه. 130

امامخمینیومحییالدینابنعربی.. 132

نکاتجالبتوجهحضرتامامدربارهکتابفصوصالحکمابنعربیدرایننامه. 133

نامهمهمدیگرامامخمینی (س) 134

توحید  135

صراطالله.. 135

صراطمستقیم. 135

صراطهایخاص… 136

کمالوجمالالله.. 136

سیروسلوک.. 137

ذوقایمانی.. 137

بارقهایازحبخدا 137

افراطوتفریط.. 138

آفاتسلوک.. 138

موانعسلوک.. 139

عارفانواهلمعرفت.. 139

عارفبالله.. 139

حقیقتمعراجروحانی.. 140

عارفحقیقی.. 140

نظرانسانعارف.. 140

طلبانوارمعرفت.. 141

لباسهستی.. 141

سلامتمطلق. 142

زهدحقیقی.. 142

صفاتعارفبالله.. 142

جایگاهمخلصانومنزلگاهمقدسان. 143

لایقانمجلسانس… 144

غاصبانبیتالله.. 144

صاحبانیقین.. 145

 

در طول یك قرن گذشته ، در شهرهای كوچك در سرتاسر دنیا ، قبل از ظهور سوپر ماركت ، بازار و اتومبیل ، مردم جهت خرید كالا به مغازة محلی رجوع می كردند. مالك، كاركنان مغازه و مشتریان را به اسم می شناختند نیازها و خواسته های مشتری را درك كرده بودند. مشتری همواره به فروشگاه وفادار می ماند و خرید از آن را ادامه می داد. با رشد جامعه ، تغییر جمعیت از جامعه كشاورزی به مناطق بزرگ شهری ، متحرك گشتن مصرف كننده ، تاسیس سوپر ماركت ها و فروشگاههای زنجیره ای به منظور رسیدن به سود اقتصادی توسط بازاریابی های انبوه ، این رابطه زیبا با مشتری ناپدید گشت. همچنین نرخها پایین تر آمدند و كیفیت اقلام یكنواخت شد، و رابطه بین مشتری و فروشنده ، بی نام و بدون برخورد انجام
می گرفت. رابطه شخصی ما بین مشتری و مالك فروشگاه از بین رفت. در نتیجه،مشتریان
بی وفا گشتن و به سمت تامین كنندگانی سوق پیدا می كردند كه جنس مورد نظر را در پایین ترین قیمت و با بیشترین تنوع، ارائه می كردند. در گذشته ای نه چندان دور، ارتباط مشتری با فروشنده مستقیم ، بدون واسطه و از طریق چهره به چهره بود اما امروزه فروشگاههای بدون فروشنده ، نوع ارتباط با مشتری را دگرگون كرده است.اما علیرغم این تغییرات،ضرورت حفظ ارتباط با مشتری دوچندان شده است،زیرا ((هر ارتباط یك شانس برای فروش شركت است.))بر اساس پژوهش مؤسسه بازرگانی گامرس كه در سال 2000 انجام شده 66 درصد پاسخ دهندگان معتقد بودند كه برقراری و حفظ مدیریت ارتباطات با مشتری باعث جلب رضایت آنان ، افزایش درآمد ، افزایش توان رقابتی و بازده سود سرمایه شركت می شود، زیرا با ارتباط صحیح می توانیم مشتریان كلیدی را شناسایی كرده و ارزش های بسیار عمیقی را با مشتری برقرار كنیم[3].

آری،این واقعیت كه ارتباطات امروزه بر پایه تجارت الكترونیكی مبتنی است،به ما اجازه می دهد كه بتوانیم تولید و خدمات خود را مستقیما”به مشتری هایمان در دورترین نقاط جهان ارائه دهیم بدون اینكه نیازی به انجام مسافرتهای تجاری و ملاقات چهره به چهره با آنان داشته باشیم.امروزه مشتری با داشتن تكنولوژی اطلاعاتی و با استفاده از بازار الكترونیك قادر است كالای مورد نظر خود را با سایر كالاها مقایسه،انتخاب و خریداری كند:ولی در هر حال داشتن ارتباطی بسیار عمیق از ضروریات حفظ و ارزش گذاری به مشتری است،به طوری كه یكی از محققین توصیه می كند حتی در سیستم ارتباط الكترونیكی ،بایستی حداقل هر دو سال یكبار مشتریان وفادار مورد نوازش مستقیم و خصوصی بالاترین مقام سازمان قرار گیرند[5].

برخی مؤسسات برای برقراری ارتباط با مشتریان ، واحد مخصوصی را ایجاد كرده اند، ولی این نوع ارتباط به هیچ وجه جوابگوی شركت های مشتری مدار نیست ، زیرا به غیر از واحد بازرگانی و فروش ، تمام اعضاء یك مؤسسه نیز باید با مشتری مرتبط باشند ، از قسمت طراحی گرفته تا تولید ، تا بتوانند نظرات مشتری را بطور مستقیم در تولید نهایی اعمال كنند.به همین جهت معتقدند كه رابطه مشتری و فروشنده مثل دوچرخ یك كالسكه است كه باید با هم و هم اندازه باشند تا امكان راه اندازی چرخ توسعه ممكن و میسر باشد[28].

جهان ارتباطات در چند سال گذشته ، طلوع مدیریت ارتباطات با مشتری را به عنوان یك رویكرد كاری مهم به چشم خود دید . در اقتصاد رو به رشد فضای رقابتی امروزه ، حركت قدرت و اختیار عمل از سوی سازمان به مشتری انتقال پیدا كرده است. با قدرت انتخاب بیشتر ، داشتن اطلاعات گسترده تر و هزینه های كمتر ، مشتریان كمتری در این زمینه برخوردارند. در حالیكه تنوع بیشتر محصولات و ارائه بیشتر محصولات باعث خواهد شد كه سازمان از راههای كمتری جهت بررسی و هدایت موقعیتهای مختلف ارزش ها برخوردار باشد. در نتیجه، افزایش تعداد سازمانها توسعة خود را مرهون پیشرفت در ارائه خدمات به مشتریان است به نحوی كه بتواند افزایش قابل توجهی در رضایت مشتری و میزان درآمد داشته باشد و این در حالی كه مدیریت هزینه ها را نیز بر عهده دارد[1].

بنابراین تعجب آور نخواهد بود كه در حال حاضر بسیاری از شركتها به دنبال اجرای برنامه های CRM [1]هستند. و این در حالی است كه برخی از این سازمانها تجربه موفقیت اولیه را با اجرای این برنامه داشته اند ولی اغلب آنها اكنون به دنبال آن سری از منافعی هستند كه با صرف هزینه در صدد بدست آوردن آنها هستند.

از سال 1990 كه رویه های ERP باعث شده است كه شركتها این چنین هزینه هایی را صرف بكنند و سود اندكی بدست آورند هیچ رویه دیگری اجرا نشده است پس چرا CRM برای آن چیزی كه انتظار آن می رفت ، نتوانسته است انتظارات را برآورده نماید؟

دلایل آن را می توان در فقدان بینش و فهم CRM هم از نظر مشتریان و هم از نظر سازمانها ذكر كه نتوانسته اند ارتباط معینی بین دستورالعملهای CRM و مزایای تجاری غیر معین ایجاد كنند و در مرحلة بعدی از فقدان حمایتهای لازمه و در نهایت نیز از اجرای ضعیف این مرحله ناشی می گردد. بسیاری از سازمانها دارای دستورالعملهای متفاوت و چندگانه ای هستند كه هریك تاكید خاصی روی دستورالعمهای اجرایی و كاربرد خاص آن دارد، ولی تعداد اندكی از این دستورالعملها هستند كه به صورت موفق و یكپارچه شرایط را به نحوی كه هم رضایت مشتری و هم مزایای سازمان را ایجاد كند ، مهیا نمایند. ما باید به مشتریان خود كمك كنیم كه در بین تضادها و اختلافات به دنبال تجارب مشتریان دیگر باشند تا طبق آنها ، ارزش تجاری مناسبی را از طریق یك سری مدیریت های عمومی و سرمایه گذاری معین ، طبق شرایط و دلایل معین خاص به وجود آورند. شروع انجام این دستورالعملها از طریق مشخص كردن بازده های تجاری صریح و مشخص است كه قابلیت بررسی و اندازه گیری خواهند داشت و این عملیات بعد از تحلیل ابعاد وجودی آن مشخص خواهد شد و در نهایت منجر به ارائه تكنولوژی خواهد شد كه در بردارندة تركیبی از سرعت ، كیفیت و هزینه خواهد بود[1].

 

 

فروشگاه اینترنتی دانلود پایان نامه ارشد-سبز فایل
http://sabzfile.com

فصل اول: دورکیم و پوزیتویسم حقوقی …………………………………………………………………6

مبحث اول: بسترها و زمینه ی فکری دورکیم…………………………………………………………15-7

مبحث دوم: پوزیتویسم حقوقی دورکیم   ……………………………………………………………. 15

– گفتار اول : مکتب تحققی- اثباتی( پوزیتویسم)…………………………………………………..18-16

– گفتار دوم : پوزیتویسم حقوقی………………………………………………………………….. 22-18

– گفتار سوم : نقد پوزیتویسم حقوقی……………………………………………………..25-23

فصل دوم: اخلاق دورکیم……………………………………………………………………………….26

مبحث اول: واقعیت اخلاقی…………………………………………………………………………..27

– گفتار اول:بررسی و شناخت واقعیت اخلاقی……………………………………………….28-27

-بند اول:جایگاه اخلاق در اندیشه ی دورکیم…………………………………………………..30-28

– بند دوم : خصایل و مشخصات واقعیت اخلاقی…………………………………………….. 34-30

– گفتار دوم : منشأ اخلاق، وجدان اجتماعی…………………………………………………. 41-35

– گفتار سوم:معیار ارزش های اخلاقی …………………………………………………….43-41

 مبحث دوم: اخلاق حرفه ای………………………………………………………………….. 47-43

مبحث سوم: اخلاق مدنی………………………………………………………………….. 50-47

مبحث چهارم: اخلاق سکولار………………………………………………………………….. 50

-گفتار اول: اخلاق دینی………………………………………………………………….50 

بند اول: تعریف اخلاق دینی………………………………………………………………….52-50

بند دوم: امکان شناسی مفهومی اخلاق دینی ……………………………………..54-52

-گفتار دوم: اخلاق سکولار………………………………………………………………….. 54

بند اول:سکولاریسم ………………………………………………………………………..56-54      

بند دوم: لاییک یا سکولار؟………………………………………………………………. 60-56

-گفتار سوم: سکولاریسم اخلاقی دورکیم……………………………………………. 67-61

فصل سوم: حقوق………………………………………………………………………….. 68

مبحث  اول: تعریف و جایگاه حقوق در جامعه……………………………………….71-69

مبحث دوم: کارکرد حقوق در جامعه…………………………………………………… 73-71

-گفتار اول: فایده گرایی جرم…………………………………………………………..73-77

-گفتار دوم: برقراری همبستگی اجتماعی…………………………………………80-77

مبحث سوم: قانون………………………………………………………………….. 84-80

فصل چهارم: تعامل حقوق و اخلاق………………………………………………………..85

مبحث اول: تحلیل روابط حقوق و اخلاق…………………………………………………….87-85

مبحث دوم: تفکیک یا وحدت حقوق و اخلاق…………………………………………..93-87

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………….97-94

کتاب شناسی…………………………………………………………………………….111-98

چکیده:

دورکیم، در جامعه شناسی علمی خود، مبتنی بر مبانی پوزیتویستی، سعی در بررسی مفهوم اخلاق نموده و اخلاق را بعنوان یک واقعیت اخلاقی برخاسته از وجدان جمعی، عاملی برای تنظیم کردن قواعد رفتاری مجاز میان افراد جامعه می داند. اما آیا این اخلاق، خاستگاهی دینی داشته یا سکولار بوده؟ اخلاقی سکولار بوده، مربوط به چگونگی صفات، رفتارها و هنجارهای حاكم بر آنها، مبتنی بر دیدگاه غیردینی، یا ضد مرجعیت دینی كه خواستار دخالت انحصاری و مطلق عقلِ خودبنیاد و علم در تنظیم امور زندگانی بوده و سعادت دنیوی و رفاه اجتماعی بشر، تنها غایت مطلوب آن است. در این رساله، در خلال روش توصیفی- تحلیلی بکار برده، به این نتیجه می رسیم که کاربرد واژه ی لاییک برای اخلاق دورکیم، اشتباه مصطلحی است که به جهت کاربرد متداول معمول گشته و حال آنکه اخلاق دورکیم اخلاقی سکولار می باشد. از سویی دیگر میان اجزای جامعه بایستی مجموعه ای از هماهنگی ها و تعاون برقرار باشد، دورکیم عامل اصلی برقراری این همبستگی در دوران معاصر را که ماهیتی ارگانیک دارند، تقسیم کار می داند و حقوق، بعنوان نمود بیرونی این همبستگی، رسالت برقراری هماهنگی و تعاون در جامعه را برعهده دارد. اخلاق، بنیان حقوق بوده و دورکیم با وجود رویکرد پوزیتویستی که دارد، در پاسخ به وحدت یا جدایی حقوق و اخلاق؟ نه تنها، حقوق و اخلاق را از هم بیگانه ندانسته بلکه بدلیل وحدت منشأ، آنها را درتعامل با هم می داند.

مقدمه:

الف) بیان مسئله و طرح موضوع

بررسی و شناخت دقیق ماهیت حقوق و اخلاق از جمله مباحث پایه ای است که در علم حقوق همواره مورد بحث بوده و از مفاهیم کلیدی و مبنایی به شمار می رود که برای دانشجویان حقوق مورد توجه قرار می گیرد. شناخت دقیق این مفاهیم و مهم تر از آن رابطه ی میان آنها، مکاتب مخلف حقوق را به خود مشغول ساخته و هر یک به فراخور نظرگاه و مبانی اولیه، پاسخی برای آن ترسیم نموده اند. از آن جمله، مکاتب جامعه شناختی است. بررسی رابطه ی میان مفهوم حقوق و اخلاق از جمله مباحث جنجالی می باشد، چنانکه می توان بدرستی آنرا دماغه ی هورن مباحث حقوقی دانست. در میان این تفاوت  آرای مقابل و متضاد نسبت به بررسی این موضوع ، گروهی این دو را متعلق به دو دنیای کاملا متفاوت و بیگانه از هم می دانند، گروهی آنها را همبسته، واحد و حتی مکمل یکدیگر به شمار می آورند و بعضا ضمن رعایت بیگانگی و دوئیت میان آنها روابط و هماهنگی هایی میان آنها قایل می شوند. به هرترتیب  از میان این همه، ما نگاه پوزیتویستی را بررسی می کنیم که امیل دورکیم، جامعه شناسی که روش علمی دقیق و مستقلی را برای بررسی پدیده ها ی اجتماعی و تحلیل واقعیت ها طرح انداخته، بدان پرداخته است.

رابطه ی میان حقوق و اخلاق را با تحلیل نگاه دورکیمی از این مفاهیم بررسی می کنیم تا ضمن بیان و معرفی حقوق دورکیم و اخلاق دورکیم رابطه ای که از گزاره های او برخواسته می شود را ارایه دهیم. پرداختن به سرچشمه ‌ها و سرشت نیروی اخلاقی، از دیگر مسایلی است که در فرایند مقررات گذاری جوامع اهمیت قابل توجهی دارد و بسیاری از سؤالات مربوط به فلسفه ی حقوق در گرو پاسخ به آن می باشد، بنابر این با بررسی مفهوم اخلاق، منشأ و خصوصیات قاعده ی اخلاقی این مسأله را نیز بررسی خواهیم کرد.

ب) اهمیت موضوع و انتخاب چرایی آن

بررسی رابطه ی حقوق و اخلاق، با رویکرد جامعه شناختی از آن روست که در میان مباحث حقوقی، جای یک تحلیل میان رشته ای خالی بنظر می رسید. چرا که حقوق در کارزار تنظیم و تنسیق مقررات اجتماعی و به سامان کردن روابط اجتماعی گاهاً در تقابل با قواعد اخلاقی قرار می گیرد، آنجا که عمل کردن و پایبندی به یک تکلیف اخلاقی، ممکن است به معنای زیر پا گذاشتن مقررات اجتماعی و قواعد حقوقی باشد، یا حتی آنجا که تنظیم یک قاعده ی حقوقی ممکن است از پیشینه ای اخلاقی برخوردار باشد. به هر ترتیب شناخت دقیق این دو مفهوم حقوقی یا به تعبیر دورکیم، واقعیت اجتماعی ما را در مقام رویارویی با این دسته از قواعد ( قواعد اخلاقی و حقوقی مقابل هم ) و تشخیص جایگاه اهمیت آنها در مقررات گذاری یاری می رساند. حتی اگر بخواهیم از این فراتر رویم باید گفت؛ فهم و شناخت دقیق این واقعیت های اجتماعی ما را در هضم و پذیرش قواعد حقوقی و اخلاقی مقابل یکدیگر یاری می رساند. انتخاب رویکرد امیل دورکیم به عنوان نظریه ی مبنای این رساله از آن روست که او را پیشگام جامعه شناسی علمی مستقلی می دانیم که سعی در تبیین اخلاقی غیر دینی، در جامعه داشته تا از رهگذر آن قواعد نظم دهنده ی جامعه را تحلیل کند خواه قواعد حقوقی یا اخلاقی.

ج) پیشینه تحقیق

در زمینه ی تحلیل مفهومی حقوق و اخلاق، تا کنون مباحث زیادی صورت گرفته چنانکه، تا مطالعات حقوقی بوده بحث و تبیین مفهوم حقوق هم بوده، همینطور در مورد مفهوم اخلاق و رابطه ی میان آنها چیزی که سراسر تحت عنوان فلسفه ی حقوق و فلسفه ی اخلاق مشحون از چنین تحلیلی می باشد. در بیان رابطه ی میان آنها نیز وضع به همین صورت است. اما آنچه پیش از این انجام نشده، بررسی دو مفهوم از مفاهیم اساسی فلسفه ی حقوق، در آثار دورکیم می باشد. چرا که، پیش از این با نگاه جامعه شناختی به اندیشه های او نظر انداخته اند. گذشته از این، به این دلیل که دورکیم بدنبال همان علمی کردن کرسی جامعه شناسی و بعد هم ساخت اخلاقی پوزیتیو بوده ، به مسأله ی حقوق و منشأ قانون و رابطه ی حقوق و اخلاق مستقیماً توجهی نداشته ، پیش از این هم، در این مورد بحثی در آثار او صورت نگرفته ، بنابر این ما به استخراج و  بررسی نظر او می پردازیم تا بتوانیم متوجه شویم چه رابطه ای میان مفهوم حقوق با واقعیت اخلاقی دورکیم برقرار است.

 

 

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود

تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

به منظور بررسی ریزازدیادی دو پایه پاکوتاه‌کننده گلابی OH×F40 و ‌FOX11،‏ سه آزمایش مجزا صورت پذیرفت. در آزمایش اول اثر سه نوع محیط كشت شامل (MS، QL و QLتغییریافته)، بر روی صفات نسبت پرآوری، میزان رشد، توسعه برگ‌ها، تعداد برگ‌ها، طول میانگره و میزان ظهور سر‌شاخه­های نکروزه مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج به دست آمده از جدول تجزیه واریانس نشان داد كه اختلاف معنی‌داری از نظر میزان رشد در محیط درون شیشه‌ای بین دو پایه مورد بررسی وجود دارد، اما اثر محیط کشت روی میزان رشد معنی‌دار نشد. همچنین اثر محیط کشت بر روی میزان پرآوری در محیط درون شیشهای معنیدار بود. محیط كشت MS بیش­ترین میزان رشد، توسعه برگی و طول میانگره را نسبت به محیط کشت QL و QL تغییریافته داشته و محیط کشت QL در مقایسه با محیط کشت MS دارای میزان پرآوری بیش­تر و تعداد برگ بیش­تر بود و در نتیجه مشخص گردید که محیط کشت MS برای رشد پایه FOX11 و محیط کشت QL برای رشد پایه OH×F40مناسب می‌باشد. در ادامه به منظور ارزیابی دقیق‌تر محیط‌های كشت در آزمایش دوم، چهار سطح تنظیم کننده‌های رشد از غلظت‌های مختلف تنظیم کننده‌های رشد و دو پایه پاکوتاه‌کننده گلابی در دو محیط كشت مورد آزمایش قرار گرفت و صفات میزان رشد، پرآوری، تعداد برگ، توسعه برگ و کالوس مورد بررسی قرار گرفتند که براساس نتایج بدست آمده از آزمایش دوم،‏ اختلاف معنی‌داری از لحاظ میزان رشد در غلظت های مختلف تنظیم کننده های رشد مشاهده گردید. میزان رشد و پرآوری در تنظیم کننده‌های رشد با غلظت 1/0 میلی‌گرم بر لیترNAA و 1 میلی‌گرم بر لیتر 2iP و 2 میلی‌گرم بر لیترBAP پایه گلابی OH×F40 در محیط کشت QL از سایر غلظت‌ها بیش­تر بود. جدول تجزیه واریانس و مقایسه‌ میانگین نشان داد كه بین غلظت‌های مختلف تنظیم کننده‌های رشد و دو پایه هیبرید گلابی در سطح 5% اختلاف معنی‌داری از لحاظ متوسط میزان کالوس وجود ندارد. در آزمایش سوم به بررسی توان ریشه‌زایی تحت تاثیر غلظت‌های مختلف از تنظیم‌کننده‌های رشد طبیعی و مصنوعی پرداخته شد و صفاتی نظیر درصد ریشه‌زایی، کیفیت ریشه، طول ریشه، تعداد برگ، میزان تولید کالوس و سیاه‌شدگی انتهایی مورد بررسی قرار گرفت و اختلاف معنی داری بین غلظت های مختلف IBA بر درصد ریشه زایی در بین پایههای پاکوتاه کننده گلابی مورد استفاده وجود داشت. غلظت 1 و 2 میلی‌گرم بر لیتر از تنظیم کننده‌های رشد IBA بهترین ریشه‌زایی را در ریزقلمه‌ها تحت تیمار كوتاه مدت ایجاد كرد.

واژه‌های کلیدی: ریزازدیادی، پایه پاکوتاه‌کننده گلابی، ریشه زایی، محیط کشت و پرآوری.

 مقدمه:

گلابی یکی از درختان میوه مهم مناطق معتدله محسوب می‏شود و اگرچه تکثیر آن به طرق مختلفی امکان‌پذیر است، ولی معرفی عملی‏ترین و اقتصادی‏ترین روش تکثیر آن مستلزم شناخت همه روش‏های ازدیاد از جمله روش‏های تکثیر درون‌شیشه‏ای است (روزبان و همکاران، 1381). این گیاه بومی آسیای غربی و اروپای شرقی می‌باشد (Nee et al., 2002). گلابی معمولی یا گلابی اروپایی از گونه communis می‌باشد که میوه‌های آبدار با دانه‌های سنگی و اغلب شکل کشیده دارد، اما گلابی آسیایی شکلی شبیه به سیب دارد (Potter et al., 2007).گلابی از حدود یک هزار سال پیش از میلاد مسیح در یونان زیر کشت در آمده و در حال حاضر، پس از سیب، مهم‌ترین میوه دانه‌دار دنیا و ایران به شمار می‌آید (Jules and James, 1996). تعداد گونه‌های جنس Pyrus هنوز به طور کامل و دقیق مشخص نیست، اما تاکنون 60 گونه در این جنس معرفی شده است (Krichkov and Potanov, 1998) که اکثر آن‌ها بومی آسیا یا اروپا و فاقد میوه خوراکی می‌باشند و تنها به عنوان پایه‌ای برای گلابی معمولی به کار می‌روند، که بیست و شش گونه شناخته شده از جنس گلابی و پراکنش جغرافیایی آنها در جدول 1-1 آورده شده است. 11 گونه مختلف از جنس Pyrus در ایران وجود دارد (Westwood and Bjornstad, 1971، خاتم ساز 1371). گلابی از میوه‌های دانه‌دار به شمار می‌آید (Jules and James, 1996). کلیه گونه‌های جنس گلابی در منطقه معتدله نیمکره شمالی دنیای قدیم پراکنده شده‌اند (Tatarintseva, 1981). کلیه ارقام و ژنوتیپ‌های گونهPyrus communis در 5 زیرگونه و در 5 منطقه، حوالی قفقاز (اوستیا و گرجستان) آسیای میانه، اروپای غربی، اروپای شرقی و اروپای جنوبی قرار گرفته‌اند. علاوه بر این گروه، ارقام و ژنوتیپ‌های خاور دور از گلابی‌های (P. ussuriensis Maxim, P. calleryana و P. betulifolia ) منشاء گرفته‌اند (Krichkov and Potanov, 1998). گلابی معمولی (Pyrus communis) در منطقه قفقاز، روسیه، آسیا، اروپای جنوبی و مرکزی پراکنده شده است (Kolesnicova, 1997). این گونه از لحاظ مقاومت زمستانه، اندازه درخت و دیگر صفات مورفولوژیکی و بیولوژیکی دارای تنوع بسیار بوده و تصور بر این است که تعداد بسیار زیادی از ارقام تحت کشت در آسیا، قفقاز و اروپا از این گونه بوجود آمده است (Krichkov and Potanov, 1998). ژوکوفسکی معتقد است، منطقه قفقاز و بخش‌های غربی ایران یکی از اولین مراکز تنوع گونه‌ها و ارقام تحت کشت گلابی است (Jookovskiy, 1950). گلابی‌های آسیا و آسیای صغیر به عنوان پایه بکار برده می‌شوند نه به عنوان رقم قابل مصرف (Chalices and westwood, 1973 and Westwood, 1971 ). در انواع وحشی گونهPyrus communis قدرت رشد بسیار زیاد است که می‌تواند منبع با ارزشی به عنوان پایه برای ارقام تحت کشت باشد (Kolesnicova, 1997).

شاخه برخی از ارقام گلابی خاردار بوده، برگ‌های اره‌ای و مضرس با حاشیه صاف دارند. گل‌های گلابی هم‌زمان با برگ‌ها ظاهر می‌شوند و روی گل‌آذین دیهیم قرار می‌گیرند. معمولاً اکثر گونه‌های گلابی خودناسازگار بوده و نیاز به ارقام گرده‌زا دارند. درخت گلابی در برابر سرما حساس‌تر از سیب بوده و می‌تواند تا 30- درجه سانتی‌گراد را تحمل کند (خوشخوی و همکاران، 1377). در ضمن گونه‌های مختلف گلابی گرمای تابستان را نیز تحمل می‌کنند و تابستان‌های خشک در کنترل بیماری آتشک[1] که گلابی به آن بسیار حساس می‌باشد، مناسب است (Jakson, 2003).

برخلاف پایه‌های سیب که همگی از گونه Malus pumila می‌باشند، پایه‌های گلابی از چندین گونه متفاوت Pyrus بوده و حتی تعدادی از آن‌ها به جنس دیگری متعلق می‌باشند. گلابی حداقل 3000 سال است که در چین کشت می‌شود، در قسمت‌های دیگری از دنیا، گلابی‌های زراعی از گونه P. communis بدست آمده‌اند (Davarynejad et al., 2007). کشت گلابی در تمدن غرب اولین بار توسط هومر حدود سه هزار سال پیش شرح داده شده است.

بدون شك اولین گونه‌ای كه اهلی شده Pyrus pyrifolia بوده است، زیرا تیپ وحشی آن بدون انجام گزینش، خوراكی است (Jakson, 2003). گونه‌های گلابی را براساس خصوصیات گیاه‌شناسی و پراكنش جغرافیایی می‌توان به پنج گروه طبقه‌بندی نمود که شامل، گونه‌های اروپایی، گونه‌های آفریقای شمالی، گونه‌های غرب آسیا، گونه‌های آسیایی با میوه بزرگ و گونه‌های آسیایی با میوه كوچك می‌باشند (Bell et al., 1996).

مهم‌ترین ارقام بومی گلابی در ایران شامل: شاه‌میوه نطنزی، محمدعلی مشهد، سه فصله کرج، گلابی دم کج کرج، سبری و پیغمبری می باشند. گلابی را شاه‌ میوه یا آمرود هم می‌نامند و به میوه‌های پیوندی و شاداب آن شاه‌آمرود گویند (شکل 1- 1). همچنین از گلابی‌های خارجی نیز که کم و بیش در ایران کشت می‌شوند می‌توان ، بارتلت[2]، دوشس[3]، ویلیام دوشس[4]، لوئیزبون[5]، اسپادونا[6] و کوشیا[7]را نام برد. بارتلت که در اروپا بنام ویلیامز مشهور است (شکل 1- 2)، مهم‌ترین و پرکشت‌ترین گلابی در دنیا به شمار می‌رود (محمودزاده و ابراهیمیان، 1390).

شکل 1- 1: چهار رقم از مهم‌ترین ارقام گلابی بومی ایران a. گلابی شاه‌میوه b. گلابی شاه‌میوه نطنز c. گلابی دم کج کرج d. گلابی بیروتی

شکل 1- 2: دو رقم از مهم‌ترین ارقام گلابی خارجی که در ایران کشت می‌شوند. a. گلابی بارتلت b. گلابی دوشس

 بالا بودن هزینه‏های تولید، یکی از عمده‏ترین مشکلات بخش کشاورزی، در راه تولید و صادرات محصولات به بازار‏های جهانی محسوب می‏شود. تولید و تکثیر نهال، یکی از بخش‏های مهم صنعت میوه‏کاری هر کشوری به شمار می‏رود و اساس باغ‏های خوب هر کشوری از بذل توجه به این بخش نشات می‏گیرد. در باغداری روز دنیا، ایجاد باغ‏های یکنواخت، علاوه بر سیستم تک کشتی، هم‌اندازه بودن درختان باغ، رسیدن همزمان میوه‏ها، کاهش اندازه درخت، مقاومت به آفات و امراض و زودباروری درختان، بسیار مورد توجه می‌باشد. برای نیل به این اهداف، روش‏های مختلف کشت بافت، امروزه به عنوان یکی از ابزار‏های مطمئن و کارآمد، مورد توجه و اهتمام تولید‏کنندگان نهال در سراسر جهان قرار گرفته است (صفاری، 1378).

کشت بافت روش نوین و مهم در ازدیاد گیاهان است که در حال حاضر در دسترس پرورش‌‌دهندگان قرار دارد (صفاری، 1378). تكثیر درون‌شیشه‌ای این امكان را فراهم می‌نماید كه در طول سال به پایه‌های مورد نیاز برای استفاده در خزانه دسترسی داشته باشیم (خوشخوی، 1377). ژرم‏پلاسم گلابی تكثیر شده در محیط استریل، به دلیل عاری بودن از عوامل بیماری‌زا، با اطمینان كامل از سدهای قرنطینه كشاورزی كشورهای مختلف قابل تبادل خواهند بود (Shibli et al., 1997). ارقام و گونه‌های مختلف گلابی هر یك دارای خصوصیاتی هستند كه باعث گردیده از آنها به عنوان پایه، پیوندك، تزئینی و یا دومنظوره استفاده گردند. از ارقام و گونه‌هایی كه موجب بهبود كیفیت رشد درختان گلابی می‌گردند به عنوان پایه استفاده می‌شود. زودرسی، پاكوتاه‌كنندگی، تاثیر روی عملكرد و كیفیت میوه، بهبود مقاومت به آفات و بیماری‌ها و كمك به سازگاری با خاك‌های مرطوب و آهكی از جمله شاخصه‌های ارقامی می‌باشد كه به عنوان پایه استفاده می‌شوند (رسول زادگان، 1370).

مقایسه کلی بر وضعیت باغ­های سیب و گلابی در کشور ایران نشان‌دهنده این است که برخلاف باغ‌های سیب، در باغ­های گلابی استفاده از پایه­های پاکوتاه‌کننده و روش­های کشت متراکم چندان متداول نشده است. مسلماً مهم‌ترین دلیل این امر عدم وجود پایه­های مطلوب و سازگار با شرایط اقلیمی- خاکی بر ارقام گلابی کشور بوده و به این ترتیب که پایه­های رویشی گلابی که طی 30 سال گذشته وارد شده همگی متعلق به گونه Cydonia oblonga می‌باشند که این پایه­ها حساس به کلروز و خاک­های آهکی بوده و با برخی از ارقام گلابی نظیر گلابی ویلیامز دارای ناسازگاری است، علاوه بر این که در سرماهای شدید زمستانه آسیب دیده و از بین خواهد رفت که این معایب سبب توسعه محدود این پایه­ها در کشور شده است. همچنین پایه‏های پا‏كوتاه‌كننده گلابی كه متعلق به گونهP. communis L. می‏باشند و دارای سازگاری بسیار خوبی با ارقام تجاری هستند، را می‌توان از طریق روش‏های کشت بافت با سرعت بالایی تکثیر و عرضه نمود. تعداد محدودی از پایه‏های پا‏كوتاه‌كننده گلابی حاصل از کشت بافت به كشور وارد شده است. با توجه به این که پایه‏های پا‏کوتاه‌کننده گلابی به تکثیر از طریق ریزازدیادی پاسخ داده‌اند، در حال حاضر یکی از اصلی‏ترین روش‏های تکثیر آن‌ها کشت بافت محسوب می‏شود (نصرتی، 1382). بر این اساس با تلاش دهه‌های اخیر در سایر کشورها نظیر ایتالیا و آمریکا برای دستیابی به پایه­های مطلوب‌تری که فاقد معایب فوق باشند، دو پایه FOX11و OH×F40 وارد کشور گردیده است. این پایه­ها که متعلق به گونه گلابی می‌باشند، دارای محاسن متعددی شامل تحمل بهتر به غرقاب، خشکی و خاک­های آهکی بوده و با هیچ یک از ارقام گلابی ناسازگاری نشان نمی‌دهند. استفاده از این پایه­ها سبب کاهش هزینه برداشت و هرس می‌شود، همچنین کاهش مبارزه با بیماری آتشک با استفاده از بهبود مدیریت باغ­های متراکم خواهد شد (روزبان، 1380). از این‌رو پژوهش حاضر به منظور تهیه پروتکل انبوه پایه­های پاکوتاه‌کننده گلابی OH×F40 و FOX11 با میزان ریشه­زایی بالا از طریق تعیین موارد ذیل صورت پذیرفت. شامل الف): ارزیابی اثر محیط‏های پایه مختلف ب): ارزیابی اثر غلظت‏های مختلف سایتوکینین نظیر2iP و BAP ج): ارزیابی توان ریشه‏زایی پایه­های پاکوتاه‌کننده گلابی OH×F40 و FOX11