فصل اول:کلیات ……………………………………………………………………………………………………. 7

مبحث اول:مفاهیم…………………………………………………………………………………………………. 8

گفتار اول:مفهوم مبیع و ثمن……………………………………………………………………………………… 8

بند اول: مفهوم مبیع……………………………………………………………………………………………….. 8

بند دوم: مفهوم ثمن……………………………………………………………………………………………….. 9

بند سوم: ضابطه تشخیص……………………………………………………………………………………….. 11

گفتاردوم:مفهوم ثمن شناور………………………………………………………………………………………. 15

گفتار سوم:ارزش و کارکرد شناور بودن ثمن……………………………………………………………………. 17

مبحث دوم:حالات مختلف ثمن شناور…………………………………………………………………………… 18

گفتار اول:تعیین ثمن از طریق عوامل شخصی………………………………………………………………… 18

بند اول:تعیین ثمن از طریق توافق متبایعین…………………………………………………………………… 19

بند دوم:تعیین ثمن به اختیار احراز متبایعین…………………………………………………………………… 20

بند سوم:تعیین ثمن توسط شخص ثالث………………………………………………………………………. 20

گفتار دوم:تعیین از طریق ارائه معیار و ضابطه…………………………………………………………………. 24

بند اول:تعیین ثمن با مراجعه به مظنه روز…………………………………………………………………….. 25

بند دوم:تعیین ثمن از طریق تحدید و محاسبه………………………………………………………………… 29

بند سوم:تعیین ثمن با ملاک قانون و مقامات ذیصلاح……………………………………………………….. 30

مبحث سوم:مصادیق بیع با ثمن شناور……………………………………………………………………….. 32

گفتار اول:بیع با ضابطه و معیار………………………………………………………………………………….. 32

بند اول: قرارداد موسوم به پیش فروش………………………………………………………………………… 32

الف)پیش فروش ساختمان………………………………………………………………………………………. 32

ب)پیش فروش مصنوعات………………………………………………………………………………………… 36

بند دوم:قراردادهای مستمر…………………………………………………………………………………….. 40

گفتار دوم:بیع با نظر کارشناس…………………………………………………………………………………. 46

فصل دوم:بیع با ثمن شناور در حقوق تطبیقی……………………………………………………………….. 52

مبحث اول:در حقوق کشورهای خارجی………………………………………………………………………. 52

گفتار اول:در حقوق انگلیسی………………………………………………………………………………….. 52

گفتار دوم:در حقوق فرانسه……………………………………………………………………………………. 56

گفتار سوم:در حقوق آمریکا…………………………………………………………………………………….. 58

مبحث دوم:در اسناد بین المللی………………………………………………………………………………. 62

گفتار اول:در کنوانسیون بیع بین المللی کالا…………………………………………………………………. 64

گفتار دوم:در اصول قراردادهای بین المللی کالا……………………………………………………………… 66

بخش دوم:اعتبار بیع با ثمن شناور……………………………………………………………………………. 69

فصل اول:اعتبار بیع با ثمن شناور در فقه…………………………………………………………………….. 72

مبحث اول:لزوم تعیین قطعی ثمن به عنوان شرط صحت بیع……………………………………………… 72

گفتار اول:نظریات فقها درخصوص‌لزوم‌تعیین‌قطعی‌ثمن ،به عنوان شرط صحت بیع………………………. 73

بند اول:فقهای شیعه…………………………………………………………………………………………… 73

بند دوم:فقهای اهل سنت…………………………………………………………………………………….. 75

گفتار دوم:ادله‌ی نظریه‌ی لزوم تعیین قطعی ثمن ،به عنوان شرط صحت بیع…………………………… 77

بند اول:اجماع…………………………………………………………………………………………………… 77

بند دوم:روایت نبوی«نهی النبی عن بیع الغرر»…………………………………………………………….. 78

بند سوم:روایات خاصه…………………………………………………………………………………………. 79

گفتارسوم:نقدوبررسی‌ادله‌نظریه‌ی لزوم‌تعیین‌قطعی‌ثمن‌به‌عنوان شرط صحت بیع…………………….. 80

بند اول:بررسی اجماع فقها………………………………………………………………………………….. 80

بند دوم:بررسی روایت نبوی«نهی النبی عن بیع الغرر»………………………………………………….. 81

الف)تعریف غرر…………………………………………………………………………………………………. 83

ب)رابطه غرر و جهل…………………………………………………………………………………………… 85

بند سوم:بررسی روایات خاصه………………………………………………………………………………. 86

مبحث دوم:بررسی صحت بیع با ثمن شناور در فقه………………………………………………………. 87

گفتار اول:آراء فقها…………………………………………………………………………………………….. 88

بند اول:فقهای شیعه…………………………………………………………………………………………. 88

بند دوم:فقهای اهل سنت و جماعت……………………………………………………………………….. 96

گفتار دوم:نقد و بررسی آراء فقها……………………………………………………………………………. 97

بند اول:بررسی سخن ابن جنید اسکافی………………………………………………………………….. 97

بند دوم:بررسی سخن شیخ یوسف بحرانی……………………………………………………………….. 98

بند سوم:بررسی سخن آیت الله العظمی خویی…………………………………………………………. 103

بند چهارم:بررسی سخن ذکر شده از اهل سنت و جماعت …………………………………………… 104

بند پنجم:بهره ای دیگر از صحیحه رفاعه…………………………………………………………………… 105

فصل دوم:اعتبار بیع با ثمن شناور در حقوق موضوعه……………………………………………………. 106

مبحث اول:نظریه‌ی لزوم تعیین قطعی ثمن در عقد بیع………………………………………………….. 106

گفتار اول:علم تفصیلی به ثمن……………………………………………………………………………… 107

بند اول:تعریف معلوم و معین بودن ثمن……………………………………………………………………. 108

الف)معین بودن……………………………………………………………………………………………….. 108

ب)معلوم بودن………………………………………………………………………………………………… 108

بند دوم:بررسی علت لزوم علم تفصیلی به ثمن………………………………………………………… 109

بند سوم:زمان لزوم علم تفصیلی به مورد معامله……………………………………………………….. 113

گفتار دوم:حدود معلوم بودن ثمن در معاملات و نقش عرف…………………………………………….. 114

مبحث دوم:نظریه‌ی کفایت قابلیت تعیین ثمن……………………………………………………………. 116

گفتار اول:ضرورت و فواید شناور بودن ثمن………………………………………………………………… 116

گفتار دوم:بررسی ادله پیروان نظریه کفایت قابلیت تعیین ثمن…………………………………………. 119

نتیجه گیری:………………………………………………………………………………………………….. 127

منابع و مأخذ:…………………………………………………………………………………………………. 130

چکیده:

در نظام حقوقی ایران و در فقه شیعه یکی از شرایط صحت عقد بیع معلوم بودن ثمن به طور تفصیلی و کامل در هنگام انعقاد عقد است و وجود ابهام در ثمن مجاز دانسته نشده است .لیکن در حقوق روز دنیا خصوصاً در حقوق تجارت بین الملل، عقد با ثمن شناور از معاملات بسیار شایع و از قالبهای عقدی ضروری است و حتی در عرف داخلی نیز این نوع قراردادها بنا به مصالحی به رسمیت شناخته شده که این مصالح اقتصادی اقتضا می‌کند که نظام حقوقی ایران نیز، بیع با ثمن شناور را به رسمیت بشناسد چرا که متعارف بودن و شیوع عقد با ثمن شناور در حقوق روز دنیا و حقوق تجارت بین الملل و حتی در حقوق داخلی؛ مثل قراردادهای پیش فروش ساختمان ، قراردادهای نفتی و بیع با قیمت کارشناسی و…) یک حقیقت غیر قابل انکار در جامعه است، که شیوع فزاینده‌ی این نوع معاملات از یک سوی و اجمال قوانین و مقررات و ناآشنایی رویه قضایی کشورها از سوی دیگر ،اهمیت بررسی اعتبار و نیز آثار این نوع از قرارداد را بیشتر توجیه می نماید.

در این تحقیق با تکیه بر فقه شیعه که غنی ترین منبع حقوق ما در باب قراردادهاست سعی بر توجیه صحت و تبیین حدود و شرایط عقد با ثمن شناور شده است، تا از این طریق ،صحت این نوع عقود را تایید نماییم، لذا به نظر می رسد قاعده ای عمومی در خصوص صحت عقودی که در آن به علّتی، ثمن مبهم است قابل استخراج است به نحوی که با تعبیری دیگر از قاعده‌ی غرر می‌توان برداشت کرد که علم تفصیلی و کامل به ثمن قرارداد در حین انعقاد عقد موضوعیت نداشته و مهم، رفع جهل خطرناک منجر به ضرر نامتعارف در عقد است.

مقدمه

الف) بیان مسأله

نظام حقوقی قانون مدنی ما بر اساس فقه امامیه تاكید شایانی بر لزوم معلوم بودن عوضین در عقود دارد و اصل لزوم علم تفصیلی به عوضین از اصول مسلم در صحت و حتی تشكیل عقود است (مواد 190 و 216 ق . م)، كانون و مركز توجه این اصل نیز عقد بیع است كه شاخص ترین مصداق عقود مغابنه ای است و بسیاری از دلایل و احكام عقود از مقررات این عقد نشات گرفته است و حدیث نبوی ((نهی غرر)) به عنوان مبنای اصل لزوم معلوم بودن عوضین در این خصوص صادر شده است و مبدل به قاعده ای كامل و مستدل شده است كه اعتبار آن تا حدی است كه كمتر حدیث یا قاعده ای یارای مخالفت با آن را دارد.

با سختگیری بر اصل لزوم معلوم بودن مورد معامله و دلیل غرر ، هر گونه ابهامی در هر یك از عوضین در هنگام انعقاد قرار داد نتیجه ای جز بطلان عقد نخواهد داشت. این در حالی است كه ضروریات اقتصادی امروزی اقتضاء دارد در مورد قراردادهایی كه بین انعقاد تا زمان اجرای آن فاصله ی زمانی وجود دارد، امكان و قابلیتی برای تعدیل عوضین وجود داشته باشد و عقود با عوض شناور بر اساس این ضرورت شكل گرفته اند.

بنابر آنچه گفته شد بر اساس نظام حقوقی ما و با سختگیری بر این اصول و قواعد ، توجیهی برای صحت حقوق فوق كه عرفاً در نظام اقتصادی مورد نیاز هستند، وجود نخواهد داشت؛ لذا این ضرورت های اقتصادی اقتضاء دارد تا به هر طریق توجیهی برای صحت این عقود كشف و پیدا كنیم یا بر اساس عقود معین قانونی ، عقود جدیدی را با این كاركرد به جامعه ی اقتصادی معرفی نمائیم ؛ چرا كه این مهم و تسهیل مراودات اقتصادی بر اساس نظام حقوقی قانون مدنی همچنین بر اساس فقه شیعه از ضروریات و نیاز های حقوق خصوصی و از دغدغه های جامعه قضایی است.

پژوهشهای قبل از این، غالباً به معرفی معاملات و گاه بیع با ثمن شناور در چهارچوب تجارت بین المللی پرداخته و این نشان از كمترین تلاش و پژوهش جهت بومی سازی این عقود عرفاً ضروری دارد كه در این تحقیق سعی بر آن است كه با رویكردی تازه نسبت به قاعده ی غرر ، همچنین احادیث و روایات خاص ، این عقود را با مقررات اصل لزوم معلوم بودن مورد معامله تطبیق داده تا از این راهگذار در ارتفاع این مانع حقوقی كه عملاً بر سر راه این نوع معاملات وجود دارد سعی شود.

ب) اهمیت و اهداف تحقیق

امروزه ضرورت قابل تعدیل بودن قرارداد ، با توجه به تغییر اوضاع و احوال آن هنگام انعقاد تا زمان اجرا موجب رواج معاملات با ثمن شناور مخصوصاً در معاملات كلان و مستمر یا در حد بین المللی شده است كه علی الظاهر فقه شیعه و حقوق ما در خصوص صحت این عقود تردید دارد. این تعارض بین نیاز ها و ضرورتهای جامعه ی اقتصادی با موضع نظام حقوقی ما عملاً موجب اختلافات و شكل گیری دعاوی عدیده، در نهایت سر گردانی نظام قضایی ما است، كه پیدا كردن راهكار هایی برای تعامل و حل این اختلافات بین جامعه ی اقتصادی و نظام حقوقی ما موضوعی بسیار مهم بود كه محرك در انتخاب موضوع این پایان نامه گردید تا بتوانیم به اهداف ذیل دست یابیم:

– ارائه ی راه حل برای ارتفاع معضل حقوقی در مورد اعتبار این قرارداد ها

– ارائه ی معیاری به جامعه حقوقی و تجاری برای صحت این نوع از قراردادها

 

 

 
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب
عنوان                                                                                                                 صفحه

چکیده   …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….  ل

فصل اول : گونه شناسی جیوه و کاربرد آن در صنعت و ایجاد بیماری……………………………………………………………… 1

1-1-تعریف گونه شناسی………………………………………………………………………………………………………………………………. 2

1-1-2- تعریف گونه شناسی عنصری و جز به جز کردن ………………………………………………………………………………… 3

1-2- مشکلاتی که بر سر راه گونه شناسی وجود دارد……………………………………………………………………………………… 4

1-3- استراتژی گونه شناسی………………………………………………………………………………………………………………………….. 5

1-4- جیوه و اهمیت اندازه گیری آن …………………………………………………………………………………………………………….. 6

1-5- تاریخچه جیوه……………………………………………………………………………………………………………………………………… 7

1-6- خواص جیوه……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 7

1-6-1- خواص ترکیبات جیوه……………………………………………………………………………………………………………………… 8

1-7- گسترش کاربردهای جیوه……………………………………………………………………………………………………………………… 10

1-7-1- پراکندگی جیوه در محیط زیست……………………………………………………………………………………………………….. 10

1-8- بیماری های ناشی از قرار گیری در معرض جیوه……………………………………………………………………………………. 11

1-9- تاثیر جیوه بر سلامتی……………………………………………………………………………………………………………………………. 12

1-10- جیوه در مواد غذایی…………………………………………………………………………………………………………………………… 13

1-11- اثر جیوه بر حیوانات………………………………………………………………………………………………………………………….. 14

1-12- اثرات فیزیولوژیکی جیوه……………………………………………………………………………………………………………………. 15

1-13- موارد کاربرد صنعتی و غیر صنعتی جیوه……………………………………………………………………………………………… 16

1-14- آماده سازی جیوه (مراحل گونه شناسی جیوه)……………………………………………………………………………………… 17

1-14-1- جدا سازی ترکیبات جیوه (مراجل گونه شناسی جیوه)……………………………………………………………………… 17

1-14-1-1- نمونه های خاک و رسوب………………………………………………………………………………………………………….. 18

1-14-1-2- نمونه های بیولوژیکی………………………………………………………………………………………………………………… 19

1-15- مشکلات اصلی در گونه شناسی جیوه………………………………………………………………………………………………….. 19

1-16- مروری بر تحقیقات گذشته در زمینه گونه شناسی جیوه…………………………………………………………………………. 20

فصل دوم :ریز استخراج فاز جامد با استفاده از جاذب پلیمری قالب مولکولی   ……………………………………………….. 22

مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 23

2-1   استخراج ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 23

2-1-1 خصوصیات حلال    …………………………………………………………………………………………………………………………. 24

2-2 استخراج با حلال    ………………………………………………………………………………………………………………………………. 25

2-3 استخراج با فاز جامد(SPE)    ………………………………………………………………………………………………………………. 25

2-4 ریز استخراج با فاز جامد(SPME)    …………………………………………………………………………………………………….. 26

2-4-1 مزایای میکرو استخراج با فاز جامد …………………………………………………………………………………………………….. 27

2-4-2 پارامترهای بهینه سازی کردن میکرو استخراج با فاز جامد    …………………………………………………………………. 28

2-4-3 عوامل موثر بر مقدار ماده ی جذب شده    ………………………………………………………………………………………….. 29

2-4-4 انواع روش های نمونه برداری    ………………………………………………………………………………………………………… 29

2-4-5 انتخاب روش استخراج    ………………………………………………………………………………………………………………….. 30

2-4-6 معایب میکرو استخراج با فاز جامد   …………………………………………………………………………………………………… 30

2-4-7 انواع فایبرها    ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 30

2-4-8 انواع روش های هم زدن در میکرو استخراج با فاز جامد    ………………………………………………………………….. 32

2-4-9 عوامل موثر بر میکرو استخراج با فاز جامد     …………………………………………………………………………………….. 33

2-4-10 کاربردهای میکرو استخراج با فاز جامد     ……………………………………………………………………………………….. 33

2-5 سرنگ SPME      ………………………………………………………………………………………………………………………………. 34

2-6 مروری بر تحقیقات گذشته SPME     …………………………………………………………………………………………………… 35

2-7 انواع فازهای جامد    …………………………………………………………………………………………………………………………….. 38

2-7-1 کربن(گرافیت)    ……………………………………………………………………………………………………………………………… 38

2-7-2 سیلیکاژل    ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 38

2-7-3 جاذب پلیمری    ………………………………………………………………………………………………………………………………. 39

2-8 آشنایی با پلیمر و پایمریزاسیون      ………………………………………………………………………………………………………… 39

2-8-1 پلیمر چیست؟   ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 39

2-8-2 انواع پلیمر ساختاری    ……………………………………………………………………………………………………………………… 39

2-8-3 بسپارها از نظر اثر پذیری در برابر حرارت به دو دسته تقسیم می شوند   ………………………………………………. 40

2-8-4 انواع پلیمرها بر اساس منبع تهیه    …………………………………………………………………………………………………….. 40

2-8-5 انواع روش های پلیمریزاسیون    ………………………………………………………………………………………………………… 40

2-8-5-1 پلیمریزاسیون افزایشی   ………………………………………………………………………………………………………………… 40

2-8-5-2 پلیمریزاسیون تراکمی    ………………………………………………………………………………………………………………… 41

2-9 پلیمرهای قالب مولکولی    ……………………………………………………………………………………………………………………… 41

2-9-1 مزایای پلیمرهای قالب مولکولی ………………………………………………………………………………………………………….. 42

2-9-2 عوامل سازنده یک پلیمر قالب مولکولی    ……………………………………………………………………………………………. 42

2-9-2-1 مونومر عاملی    ……………………………………………………………………………………………………………………………. 44

2-9-2-2 مولکول هدف(قالب)    …………………………………………………………………………………………………………………. 46

2-9-2-3 عامل اتصال عرضی     ………………………………………………………………………………………………………………….. 46

2-9-2-4 حلال     ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 47

2-9-2-5 آغازگر     ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 48

2-9-3 انواع پلیمرهای قالب مولکولی     ……………………………………………………………………………………………………….. 49

2-10 پلیمر قالب مولکولی کووالانسی    ………………………………………………………………………………………………………… 50

2-10-1 مزایای پلیمرهای قالب مولکولی کووالانسی   …………………………………………………………………………………….. 50

2-10-2 معایب  پلیمرهای قالب مولکولی کووالانسی    …………………………………………………………………………………… 50

2-11 پلیمرهای قالب مولکولی نیمه کووالانسی     ………………………………………………………………………………………….. 51

2-12 پلیمرهای قالب مولکولی غیر کووالانسی      ………………………………………………………………………………………….. 51

2-12-1 مراحل سنتز پلیمر قالب مولکولی      ……………………………………………………………………………………………….. 51

2-12-2 دلایلی که از روش غیر کووالانسی بیشتر استفاده می شود     ……………………………………………………………… 51

2-13 روش های تهیه پلیمر قالب مولکولی    ………………………………………………………………………………………………….. 52

2-13-1 پلیمریزاسیون توده ای    …………………………………………………………………………………………………………………. 52

2-13-2  روش پلیمریزاسیون رسوبی    ………………………………………………………………………………………………………… 52

2-13-3 پلیمریزاسیون با تورم چند مرحله ای    ……………………………………………………………………………………………. 53

2-13-4 پلیمریزاسیون سوسپانسیون    ………………………………………………………………………………………………………….. 53

2-13-5 روش پیوند زنی    ………………………………………………………………………………………………………………………….. 53

2-14 کاربرد پلیمرهای قالب مولکولی    ………………………………………………………………………………………………………… 53

2-14-1  کاربرد پلیمرهای قالب مولکولی برای ریز استخراج با فاز جامد (SPME)    ……………………………………… 54

2-15-1 کاربرد پلیمرهای قالب مولکولی در حسگرها    …………………………………………………………………………………. 54

2-15-2 کاربرد پلیمرهای قالب مولکولی در غشاء    ……………………………………………………………………………………….. 54

2-15-3 کاربرد پلیمرهای قالب مولکولی در کاتالیزگرها    ………………………………………………………………………………. 55

2-15-4 کاربرد پلیمرهای قالب مولکولی در کروماتوگرافی    …………………………………………………………………………… 55

فصل سوم : مطالعات تجربی      …………………………………………………………………………………………………………………… 57

3-1 مواد مصرفی    ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 58

3-2 دستگاه وری    ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 58

3-2-1 التراسونیک     ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 58

3-2-2 pH متر     ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 58

3-2-3 بن ماری     ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 58

3-2-4 کروماتوگرافی گازی    GC ………………………………………………………………………………………………………………. 58

3-2-5 آون     …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 59

3-2-6 همزن مغناطیسی(هیتر)     …………………………………………………………………………………………………………………. 59

3-2-7 سرنگ SPME     …………………………………………………………………………………………………………………………… 59

3-2-8 دستگاه (IR)      ……………………………………………………………………………………………………………………………… 60

3-3 تهیه پلیمر قالب مولکولی   55…………………………………………………………………………………………………………………. 60

3-3-1 انتخاب عوامل    ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 60

3-3-1-1 آنالیت یا نمونه     ………………………………………………………………………………………………………………………… 60

3-3-1-2 مونومر عاملی مناسب     ……………………………………………………………………………………………………………….. 60

3-3-1-3 عامل اتصال دهنده عرضی     ………………………………………………………………………………………………………… 61

3-3-1-4 حلال مناسب    ……………………………………………………………………………………………………………………………. 61

3-3-1-5 آغازگر      …………………………………………………………………………………………………………………………………… 62

3-3-2 روش سنتز پلیمر قالب مولکولی   ……………………………………………………………………………………………………….. 62

3-4 بهینه سازی شرایط جذب فتیل جیوه کلراید در روش ریز استخراج با پلیمر قالب مولکولی   ……………………….. 63

3-4-1 تعیین ماکزیمم طول موج جذب    ………………………………………………………………………………………………………. 63

3-4-2 بررسی اثر نمک    ……………………………………………………………………………………………………………………………. 64

3-4-3 بررسی اثر زمان     …………………………………………………………………………………………………………………………… 64

3-4-4 تاثیر pH محلول بر جذب پلیمر      ………………………………………………………………………………………………….. 65

3-4-5 شناسایی فنیل جیوه کلراید توسط دستگاه GC   …………………………………………………………………………………. 66

3-4-5-1 برنامه دمایی دستگاه GC برای فتالات ها     ………………………………………………………………………………….. 66

فصل چهارم : بحث و نتیجه گیری     …………………………………………………………………………………………………………….. 67

4-1 سنتز پلیمر قالب مولکولی و پلیمر شاهد     ……………………………………………………………………………………………… 68

4-1-1 پلیمریزاسیون پلیمر قالب مولکولی     …………………………………………………………………………………………………. 68

4-1-2 مکانیسم سنتز پلیمر قالب مولکولی    ………………………………………………………………………………………………….. 70

4-1-3 طیف های FT-IR از پلیمر MIP و NIP   ………………………………………………………………………………………. 71

4-2 بهینه سازی شرایط جذب فنیل جیوه کلراید توسط پلیمر قالب مولکولی    …………………………………………………. 72

4-2-1 اثر نمک بر جذب فنیل جیوه کلراید……………………………………………………………………………………………………. 72

4-2-2 اثر زمان بر جذب فنیل جیوه کلراید…………………………………………………………………………………………………….. 73

4-2-3 اثر pH محلول بر جذب پلیمر   ………………………………………………………………………………………………………… 74

4-2-4 شناسایی فنیل جیوه کلراید توسط دستگاه GC   …………………………………………………………………………………. 75

خلاصه   ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 77

پیوست………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 78

پیوست 1؛ طیف FT-IR از NIP، در محدوده 400-4000 cm-1 به روش قرص KBr   ………………………………… 78

پیوست 2؛ طیف FT-IR از MIP، در محدوده 400-4000 cm-1 به روش قرص KBr    ………………………………. 79

پیوست 3؛ طیف GC برای محلول 10 PPM فنیل جیوه کلراید……………………………………………………………………….. 80

پیوست 4؛ طیف GC برای محلول 40 PPM فنیل جیوه کلراید……………………………………………………………………….. 81

پیوست 5؛ طیف GC برای محلول 100 PPM فنیل جیوه کلراید…………………………………………………………………….. 81

پیوست 6؛تصویر TEM از  NIP،……………………………………………………………………………………………………………………..84

پیوست7؛تصویر TEMاز  MIP،……………………………………………………………………………………………………………………85

منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 86

چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 91

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                                                     صفحه

مراحل استخراج فاز جامد ………………………………………………………………………………………………………………. 26
نمودار پیشرفت میکرو استخراج با فاز جامد از سال 2000 ……………………………………………………………….   27
انواع روش های نمونه برداری در میکرو استخراج با فاز جامد A)نمونه برداری به صورت مستقیم B)از فضای فوقانی 29
نمایش پوشش های پلیمری بر اساس قطبیت………………………………………………………………………………………. 31
سرنگ SPME …………………………………………………………………………………………………………………………. 34
تصویر کلی از پلیمریزاسیون فالب مولکولی ……………………………………………………………………………………. 44
مونومرهای رایج برای تهیه پلیمرهای قالب مولکولی ………………………………………………………………………… 45
ساختار شیمیایی اتصال دهنده های عرضی استفاده شده در سنتز پلیمرهای قالب مولکولی …………………. 47
آغازگرهای رایج مورد استفاده در سنتز پلیمرهای قالب مولکولی ………………………………………………………. 49
طرح شماتیک سنتز پلیمر قالب مولکولی کووالانسی ………………………………………………………………………. 50
پلیمرهای قالب مولکولی در غشاء ………………………………………………………………………………………………….. 55
ساختار مونومر عاملی متاکریلیک اسید ……………………………………………………………………………………………… 60
ساختار اتصال دهنده عرضی اتیلن گلیکول دی متاکریلات ……………………………………………………………… 61
ساختار حلال مورد استفاده در این سنتز…………………………………………………………………………………………….. 62
ساختار آغازگر مورد استفاده در این سنتز …………………………………………………………………………………………. 62
مرحله آغاز پلیمریزاسیون افزایشی رادیکال آزاد MAA با استفاده از آغازگر AIBN …………………………. 69
مرحله انتشار پلیمریزاسیون افزایشی رادیکال آزاد MAA …………………………………………………………………. 69
مکانیسم پایان پلیمریزاسیون افزایشی رادیکال آزاد MAA به روش ترکیبی …………………………………………. 69
مکانیسم پایان پلیمریزاسیون افزایشی رادیکال آزاد MAA به روش تسهیم نامتناسب ……………………………. 70
طیف FT-IR …………………………………………………………………………………………………………………………….. 71
فهرست جداول

عنوان                                                                                                                 مقدمه

انواع فرم های جیوه در محیط زیست ……………………………………………………………………………………………….. 10
مروری بر تحقیقات گذشته در زمینه گونه شناسی جیوه …………………………………………………………………………… 20
پوشش های فایبری همراه با ضخامت و کاربرد ………………………………………………………………………………. 32
انواع فازهای پیوندی …………………………………………………………………………………………………………………… 39
(3-1)    بررسی اثر نمک بر جذب پلیمر قالب مولکولی…………………………………………………………………………………… 64

(3-2)   بررسی اثر زمان بر جذب پلیمر قالب مولکولی ……………………………………………………………………………………. 65

(3-3)   بررسی اثر pH روی جذب   ……………………………………………………………………………………………………………. 66

(3-4)    برنامه دمایی دستگاه GC ………………………………………………………………………………………………………………. 66

(3-5)    داده های دستگاه GC برای فنیل جیوه کلراید…………………………………………………………………………………… 66

(4-1)   درصد استخراج برای فنیل جیوه کلراید بر اساس نمک  …………………………………………………………………….. 73

 

جامعه شناسی ذوق زیبایی شناسی معاصر بیانگر تکثر معیارها و ارزشگذاری های یک جامعه در مقطع زمانی خاص است. اگر این را بپذیریم که قضاوت های زیبایی شناسی مقبول، صرفاً حاصل نظرگروهی از افراد با جایگاه خاص است، در این صورت جای تعجب ندارد که افراد دیگر جامعه سلیقه ای بکلی متفاوتی داشته باشند. از جمله عناصر تأثیرگذار در نوع سلیقه و مصرف هنری مخاطبان سرمایه است. میزان اکتساب سرمایه نوع مصرف هر طبقه را نشان می دهد. در بسیاری از تحقیقات تجربی این امر به وضوح نشان داده شده که طبقات بالا و مسلط بیش از سایر طبقات به موزه ها، گالری ها می روند و اساساً می توان گفت دستیابی به کالاهای فرهنگی به طور برابر در بین طبقات اجتماعی تقسیم نشده و میزان سرمایه شدیداً بر این امر تأثیرگذار است. این نابرابری فرهنگی منعکس کننده استراتژی تمایز و مبارزات طبقاتی در حوزه ی فرهنگ و هنر است. مبارزه ای که به طور روزمره و در بیشتر مواقع به شکل مبارزه ای بر سر مشروعیت بخشی کردار ها وبینش ها در جریان است.

هدف اصلی پژوهش حاضر، شناخت و بررسی عوامل اجتماعی تأثیرگذار بر سلیقه و نوع مصرف هنری مخاطبان در حوزه نقاشی از حیث نخبه گرایی یا عامه پسند بودن است. روشی که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته، پیمایشی است. پرسشنامه تحقیق، با روایی و اعتبار بالاتر از 7/0 بوده است. نمونه ها به روش تصادفی در سه گروه مخاطبان گالری ها، مغازه-گالریها و فرهنگسراها انتخاب و توزیع شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که بین متغییرهای زمینه ای (جنسیت، وضعیت تاهل، تحصیلات، شغل و پایگاه اقتصادی)، سلیقه و نوع مصرف هنری مخاطب رابطه معنا داری وجود دارد و همچنین بین ویژگی های مصرف مخاطب و شناخت هنری وی با نوع ذائقه مدرن یا نخبه گرا و عامه پسند رابطه معنا دار وجود دارد. همچنین سطح و میزان سرمایه فرهنگی بر سلیقه و نوع مصرف هنری مخاطب تأثیرگذار است و افرادی که جذب هنر مدرن و انتزاعی دارای سطح سرمایه فرهنگی بالاتر و مخاطبانی که به هنر عامه پسند و واقعگرا علاقه نشان می دهند، دارای سطح سرمایه فرهنگی پایین تر هستند.

واژه های کلیدی: جامعه شناسی، سلیقه هنری، مصرف، سرمایه فرهنگی، نقاشی مدرن، نقاشی عامه پسند

فهرست مطالب

عنوان                                   صفحه

فصل اول کلیات پژوهش

مقدمه………………………………….2

1-2- بیان مساله (تعریف موضوع تحقیق) 3

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق 5

1-4- سوال های پژوهش 6

1-5- اهداف پژوهش 6

1-5-1- هدف اصلی: 6

1-5-2 هدف جزیی: 6

1-6- فرضیه های پژوهش 7

1-7- روش پژوهش 7

1-8- جامعه آماری 8

1-8-1- قلمرو مکانی 8

1-9- قلمرو زمانی 9

1-10- نمونه آماری و روش نمونه گیری 9

1-11- ابزارهای سنجش و گردآوری اطلاعات 9

1-11-1- پرسشنامه 10

1-11-2 روایی و پایایی ابزار سنجش 10

1-11-3- روایی ابزار سنجش 10

1-11-4- پایایی پرسشنامه 11

1-12- تعریف مفاهیم و واژه های تحقیق 11

1-13- پیشینه ی تحقیق 12

فصل دوم ادبیات پژوهش:

2-1- مقدمه …………………… 16

2-2- بخش اول : مولفه های اجتماعی تأثیرگذار بر ذوق و سلیقه هنری 18

2-2-1- مفهوم تاریخی ذوق 18

2-2-2-  نقد جامعه شناختی ذوق و داوری زیبایی شناختی 27

2-2-3- رابطه سلیقه و امر ناب زیبایی شناختی 28

2-2-4- نگاه ناب و گسست اجتماعی 34

2-2-5- تماشای خام و فاصله گیری زیبایی شناختی 38

2-2-6- کسب توانش فرهنگی 42

2-2-7- تأثیر طبقه بندی اجتماعی بر سلیقه و داوری زیباشناختی 44

2-2-8- عادتواره و رابطه آن با سلیقه 48

2-2-9- فضای اجتماعی مبتنی بر تمایز 49

2-3- بخش دوم: مصرف در حوزه هنری و فرهنگی 52

2-3-1- مفهوم مصرف 52

2-3-2- دیدگاه های مرتبط با مصرف در حوزه هنر و فرهنگ 53

2-3-3- رابطه قشربندی اجتماعی و مصرف هنری- فرهنگی 57

2-3-4- نظریه های مرتبط با قشر بندی اجتماعی و مصرف فرهنگی 58

2-3-4-1- هم سیاقی: 58

2-3-4-2- همه چیزخوار- تک خوار 59

2-3-5- مصرف: هنرهای های والا- هنرهای عامه پسند 59

2-3-6- اهل ذوق و  اهل علم 63

2-3-7- فرهنگ فاخر و فرهنگ عامه 65

2-3-8- عوامل موثر بر نوع مصرف هنری 68

2-4-بخش چهارم: تعریف انواع سرمایه با تاکید بر سرمایه فرهنگی 70

2-4-1- مفهوم کلاسیک سرمایه 70

2-4-2-مفهوم جدید سرمایه 71

2-4-3-اشکال گوناگون سرمایه 72

2-4-3-1- سرمایه اقتصادی 73

2-4-3-2- سرمایه اجتماعی 74

2-4-3-2-1- سرمایه اجتماعی از نظر نان لین 75

2-4-3-2-2- سرمایه اجتماعی از نظر جیمز کلمن 76

2-4-3-2-3- سرمایه اجتماعی از نظر رابرت پاتنام 77

2-4-3-2-4- سرمایه اجتماعی از نظر بوردیو 77

2-4-3-3- سرمایه نمادین 79

2-4-3-4- سرمایه فرهنگی 79

2-4-3-4-1- سرمایه فرهنگی چیست؟ 79

2-4-3-4-2- نظریه سرمایه فرهنگی پی یر بوردیو 80

2-4-4- صورت ها و ابعاد سرمایه فرهنگی 84

2-4-4-1- سرمایه فرهنگی ملموس 84

2-4-4-2- سرمایه فرهنگی ناملموس 84

2-4-4-3- سرمایه فرهنگی تجسم یافته 85

2-4-4-4- سرمایه فرهنگی عینیت یافته 86

2-4-4-5- سرمایه فرهنگی نهادینه شده 87

2-4-5- نظریه بازتولید 87

2-4-5-1- بازتولید اجتماعی 87

2-4-5-2- بازتولید فرهنگی 89

2-4-6- سرمایه فرهنگی از منظر پل دیماجیو 91

2-4-7- سنجش سرمایه فرهنگی 92

فصل چهارم :تجزیه و تحلیل داده ها

4-1 مقدمه……………… 95

4-2- توصیف و تحلیل آمارهای عمومی 96

4-2-1- توصیف متغیر سن مخاطبان 97

4-2-2- توصیف متغیر جنسیت مخاطبان 98

4-2-3- توصیف متغیر وضعیت تاهل مخاطبان 100

4-2-4- توصیف متغیر محل تولد مخاطبان 101

4-2-5- توصیف متغیر مدرک تحصیلی مخاطبان 102

4-2-6- توصیف متغیر رشته تحصیلی مخاطبان 104

4-2-7- توصیف متغیر شغل مخاطبان 105

4-2-8- توصیف متغیر شغل پدر مخاطبان 107

4-2-9- توصیف متغیر شغل مادر مخاطبان 108

4-2-10- توصیف متغیر مدرک تحصیلی والدین(پدر) مخاطبان 109

4-2-11- توصیف متغیر مدرک تحصیلی والدین (مادر) مخاطبان 111

4-2-12- توصیف متغیر میزان درآمد ماهیانه 112

4-2-13- توصیف متغیر منطقه سکونت در تهران 114

4-3- توصیف و تحلیل آمارهای اختصاصی 115

4-3-1- توصیف متغیر الویت پاسخگویان برای دیدن یا خرید آثار 115

4-3-2- توصیف متغیر ذائقه مخاطبان در نوع نقاشی 116

4-3-3- توصیف میزان بازدید از گالری ها و آثار 118

4-3-4- توصیف متغیر نوع موزه های مورد بازدید مخاطبان 119

4-3-5- توصیف میزان اطلاع از اخبار هنری 121

4-3-6- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار سنتی و نگارگری ایرانی 122

4-3-7- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نگارگری جدید(حسین بهزاد و محمود فرشچیان) 123

4-3-8- توصیف میزان علاقه خانواده مخاطبان به آثار هنری 125

4-3-9- توصیف گویه ی«آیا خانواده خود را هنر دوست می دانید؟» 126

4-3-10- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشی خط 128

4-3-11- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشی مکتب سقاخانه 129

4-3-12- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشی طبیعت بی جان 131

4-3-13- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار نقاشان نوگرای ایرانی 132

4-3-14- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار سورئالیست 133

4-3-15- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار رئالیست و واقعگرا 135

4-3-16- توصیف میزان علاقه مخاطبان به آثار سنتی همچون گل مرغ و نگارگری 136

4-3-17- توصیف میزان علاقه مخاطبان به تابلو فرش 138

4-3-18- توصیف نوع سبک های نقاشی مورد علاقه مخاطبان 139

4-3-19- توصیف میزان علاقه مخاطبان به انواع موسیقی 140

4-3-20- توصیف نوع رسانه های مورد استفاده مخاطبان 142

4-3-21- توصیف آثار هنری و تزیینی مورد استفاده مخاطبان 143

4-3-22- توصیف متغیر محل ملاقات مخاطبان با دوستان 144

4-3-23- توصیف نوع وسایل و تجهیزات مخاطبان 146

4-3-24- توصیف فعالیت مورد علاقه مخاطبان 146

4-3-25- توصیف دسته بندی آثار عام گرایانه و نخبه گرایانه توسط مخاطبان 147

5-2 آزمون فرضیات 147

5-2-1- فرضیه اول 148

متغیر سن مخاطبان 149

متغیر جنسیت مخاطبان 149

متغیر وضعیت تاهل 149

متغیر محل تولد 149

متغیر مدرک تحصیلی 149

متغیر رشته تحصیلی 149

متغیر شغل 149

میزان درآمد ماهیانه 149

5-2-2- فرضیه دوم 149

5-2-3- فرضیه سوم 151

5-2-4- فرضیه چهارم 153

فصل چهارم نتیجه گیری155

5-1- مقدمه…………. 156

5-2- نتایج حاصل از یافته ها 156

فهرست منابع…………….. 162

پیوست ها……………………………. 168

چکیده………… ……………. 174

1-1-     مقدمه

جامعه شناسی هنر در پی شناخت شرایط پیدایش مصرف کنندگان کالاهای فرهنگی و سلیقه ی آنها و توصیف شیوه های مختلف تسلط و بکارگیری کالاهای فرهنگی، و توصیف شرایط اجتماعی شکل گیری این تسلط بر کالاهایی که مشروع پنداشته می شوند، است. مشروعیت بخشی برای هر گروه اجتماعی، مسئله ای بسیار پر اهمیت است. چراکه هر سلطه ای اجتماعی باید به عنوان سلطه ی اجتماعی مشروع به رسمیت شناخته و در فضای اجتماعی پذیرفته شود(بون ویتز،115:1389).

فضای اجتماعی نیز، به این ترتیب ساخته می شود که «عاملان و گروه های اجتماعی براساس جایگاهشان در توزیع آماریِ دو اصل تفاوت گذار تقسیم می شوند؛ این دواصل عبارتند از سرمایه اقتصادی و سرمایه ی فرهنگی. عاملان اجتماعی تا به آنجا با یکدیگر دارای مشترکات اند، که در این دستگاه دو بعدی به یکدیگر نزدیک باشند، و میزان تفاوت هایشان بستگی به این دارد که در این دستگاه چقدر از هم فاصله داشته باشند»(بوردیو،1390،33) بنابراین با توزیع و اکتساب سرمایه ساختار طبقاتی نیز شکل می گیرد. اما باید گفت که ساخت طبقاتی یک سلسله مراتب ساده نیست بلکه در درون هر یک از طبقات شاخه های گوناگونی وجود داردکه در درجه اول مربوط به ترکیب انواع سرمایه و در درجه دوم مربوط به منشا سرمایه و مدت زمانی که فرد این ترکیب را در اختیار داشته است.

با توجه به شکل گیری طبقاتی، در حوزه فرهنگ نیز تمایزی حول فرهنگ نخبه و فرهنگ عامه ایجاد شده. در واقع در زمینه سلیقه در محصولات فرهنگی و هنری، به نظر می رسد سلیقه ها و شیوه های مصرفی حول دو سبک یا مفهوم غالب از سلیقه گردآمده اند: سلیقه توده یا عموم و سلیقه روشنفکری یا نخبه گرا (Katz-Gerro,2002:217). آنچه که این دو فرهنگ را در گفتمان و نظریه های فرهنگی معاصر روی در روی هم قرار داده، هم به نوع طبقه بندی اجتماعی و سرمایه فرهنگی مرتبط است  و هم اعتقاد به این تفکر که، هنر و فرهنگ والا به شیوه های مختلف موجب بهبودی و پیشرفت مردم می شود، و هنر نازل/توده/عامه تأثیر بالعکس آن را دارد(Belfiore;Bennett,2008:32).

در این پژوهش در آغاز به بررسی تاریخی مفهوم سلیقه می پردازیم و در ادامه به بررسی مفاهیم چون سلیقه ، مصرف و سرمایه در بین نظریه پردازان مختلف در حوزه ی جامعه شناسی هنر اشاره ای میکنیم. در بخش مرتبط با سلیقه و مصرف به عوامل تاثیر گذار بر شکل گیری سلیقه و مصرف در طبقات مختلف اجتماعی و کاربردآنها در تمایزات طبقاتی پرداخته شده. در بحث از سرمایه نیز ابتدا به تعریف سرمایه در مفهوم کلاسیک آن و مفهوم چهار گانه سرمایه بنا بر نظریه پی یر بوردیو اشاره شده. در فصل آخر با توجه به داده های بدست آمده از مخاطبان گالری ها، فرهنگسرا ها و گالری-مغازه های مشخص، سعی شده به بررسی نقش سرمایه فرهنگی و مسئله تفاوت و یا عدم تفاوت ویژگی های اجتماعی سلیقه های هنری مخاطبان نقاشی مدرن از یک سو و مخاطبان نقاشی عامه پسند از سوی دیگر پرداخته شود و همچنین عوامل موثر در شکل گیری این تفاوت ها مرود بررسی قرار گیرد.

منظور از گالری ها آن دسته از نمایشگاه های نقاشی است که عمدتا آثار نقاشی مدرن و به به عبارتی هنر والا را به نمایش می گذارند. و منظور از مغازه-گالریها آن دسته از فروشگاه – نمایشگاه هایی است که در فضای غیر از گالری ها به فروش آثار نقاشی های عوام پسند مشغول اند. فرهنگسرا ها نیز ارگان های فرهنگی-هنری هستند که زیر نظر شهرداری ها به ارائه و عرضه آثار تجسمی و غیر تجسمی می پردازند.

1-2- بیان مساله (تعریف موضوع تحقیق)

پاسخ هایی که اکثر اندیشمندان به پرسش ماهیت خاص اثر هنری داده اند، به رغم تنوع ظاهریشان، دارای برخی جنبه های مشترک نیز هست. این اشتراک یا توافق، صرفاً در تاکید بر بدون کارکرد، بدون غرض و بلاعوض بودن هنر نیست؛ بلکه از این مهمتر در میل یا خواست جاه طلبانه کشف یک ذات فراتاریخی یا غیر تاریخی است.

 نقدی که از منظر جامعه شناسی به متفکران ناب گرا وارد است، در همین بینش است، اینکه آنها تجربه خود یعنی تجربه عضوی فرهیخته از یک حیطه یا طبقه اجتماعی خاص را موضوع تامل و بازاندیشی خود قرار می دهند، در حالی که به تاریخمندی تامل خویش و تاریخمندی موضوع این تامل توجهی ندارند و بدین نحو و با تفسیر تجربه خود به منزله ی تجربه ناب اثر هنری، این تجربه منفرد را تبدیل به معیاری فراتاریخی برای هرگونه ادراک زیباشناختی می کنند. بر همین مبنا جامعه شناسی هنر در نقابل با رویکرد غیر تاریخی، در پی شناخت شرایط پیدایش مصرف کنندگان کالاهای فرهنگی و سلیقه ی آنها و توصیف شیوه های مختلف تسلط و بکارگیری کالاهای فرهنگی، و  شرایط اجتماعی شکل گیری این تسلط است.(بون ویتز،1389؛بوردیو،1391)

عوامل تاریخی و ساختار اجتماعی نقش مهمی را در منافع و علایق فرهنگی یک طبقه خاص  بازی می کنند. تا حدی که تجربه طبقات اجتماعی در شرایط اجتماعی و الگوهای توسعه تاریخی بسیار متفاوت است، واین مساله موجب ظهور فرهنگ طبقه ای متفاوت، و در نهایت علایق زیبایی شناختی متفاوت می شود

 

 

فصل اول (کلیات تحقیق) 4

1-1- بیان مسئله. 5

1-2- اهمیت وضرورت تحقیق. 6

1-3- اهداف تحقیق: 7

1-3-1- هدف اصلی.. 7

1-3-2- اهداف فرعی.. 8

1-4- سوال های تحقیق. 8

1-5- فرضیه های تحقیق. 8

1-6- محدوده مورد مطالعه. 8

1-7- محدودیت ها وموانع تحقیق: 9

1-8- تعاریف،مفاهیم ،واژه ها 10

فصل دوم (مرورمنابع) 12

2-1-تعریف صنایع دستی (تعاریف متفاوت برای صنایع دستی) 13

2-2-تاریخچه صنایع دستی.. 14

2-2-1- تاریخچه صنایع دستی درایران. 14

2-2-2- نگاهی به تاریخچه صنایع دستی درقزوین درراه ابریشم. 15

2-2-3-صنایع دستی درقزوین.. 16

2-3-اهمیت صنایع دستی.. 16

2-4-ویژگیهای صنایع دستی ایران. 17

2-5-خصیصه های صنایع دستی ایران. 18

2-6- اثرات صنایع دستی.. 19

2-6-1- اثرات اقتصادی.. 19

2-6-1-1-اثرات صنایع دستی دربالا بردن سطح اشتغال. 19

2-6-1- 2-اثرات صنایع دستی در ازدیاد درآمد سرانه. 20

2-6-1-3-اثرات صنایع دستی درتولید ملی.. 20

2-6-1-4-اثرات صنایع دستی درتوسعه ی صادرات.. 21

2-6-2-اثرات فرهنگی و هنری صنایع دستی.. 22

2-6-3-اثرات اجتماعی صنایع دستی.. 23

2-7-سیرتحول صنایع دستی.. 23

2-8- انواع صنایع دستی.. 25

2-8-1-طبقه بندی صنایع دستی در ایران. 25

2-8-1-1-بافته های داری: 25

2-8-1-2-محصولات دستبافی (نساجی سنتی): 25

2-8-1-3-محصولات بافتنی: 26

2-8-1-4-روکاری و رودوزی: 26

2-8-1-5-چاپ های سنتی: 26

2-8-1-6-نمد مالی: 26

2-8-1-7-سفال گری و سرامیک سازی: 26

2-8-1-8-شیشه سازی: 26

2-8-1-9-تولید فرآورده های پوست و چرم: 27

2-8-1-10-ساختن محصولات فلزی و آلیاژ: 27

2-8-1-11-قلم زنی، مشبک کاری و حکاکی روی فلزات و آلیاژها: 27

2-8-1-12-سنگ تراشی و حکاکی روی سنگ: 27

2-8-1-13-خراطی چوب: 27

2-8-1-14-ریزه کاری و نازک کاری چوب: 28

2-8-1-15-منبت کاری، کنده کاری و مشبک کاری چوب: 28

2-8-1-16-حصیربافی: 28

2-8-1-17-خاتم سازی: 28

2-8-1-18-معرق کاری: 28

2-8-1-19-کاشی سازی: 29

2-8-1-20-ملیله کاری: 29

2-8-1-21-مینا کاری: 29

2-8-1-22-ساخت اشیاء مستظرفه هنری: 29

2-8-1-23-ساخت زینت آلات: 29

2-8-1-24-ساخت سایر فرآورده های دستی: 29

2-9- صنایع دستی وگردشگری.. 30

2-9-1- تاثیر صنایع دستی در گردشگری.. 30

2-9-1-1 -تاثیرگردشگری برصنایع دستی.. 30

2-10- پیشینه تحقیق. 32

فصل سوم (روش اجرای تحقیق) 36

3-1-روش تحقیق ومراحل آن. 37

3-1-1- روش تحقیق. 37

3-1-2- مراحل تحقیق. 37

3-1-2-1- مرحله گردآوری اطلاعات: 37

3-1-2-2-مرحله سازماندهی وطبقه بندی اطلاعات: 37

3-1-2-3- روش تجزیه وتحلیل اطلاعات: 37

3-1-2-4- جامعه آماری ،حجم نمونه ومتغیرهای تحقیق: 37

3-2- ویژگی های طبیعی.. 38

3-2-1- محدوده مورد مطالعه. 38

3-2-2 – توپوگرافی.. 38

3-2-3- اقلیم. 39

3-2-3-1- بارش… 39

3-2-3-2- دما 40

3-2-3-3- رطوبت.. 41

3-3-منابع آب.. 43

3-3- 1-منابع آب سطحی.. 43

3- 3-2-منابع آبهای زیرزمینی.. 43

3-4- پوشش گیاهی.. 43

3- 5- ویژگی های انسانی.. 44

3-5-1-ویژگی های جمعیتی واجتماعی.. 44

3-5-1-1- تعداد،توزیع وتراکم جمعیت.. 44

3-5-1-2- تعداد و بعد خانوار. 46

3-5-1-3- ساخت جنسی وسنی جمعیت.. 46

3-5-1-4- وضعیت سواد. 47

3-6-ویژگی فرهنگی.. 47

3-6-1-زبان ومذهب.. 47

3-7- ویژگی های اقتصادی.. 47

3-7-1- کشاورزی.. 48

3-7-2- زراعت وباغداری.. 48

3-7-3- صنعت ومعدن. 48

3-8- ویژگی های کالبدی.. 49

3-8-1- خدمات.. 49

3-8-2 -شبکه راهها: 50

فصل چهارم(یافته های تحقیق) 51

4-1- گردشگری در شهرستان قزوین.. 52

4-2- جاذبه های گردشگری درشهرستان قزوین.. 53

1-2-4-جاذبه های طبیعی.. 53

4-2-1-1 دریاچه اوان: 53

4-2-2- جاذبه های انسانی.. 54

4-2-2-1 بقعه متبرک شاهزاده حسین: 55

4-2-2-2 خانه امینی ها: 55

4-2-3- جاذبه های تاریخی وفرهنگی: 57

4-2-3-1 مجموعه سعدالسلطنه: 57

4-2-3-2 قلعه الموت: 57

4-3- تحلیل وضع موجود صنایع دستی شهرستان قزوین.. 59

4-4-صنایع دستی شهرستان قزوین.. 60

4-4-1- خوشنویسی.. 63

4-4-2موج بافی.. 63

4-4-3 نم نم دوزی: 64

4-4-4 -گلیم بافی.. 64

4-4-5 – پن بافی.. 65

4-4-6-نگار گری.. 66

4-4-7- سرمه دوزی.. 67

4-4-8- مسگری.. 68

4-4-9-نقاشی و تذهیب.. 68

4-4-10- گره چینی.. 69

4-4-11-شیرینی های سنتی قزوین.. 70

4-4-12غذا های سنتی قزوین.. 70

4-5- رشته های صنایع دستی فعال در شهرستان قزوین.. 71

4-6- یافته های میدانی تحقیق. 71

4-6-1-ویژگیهای فردی وعمومی پاسخگویان. 71

4-6-1-1- جنس… 71

4-6-1-2- سن.. 72

4-6-1-3- سواد. 73

4-6-2- صنایع دستی وتوسعه گردشگری ازدیدگاه گردشگران. 74

4-6-2-1- آشنایی با جاذبه های گردشگری قزوین.. 74

4-6-2-2 علاقمندی برای مسافرت مجدد به شهرستان قزوین.. 75

4-6-2-3 عوامل موثردرانگیزش گردشگران برای انتخاب شهرستان قزوین بعنوان مقصد گردشگری.. 76

4-6-2-4 تاثیرگذاری تنوع صنایع دستی برتمایل گردشگران به مسافرت مجدد. 78

4-6-2-5 تاثیرتنوع صنایع دستی در انگیزه خرید. 79

4-6-2-6:میزان تبلیغات درموردمعرفی صنایع دستی.. 80

4-6-2-7: تبلیغات وفروش صنایع دستی.. 81

4-6-2-8: علاقمندی گردشگران برای خرید صنایع دستی ومحلی به جای صنایع دستی خارجی.. 82

4-6- 2-9- علاقمندی گردشگران به خرید صنایع دستی قزوین بعنوان سوغات وهدیه. 83

4-6-2-10- علاقمندی گردشگران برای خرید صنایع دستی ازمناطق گردشگری شهرستان قزوین.. 84

4-6-2-11- هزینه کردگردشگران برای خریدصنایع دستی.. 85

4-6-2-12- صنایع دستی وتوسعه گردشگری.. 86

4-6-2-13- صنایع دستی خریداری شده گردشگران درهنگام سفر به این شهرستان. 88

4-6-2-14- نقش صنایع دستی داخلی به جای صنایع دستی خارجی درتوسعه گردشگری.. 89

4-6-2-15- نمایشگاههای بومی ومنطقه ای صنایع دستی وجذب گردشگران. 90

4-6-2-16- کیفیت وزیبایی ظاهری صنایع دستی و توسعه گردشگری.. 91

4-6-2-17- نقش فرهنگی صنایع دستی درتوسعه گردشگری.. 92

4-6-2-18- انواع صنایع دستی مورد تقاضای گردشگران. 93

4-6-2-19-انواع صنایع دستی موردپسندگردشگران. 94

4-6-2-20- راهکارهای گردشگران برای توسعه گردشگری شهرستان قزوین.. 95

4-7-یافته های تحلیلی.. 95

4-7-1-ترکیب مسئولین برحسب جنس… 95

4-7-2-ترکیب مسئولین برحسب میزان تحصیلات.. 96

4-7-3-میزان شناخت وآگاهی مسئولین ازصنایع دستی شهرستان قزوین.. 97

4-7-4-اقدامات انجام شده برای معرفی صنایع دستی شهرستان قزوین.. 97

4-7-5- فعالیتهای مسئولین صنایع دستی برای شناخت ومعرفی صنایع دستی قزوین.. 98

4-7-6-وجودقابلیتهاومهارتهای لازم برای رونق صنایع دستی شهرستان قزوین.. 99

4-7-7-قابلیتهای هنری ومهارتهای لازم موجوددرشهرستان جهت رونق صنایع دستی.. 100

4-7-8- وجود نیروی ماهر ومتخصص برای تولیدصنایع دستی درشهرستان قزوین.. 101

4-7-9-نقش نیروی ماهرومتخصص در زمینه تولیدصنایع دستی شهرستان قزوین.. 101

4-7-10-وضیعت تمایل مردم به سرمایه گذاری در بخش گردشگری.. 102

4-7-11-تاثیرحضورگردشگران دررونق صنایع دستی شهرستان قزوین.. 104

4-7-12- آموزش افرادبومی برای معرفی وتوسعه صنایع دستی شهرستان قزوین.. 105

4-7-13-نقش صنایع دستی دراشتغالزایی وجذب گردشگر. 106

4-7-14- نمایشگاهها،فروشگاههاوجشنواره های صنایع دستی درمناطق گردشگری و فروش صنایع دستی وجذب گردشگر  107

4-7-15- ارائه تسهیلات وتوسعه بخش صنایع دستی.. 109

4-7-16-پررونق ترین صنایع دستی شهرستان قروین از نگاه مسئولین.. 110

4-7-17-روند تغییر وضعیت تولید وعرضه صنایع دستی قزوین نسبت به سالهای گذشته. 111

4-7-18-روندتغییرتنوع تولیدات صنایع دستی قزوین نسبت به سالهای گذشته. 112

4-7-19-راهکارهای توسعه گردشگری شهرستان قزوین.. 113

4-7-20-تاثیررشدوشکوفایی صنایع دستی شهرستان قزوین برسطح درآمد مردم. 114

فصل پنجم (بحث/نتیجه گیری/پیشنهادها) 115

5-1- بحث.. 116

5-2- نتیجه گیری.. 116

5-2-1- آزمون فرضیه ها 117

5-3- پیشنهادها 119

منابع ومآخذ. 120

پیوست.. 120

چکیده:

صنایع دستی تبلورعینی فرهنگ ومظاهرهنری وازنوع هنرهای کاربردی ومردمی به حساب می آید وازآنجا که هرفرآورده دستی بازگوکننده خصوصیات تاریخی،اجتماعی وفرهنگی محل تولید خود است،می تواند عامل مهمی درشناساندن فرهنگ وتمدن وهمچنین عاملی برای جذب گردشگران داخلی وخارجی محسوب شود.هدف ازانجام این تحقیق،       بررسی نقش صنایع دستی درتوسعه گردشگری می باشد که درشهرستان قزوین انجام شد.روش تحقیق به کاررفته،توصیفی-تحلیلی بوده وروش جمع آوری اطلاعات،اسنادی ومیدانی بوده است.جامعه آماری این تحقیق راگردشگران بازدیدکننده ازشهرستان قزوین درایام تعطیلات نوروز1393وهمچنین مسولین سازمان صنایع دستی قزوین تشکیل می دهند.حجم نمونه بااستفاده ازجدول استاندارد مورگان 384 نفربرای جامعه آماری گردشگران و30 نفربرای جامعه مسولین سازمان صنایع دستی قزوین مشخص گردید.نتایج حاصله ازبررسی نشان می دهدکه حدود95.9 درصدنمونه مورد مطالعه،نقش صنایع دستی درتوسعه گردشگری شهرستان قزوین را زیادوخیلی زیاد  می دانند.81.2درصدنیزبرتاثیربالای تنوع صنایع دستی درافزایش تعدادگردشگران شهرستان قزوین صحه می گذارند.                                      

واژگان کلیدی:صنایع دستی،گردشگری،توسعه،قزوین،هنرهای سنتی

مقدمه

امروزه تولیدصنایع دستی که مزین به نقش آثارتاریخی،باستانی ویادمانهای ویژه هرکشوراست دردستورکارصنعتگران جهان قرارداردوتلاش می شود که حتی بخشی ازاین گونه آثارکه ازسنگ،چوب،فلزویابرروی سرامیک وپارچه پدید              می آیدباقیمت های ارزان دراختیارگردشگران قرارگیرد.بایدتوجه نمود که تمامی ممالک جهان،اعتقادبه تاثیرمتقابل صنایع دستی وگردشگری دارند.چرا که درعمل وتجربه دریافته اند که هنرهای صناعی یکی ازعوامل بسیارموثردرجلب وجذب گردشگردرتمامی گرایش های ملی،منطقه ای وداخلی است ومتقابلا به این نتیجه هم رسیده اند که صنعت گردشگری         می تواند به رشد،توسعه وگسترش صنایع دستی وبهبود کیفیت آن کمک کند.برپایه این اعتقاد وتجربیات حاصله تشکیلات صنایع دستی وگردشگری دربسیاری ازکشورها درهم ادغام ویا دررابطه ای هماهنگ ومنسجم باهم دیده شده اند که خوشبختانه درکشورمانیزگامهائ دراین زمینه برداشته شده است.این تحقیق درمحدوده جغرافیایی شهرستان قزوین انجام گرفته که دارای جاذبه های طبیعی،تاریخی،مذهبی وفرهنگی بیشماری می باشدبرخی ازاین آثارمانندامامزاده حسین(ع)وقلعه های تاریخی الموت ولمبسرازجایگاه ویژه ای درگردشگری برخوردارند.وبه علت تعددآثارتاریخی قزوین جزءده شهرتاریخی ایران به شمارمی آید.دراین تحقیق سعی شده است نقش صنایع دستی درتوسعه گردشگری شهرستان قزوین موردمطالعه وبررسی قرارگیردوهمچنین با معرفی صنایع دستی وتاکیدآن به رونق وتوسعه گردشگری شهرستان قزوین کمک شودتاازرکودآن درفصول کم رونق سال جلوگیری شود.                                                        

این پایان نامه در5فصل تدوین شده است که:

فصل اول کلیات تحقیق شامل بیان مسئله،اهمیت وضرورت تحقیق،سوال هاوفرضیه های تحقیق،محدوده موردمطالعه،محدودیتها وموانع تحقیق،تعاریف مفاهیم وواژه هامی باشد.                                                            

فصل دوم تحقیق( مرورمنابع/ادبیات تحقیق/پیشینه تحقیق) شامل تعاریفی ازصنایع دستی،اهمیت وجایگاه صنایع دستی درگردشگری،خصوصیات وویژگی های صنایع دستی وتاریخچه آن وپیشینه تحقیق موردبررسی قرارگرفته است.          

فصل سوم تحقیق(روش اجرای تحقیق/مواد وروشها)به بررسی روش تحقیق ومراحل آن، محدوده جغرافیایی تحقیق ، وویژگی های طبیعی وانسانی شهرستان قزوین می پردازد.                                                                            

درفصل چهارم(تجزیه وتحلیل داده ها ویافته های تحقیق) پرسشنامه های تکمیل شده ازسوی گردشگران ومسولین مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است وجداول ونمودارهای مربوط به آن ترسیم شده است.                                            

درفصل پنجم تحقیق بحث ،نتیجه گیری وپیشنهادهای لازم درارتباط باموضوع تحقیق آورده شده است.

فصل اول (کلیات تحقیق)

 
1- بیان مسئله

صنایع‌دستی با ویژگیهایی چون کاربر بودن و ارزش افزوده بسیار بالا، تأمین مواد اولیه مصرفی از منابع داخلی، نیاز به سرمایه اندك، برخورداری از ابزار كار ساده و بازار ساده فروش محصولات، سبب افزایش تولید ناخالص ملی، افزایش درآمد سرانه، توسعه صادرات، كسب درآمد ارزی، تأمین تعادل اجتماعی، تأمین اشتغال و تعادل بخشی بازار کار و جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها، ایجاد درآمد مكمل برای خانوار، توسعه توریسم و مبادلات فرهنگی و افزایش سطح مشارکت اقتصادی زنان می‌گردد.( علیپور، مجنون، 1391 ،1).                                                              

ایران یکی از کشورهای تولید کننده صنایع دستی در جهان است وتولید انواع صنایع دستی توانسته است تا ایران بعنوان یکی از کشورهای مهم ومعروف در این زمینه باشد.این صنایع که آمیخته با فرهنگ وهنرملت وقدمت تاریخی آن می باشد یکی ازجاذبه های مهم برای جلب توجه جهانیان به کشورمان می باشد.                                                          

توجه خاصی که در دودهه اخیر به صنایع دستی وتاثیرآن به عنوان موضوع اشتغال ودرآمدخانواده داده شده است،می تواند جایگاه مهم آن را در گردشگری وجذب گردشگر نشان دهد.(سایت صنایع دستی استان قزوین).                     گردشگری از دیدگاه فرهنگی دارای پیشینه طولانی است ولی از چشم انداز اقتصادی پدیده ای نسبتا جدید در مبادلات بین المللی است.این پدیده از چنان سرعت وکیفیتی برخوردار است که در مدتی بسیار کوتاه توانسته بخش بزرگی از مبادلات جهانی را به خود اختصاص دهد.                                                                                      

ازسوی دیگر،پژوهش ها نشان داده است رابطه مستقیمی بین تعداد گردشگران ودرآمد حاصل ازآن درکشورهای عمده تولید کننده صنایع دستی وجود دارد.صنایع دستی بیانگر صنعت وهنر نیاکان،وبیانگر هنروذوق مردم هر کشوراست و     می توان آن راجلوه گاه آفرینش هنری مردم یک مرزوبوم وذوق وسلیقه معاصران دانست.                                          

در پهنه بندی جغرافیایی،صنایع دستی ایران به پنج ناحیه تقسیم شده که ناحیه شمالغرب وغرب مشتمل برچندین استان می باشد،استان قزوین هم با قرارگرفتن دراین ناحیه با برخوداری ازصنایع دستی گوناگون نظیر،گلیم بافی،نازک کاری روی چوب،چاروق دوزی ساخت محصولات مسی،منبت کاری،چاقوسازی،سوزن دوزی،گبه بافی،دستبافی،خراطی ازفرصت های خوبی برای فعال سازی صنایع دستی وتوسعه گردشگری برخورداراست.                                        

شهرستان قزوین به واسطه دارا بودن جاذبه های متنوع طبیعی وانسانی وتاریخی-فرهنگی واز همه مهمتر جاذبه های زیارتی متعدد(شاهزاده حسین)در این منطقه با دارا بودن محصولات کشاورزی متنوع،تولیدات صنایع دستی گوناگون همه ساله پذیرای گردشگران زیادی می باشد.                                                                                                

ازهنرهای سنتی وصنایع دستی این سرزمین می توان درابتدا به نقاشی وتذهیب،نقاشی پشت شیشه،نم نم دوزی،گلابتون دوزی،پن بافی(کارت بافی)،فرش بافی،گلیم بافی،جاجیم بافی،گیوه دوزی،آینه کاری،قفل سازی،منبت کاری اشاره نمود.همچنین درموسیقی،این شهرنوابغی همچون ابوالحسن اقبال آذر،عارف قزوینی،قمرالملوک وزیری را به دیار ایران زمین هدیه کرده است.                                                                                                              

امروزه برخی ازصنایع دستی مانند قالی بافی،گلیم بافی،نمد مالی،موج بافی،ساز سازی و…چرخه اصلی اقتصاد بسیاری ازخانواده های شهری وبه خصوص روستایی شهرستان قزوین را تشکیل می دهند.ودرصورت حمایت ارگان های ذیربط بسیاری دیگر از صنایع دستی این شهرستان چون سفالگری،معرق کاری،منبت کاری و…نیز می تواند رونق بسیارپیدا کرده ونقش مهمی را دراقتصاد خانواده های قزوینی ایفا نماید.(سایت صنایع دستی استان قزوین).                                

از اهداف مهم این تحقیق در ناحیه مورد مطالعه این است که ضمن بررسی تاثیرات مثبت این صنعت در جذب گردشگر،نقاط ضعف وقوت این صنعت مورد بررسی وشناخت دقیق قرارگیرد تا درآینده بتوان با رویکردی جدید نسبت به صنایع دستی شاهد توسعه وتحولات بیشتر در گردشگری در شهرستان قزوین باشیم.                                        

بنابراین با توجه به گستره صنایع دستی درشهرستان قزوین ونیزپتانسیل های گردشگری این شهرستان،پژوهش حاضردرصددآن است که به بررسی نقش صنایع دستی درتوسعه گردشگری بپردازدوبه سوال اصلی زیرپاسخ دهدکه:      

صنایع دستی درتوسعه گردشگری شهرستان قزوین تاچه حد نقش دارد؟

1-2- اهمیت وضرورت تحقیق

بدون شک یکی از دلایل مهم در توجیه جنبه های مثبت صنایع دستی نقش آن در مبارزه با بیکاری وجلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرها است.امروزه به تجربه ثابت شده است که ایجاد امکانات رفاهی نظیر آب،برق،گاز،تلفن،جاده وسایر تسهیلات اموزشی وبهداشتی به تنهایی نمی توانند انگیزه های کافی در ماندن انسانها دردیار خود باشند،بلکه عامل مهم واساسی برای عدم مهاجرت آنها به سایرنقاط،ایجاداشتغال ودرآمد کافی دربخش صنایع دستی می باشد.صنایع دستی با توجه به قابلیت ها وخصوصیات ویژه خود از جمله عدم نیاز به سرمایه گذاری زیاد،سهولت وسرعت آموزش وفراگیری آن،عدم نیاز به فناوری پیچیده،وامکان ایجاد واستقرارآن در همه مناطق یک استان می تواند چنین نقش مهمی را به خوبی ایفا کند.چنانچه در حال حاضر نیزدرتعداد زیادی ازروستاها وشهرها همه اعضای یک خانواده با پرداختن به این حرفه وتولید محصولاتی نظیرقالی ,گلیم,انواع زیراندازها,پارچه های دستباف وغیره به درآمد قابل توجهی دست یافته اند وهمین امر عامل مهمی در جلوگیری از مهاجرت آنها به سایر نقاط کشور شده است.                                        

علاوه برآن دربرخی مناطق به علت عدم یا ضعیف بودن امکانات کشاورزی،صنعتی،اشتغال در صنایع دستی وخانگی می تواند مهمترین منبع کارواشتغال تلقی شود.آنچه که می تواند ضرورت تحقیق وزمینه صنایع دستی رامهم سازد میزان تاثیرگذاری این صنعت در جذب گردشگران به شهرستان قزوین می باشد.شهرستان قزوین به عنوان شهرستانی تاریخی،فرهنگی،طبیعی،سیاسی،ارتباطی،صنعتی ازقابلیت هاوجاذبه های سنتی،فرهنگی وطبیعی زیادی برخورداراست که خوب معرفی نشده است.بسیاری از صنایع دستی وهنرهای سنتی آن منسوخ شده است.یکی از علل منسوخ شدن برخی ازرشته های صنایع دستی وهنرهای سنتی،کاربردی نبودن آنها در زندگی روزمره مردم است که باید در این زمینه یک اقدام علمی وکارشناسی جامع انجام شود تا نسبت به معرفی وشناساندن انواع صنایع دستی وسنتی موجود درشهرستان قزوین اقدام شود که این عامل به نوبه خود می تواند باعث جذب گردشگر بیشتری به این شهرستان شود وهرگردشگر با حضورخود می تواند توسعه ورونق را به همراه داشته باشد.                                                                    

صنایع دستی به عنوان بخشی ازمیراث کهن وفرهنگی,ضمن آنکه نقش مهمی درمعرفی تمدن وپیشینه تاریخی دارد در توسعه صادرات غیر نفتی هم تاثیرگذاراست،پس باید با حمایت ازآن ضمن رشد وتوسعه کشور،زمینه اشتغال جوانان را هم فراهم کرد.اگربتوانیم با کارهای پژوهشی وتحقیقاتی وانجام امور زیربنایی وبرگزاری نمایشگاههای صنایع دستی به معرفی بیشتر این صنعت بپردازیم به همان اندازه در جذب گردشگرموفق خواهیم بود.                                          

استان قزوین در چند سال اخیربا برپایی نمایشگاههای صنایع دستی بویژه در ایام نوروزسعی در معرفی صنایع دستی شهرستانهای مختلف نموده است ودر نوروزسال 1393 نهمین نمایشگاه صنایع دستی در این استان برگزار شد که مورد استقبال گردشگران زیادی از داخل وخارج از استان قرارگرفت.                                                                

1-3- اهداف تحقیق:

1-3-1- هدف اصلی

– تحلیل نقش صنایع دستی در توسعه گردشگری شهرستان قزوین.

1-3-2- اهداف فرعی

– تعیین انواع صنایع دستی موجود درشهرستان قزوین.

– تعیین عوامل تاثیرگذاربر صنایع دستی شهرستان قزوین.

– تعیین نقش صنایع دستی درتوسعه گردشگری شهرستان قزوین.

– نقش بازاریابی وتبلیغات درمعرفی صنایع دستی وجاذبه های گردشگری شهرستان قزوین.

 

 

     4-1) فرضیه‌های اصلی تحقیق:………………………………………………………………. 5

     5-1) اهداف تحقیق:…………………………………………………………………………. 6

     6-1) زراعت……………………………………………………………………………………… 6

          1-6-1) امكانات و قابلیت‌های بخش زراعت:…………………………. 6

          2-6-1) محدودیت‌ها و تنگناهای اصلی بخش زراعت:…………………….. 7

     7-1) قلمرو تحقیق:………………………………………………………………. 8

     8-1) روش گرد‌آوری اطلاعات و داده‌ها:………………………………. 8

     9-1) جامعه آماری:……………………………………………………………….. 8

     10-1) مشكلات و تنگناهای تحقیق:………………………………….. 8

فصل دوم: ادبیات تحقیق………………………………………………. 9

     1-2) مقدمه:………………………………………………………………………………….. 10

     2-2) تاریخچه بهره‌وری:……………………………………………………………… 11

     3-2) تاریخچه بهره‌وری در ایران:……………………………………………………. 12

     4-2) مروری بر مطالعات داخلی:…………………………………………………….. 13

     5-2) مروری بر مطالعات خارجی:…………………………………………………… 18

     6-2) جمع‌بندی و نتیجه‌گیری:…………………………………………………. 21

فصل سوم: مبانی نظری………………………………….. 22

     1-3) مقدمه:………………………………………………………………………………….. 23

     2-3) مقایسه كارایی و بهره وری:……………………………………………. 23

     3-3) انواع بهره‌وری:…………………………………………………………………… 24

          1-3-3) بهره‌وری جزیی:…………………………………………………. 24

          2-3-3) بهره‌وری متوسط:…………………………………………. 24

          3-3-3) بهره‌وری نهایی:…………………………………………………………. 24

          4-3-3) بهره‌وری عوامل كل:……………………………………… 24

     4-3) كارایی:………………………………………………………………………. 25

          1-4-3) كارایی مقیاس:………………………………………………… 26

          2-4-3) كارایی مدیریت:…………………………………………………….. 27

          1-5-3) روش مطلوبیت:…………………………………………….. 28  

   5-3) رویكردهای اندازه گیری بهره‌وری:………………………………………….. 28

          2-5-3) روش سرو سیستم:…………………………………. 28

          3-5-3) رویكرد آرایه‌ای:………………………………………………….. 28

          4-5-3) رویكرد داده – ستانده:………………………………………………… 28

          5-5-3) رویكرد شاخصی:………………………………………………….. 29

     6-3) شاخص‌های تحلیل بهره‌وری:…………………………………………………. 29

          1-6-3) رقابت پذیری هزینه نیروی كار:……………………………… 29

          2-6-3) بهره‌وری نیروی كار:………………………………………………………… 29

          3-6-3) بهره‌وری سرمایه:…………………………………………………….. 30

          4-6-3) كارایی فرایند:…………………………………………………………. 30

          5-6-3) سودآوری و نرخ بازگشت سرمایه:………………………………… 30

          6-6-3) نسبت‌های مالی:…………………………………………….. 30

          7-6-3) اجزای ورودی كل یا ارزش كل داده‌ها و نسبت ارزش افزوده:…………. 30

          8-6-3) اجزای هزینه كل تولید:………………………………………..30

          9-6-3) شاخص ارزش افزوده به كل ارزش داده‌ها:………….. 30

     7-3) اندازه گیری كارایی:………………………………………………….. 31

          1-7-3) روش اقتصاد سنجی(SFA):…………………….. 31

          2-7-3) روش برنامه ریزی خطی(DEA):………………….. 31

          1-2-7-3) مزایای مدل تحلیل پوششی داده‌ها:……………….. 32

          2-2-7-3) محدودیت‌های مدل تحلیل پوششی داده‌ها:……………… 32

          3-2-7-3) طبقه بندی مدلهای تحلیل پوششی داده ها:………. 33

     8-3) مدل رتبه‌بندی كامل (مدل اندرسون- پیترسون):……… 35

     9-3) رتبه بندی واحدهای كارا:………………………… 36

     10-3) مدلSBM:…………………………………………………………. 37

     11-3) مدل جمعی:…………………………………………. 40

     12-3) شاخص بهره‌وری مالم كوئیست:………………………… 41

     13-3) بازدهی نسبت به مقیاس:…………………………. 43

          1-13-3) مدل بازدهی صعودی نسبت به مقیاس:……. 44

          2-13-3) مدل بازدهی نزولی نسبت به مقیاس:……………………….. 45

          3-13-3) مدلGRS:………………………………………….. 45

     14-3) جمع‌بندی و نتیجه گیری:………………….. 46

فصل چهارم: روش شناسی تحقیق…………………………….. 47

     1-4) مقدمه:…………………………………………………………….. 48

     2-4) متغییرهای مورد استفاده:……………………………… 48

     3-4) بكارگیری مدل:…………………………………………….. 49

          1-3-4) شاخص تغییرات بهره وری مالم كوئیست:…………. 50

          1-1-3-4) تابع مسافت:…………………………………….. 50

          2-1-3-4) تغییرات كارایی:………………………………….. 51

          3-1-4-4) تغییرات تكنولوژیكی:…………………………….. 52

     4-4) عوامل تأثیرگذار بر بهره‌وری:………………………………….. 53

          1-4-4) اعتبارات كشاورزی:………………………………………. 53

          2-4-4)  شاخص توسعه انسانی:…………………………. 53

          3-4-4) آموزش:…………………………………………………… 53

          4-4-4) توسعه روستایی:………………………………………. 54

     5-4) جمع‌بندی:…………………………………………………… 54

فصل پنجم: تجیزیه و تحلیل داده‌ها………………………….. 55

     1-5) مقدمه:………………………………………………… 56

     2-5) تجزیه و تحلیل داده‌ها………………………………… 56

          1-2-5)كارایی محاسبه شده:………………………………. 56

          الف) مدل1:…………………………………………….. 57

          ب) مدل2:…………………………………………………………… 77

          ج) مدل3:……………………………………………………………… 92

          نتایج حاصل از سه وضعیت مختلف:…………………………….. 101

          2-2-5)  بررسی عوامل موثر بر تغییرات بهره وری در زیر بخش زراعت:……… 102

فصل ششم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات…………….. 106

     1-6) نتایج حاصل از تحقیق:……………………………… 107

          فرضیه اول: میزان بهره روری در زیر بخش زراعت در هر سال از رشد مثبتی برخوردار بوده است………. 107

          فرضیه دوم: تغییرات تكنولوژیكی در دوره زمان مورد بررسی روند صعودی داشته است…. 107

          فرضیه سوم: تغییرات كارایی در دوره زمان مورد بررسی روند صعودی داشته است…………….. 108

             فرضیه چهارم: سرمایه‌گذاری و شاخصهای توسعه انسانی، تاثیر مثبتی بر رشد بهره‌وری در زیربخش‌ زراعت دارد… 108

     2-6) پیشنهادات تحقیق:……………………………………………….. 109

      منابع:………………………………… 112

      ضمایم:……………………………………. 115

چكیده:

ارتقاء بهره‌وری و كارایی یكی از اساسی‌ترین اهداف در دستیابی به رشد و شكوفایی اقتصادی به‌شمار می‌آید. مساله افزایش بهره‌وری از اصلی‌ترین دغدغه‌هایی است كه هر بنگاه اقتصادی تولید كننده كالا و خدمات با آن مواجه بوده و ضروری است به‌هنگام برنامه‌ریزی برای توسعه هر بخشی جوانب مختلف آن در نظر گرفته شود.

در بخش كشاورزی و زیر بخش زراعت نیز به‌عنوان یكی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی كشور، افزایش تولید و درآمد برای كشاورزان عامل تعیین كننده در جذب سرمایه گذاران می‌باشد.

تحقیق حاضر با هدف تحلیل تغییرات بهره‌وری عوامل تولید در زیر بخش زراعت و شناسایی عوامل تاثیرگذار در این زیر بخش انجام گرفته است. محقق از طریق مطالعات كتابخانه‌ای، اینترنتی و همچنین آمار موجود از بانك‌های اطلاعاتی در وزارت جهاد كشاورزی، اطلاعات مورد نیاز را كسب نموده است. برای بدست آوردن بهره‌وری كارایی از روش DEA و نرم‌افزار كامپیوتری DEAP و برای شناسایی عوامل تاثیر گذار از نرم افزار Eviews استفاده گردید.

نتایج تحقیق نشان داد كه میزان بهره‌وری در زیر بخش زراعت در هر سال از رشد مثبتی برخوردار بوده اما تغییرات تكنولوژیكی و تغییرات كارایی در دوره زمان مورد بررسی روند صعودی نداشته است. همچنین مشخص شد سرمایه‌گذاری و شاخص‌های توسعه انسانی، تاثیر مثبتی بر رشد بهره‌وری در زیربخش‌ زراعت داشته است.

1-1) مقدمه: