استاد راهنما:دکتر علی اکبر جوکار
استاد مشاور: دکتر امیر هوشنگ تاج فر
 
تابستان
1393
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

امروزه فناوری اطلاعات به عنوان یک از تکنولوژی‌های نوین بشری، نه تنها خود دستخوش تغییراتی شگرف شده است، بلکه به سرعت در حال تاثیرگذاری بر الگوهای زندگی، روش تحقیق، آموزش، مدیریت، حمل و نقل، مسائل امنیتی و دیگر زمینه های زندگی انسان است. این پژوهش به بررسی و ارزیابی بررسی و تحلیل تاثیر سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات(IT) بر بهره‌وری سازمانی پرداخته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران مشغول به فعالیت شهرک صنعتی در شهرستان اردکان می‌باشد. نمونه اماری این پژوهش شامل 65 نفر از مدیران این شهر می‌باشد. در این پژوهش از روش مطالعه پیمایشی و از پرسش‌نامه برای شناسایی تأثیر و رابطه میان متغیرها، و از نرم افزار SPSS19 برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شده است. نتایج روش تحلیل مسیر نشان داد که سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات تاثیر مستقیمی بر بهبود بهره وری سازمان ندارد و تنها به صورت غیر مستقیم و از طریق متغیرهای عدم تمرکز در تصمیم گیری و بهبود فرایندهای کاری، بهره وری سازمانی را تحت تاثیر قرار می دهد.

 

کلمات کلیدی:

سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات(IT)، بهره وری سازمانی، فرایندهای کاری، تصمیم گیری غیرمتمرکز

 

 
فهرست مطالب
 
عنوان
 
صفحه
 

1- فصل اول 1

1-1- مقدمه 2

1-2- شرح و بیان مسأله پژوهش 2

1-3- اهمیت و ارزش پژوهش 4

1-4- اهداف پژوهش 7

1-5- فرضیه های پژوهش 8

1-6- روششناسی پژوهش 8

1-7- جامعه آماری پژوهش 9

1-8- نمونه آماری پژوهش 10

1-9- قلمرو پژوهش 10

1-9-1- قلمرو موضوعی پژوهش 10

1-9-2- قلمرو مکانی پژوهش 10

1-9-3- قلمرو زمانی پژوهش 11

1-10- متغیرهای پژوهش 11

1-11- روش گردآوری داده ها 11

1-12- تجزیه و تحلیل داده ها 13

1-13- کاربرد های متصور از پژوهش 13

1-14- نوآوری پژوهش 14

1-15- استفاده کنندگان از پژوهش 14

1-16- کلید واژه ها 14

2- فصل دوم 16

2-1- مقدمه 17

2-2- بخش اول؛ مروری بر ادبیات تحقیق فناوری اطلاعات 18

2-2-1- فناوری اطلاعات(IT) 18

2-2-2- مفهوم فناوری اطلاعات 20

2-2-3- تعاریف فناوری اطلاعات 22

2-2-4- تاریخچه فناوری اطلاعات 24

2-2-5- اهمیت فناوری اطلاعات 27

2-2-6- فناوری اطلاعات در ایران 29

2-2-7- اتوماسیون اداری و فناوری اطلاعات و ارتباطات 31

2-2-8- فناوری اطلاعات و مزیت رقابتی 33

2-3- بخش دوم؛ مروری بر ادبیات تحقیق بهره وری 34

2-3-1- بهره وری 34

2-3-2- تعریف بهره وری 35

2-3-3- بهره‌وری در سازمان‌ 37

2-3-4- عوامل موثر بر ارتقای بهره وری 39

2-3-5- تاثیر فناوری اطلاعات بر بهره‌وری 42

2-3-6- بهره وری و آموزش مبتنی بر فناوری اطلاعات 43

2-3-7- فرآیند تصمیم گیری غیر متمرکز 48

2-3-8- بهبود فرایندهای کاری سازمان 51

2-4- بخش سوم؛ مروری بر پیشینه پژوهش 53

2-4-1- پژوهش‌های خارجی 53

2-4-2- پژوهش‌های داخلی 55

3- فصل سوم 60

3-1- مقدمه 61

3-2- نوع پژوهش 62

3-3- قلمرو پژوهش 62

3-4- جامعه آماری پژوهش 63

3-1- شیوه نمونه گیری و حجم نمونه 64

3-2- متغیر های پژوهش 66

3-3- مدل مفهومی پژوهش 67

3-4- ابزار گردآوری اطلاعات 68

3-5- روایی پرسشنامه 71

3-6- روش تجزیه و تحلیل داده 75

3-6-1- آزمون کولموگورف- اسمیرنوف 75

3-6-2- آزمون همبستگی 75

3-6-3- رگرسیون خطی 76

4- فصل چهارم 77

4-1- مقدمه 78

4-2- آمار توصیفی 78

4-2-1- توزیع فراوانی نمونه آماری بر مبنای سن 79

4-2-2- توزیع فراوانی نمونه آماری بر مبنای سطح تحصیلات 80

4-2-3- توزیع فراوانی نمونه آماری بر مبنای سطح سنوات خدمت در سازمان 82

4-2-4- آماره های توصیفی متغیرهای پژوهش 83

4-3- آمار استنباطی 84

4-3-1- آزمون نرمال بودن 84

4-3-2- آزمون همبستگی 86

4-3-3- تحلیل رگرسیون 87

5- فصل پنجم 93

5-1- مقدمه 94

5-2- نتیجه گیری فرضیات 94

5-2-1- فرضیه اول پژوهش 94

5-2-2- فرضیه دوم پژوهش 95

5-2-3- فرضیه سوم پژوهش 96

5-3- پیشنهادهای پژوهش 98

5-3-1- پیشنهادهای مبتنی بر نتایج پژوهش 98

5-3-2- پیشنهاد هایی برای دیگر محققین 99

5-4- محدودیت‌های پژوهش 99

5-5- خلاصه و جمع بندی پژوهش 100

6- پیوست 108

6-1- پرسشنامه پژوهش 109

6-2- خروجی های نرم افزار SPSS 111

7- منابع 102

7-1- منابع فارسی 103

7-2- منابع انگلیسی 105

7-3- منابع اینترنتی 108

 

 

 
فهرست جداول
 
عنوان
 
صفحه
جدول ‏2‑1. خلاصه ای از پیشینه پژهش های صورت گرفته شده 57

جدول ‏3‑1. طیف لیکرت 70

جدول ‏3‑2. سؤالات جمعیت شناختی 70

جدول ‏3‑3. ساختار بدنه اصلی پرسشنامه 71

جدول ‏3‑4. روایی ابزار پژوهش 74

جدول ‏4‑1. توزیع فراوانی سن پاسخ دهندگان 79

جدول ‏4‑2. توزیع فراوانی سن پاسخ دهندگان 80

 

با توجه به اینکه اسلام بدون افراط و تفریط، نظام حقوقی خاصی را برای ثبات خانواده و حفظ حقوق زوجه وضع کرده است، در حقوق ایران نیز با الهام از این نظام، قوانین لازم در این خصوص تدوین گردیده است. در واقع حقوق ایران متاثر از موازین اسلام سعی کرده است تا با توجه به اشتراکات و تفاوت­های زن ومرد ضمن حفظ نهاد خانواده از حقوق زوجه دفاع نماید و در این راه کوشیده است تا بین دو اصل مهم حفظ ثبات خانواده و استقلال زوجه ارتباط برقرار کند. بر این اساس زوجه مطابق قوانین ایران از حقوق مدنی که برای یک ایرانی پیش بینی شده است، برخوردار است. حقوق مدنی علاوه بر قواعد حاکم بر روابط بین افراد جامعه، شامل برخی از حقوق فردی مربوط به حیثیت ذاتی انسان نیز می­باشد که در ایران همه افراد جامعه از این حقوق متمتع می­باشند.

البته برخی از این حقوق پس از ورود وی به خانواده با تزاحماتی با ریاست مرد مواجهه می شود. در واقع با توجه به این که مرد حق دارد تا مطابق اختیاراتی که در نتیجه اعطای ریاست خانواده به وی، برای او در نظر گرفته شده است، ورود و خروج زوجه را تحت کنترل خود داشته باشد، زوجه در مرحله استیفاء این حقوق ممکن است با مشکلاتی روبه­رو شود، که با عنوان تزاحمات حقوق مدنی زوجه با ریاست مرد معرفی می شود.

با توجه به این نکته که این تزاحمات قابل پیش­بینی هستند، می­توان با شناسایی آنها از بروز اختالاف در خانواده جلوگیری کرد. از جمله راهکارهایی که در جهت حل این تزاحمات می­توان ارائه داد، یکی شروط ضمن عقد نکاح است که در زمینه حقوق فردی مورد استفاده قرار گرفت و دیگری قاعده الاهم فالاهم است که در زمینه حل تزاحمات ریاست مرد و حقوق اجتماعی زوجه استفاده شده است.

کلید واژه: حقوق مدنی، حقوق مدنی زوجه، محدوده ریاست زوج، شروط ضمن عقد، قاعده الاهم­فالاهم

عنوان                                    صفحه

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….1

فصل اول: تبیین مفاهیم و قلمرو ریاست زوج………………………………………………………8

 مبحث اول: تبیین مفاهیم……………………………………………………………………………………10

  گفتار اول: حقوق مدنی………………………………………………………………………………………………………….10

   الف) مفهوم لغوی…………………………………………………………………………………………………………………10

   ب) مفهوم اصطلاحی……………………………………………………………………………………………………………11

    1- حقوق در مفهوم ذاتی……………………………………………………………………………………………………..12

    2- حقوق در مفهوم شخصی………………………………………………………………………………………………..12

  گفتار دوم: واژگان مرتبط………………………………………………………………………………………………………..19

   الف) حقوق فردی………………………………………………………………………………………………………………..19

   ب) حقوق اجتماعی……………………………………………………………………………………………………………..21

   ج) قیمومت…………………………………………………………………………………………………………………………23

 مبحث دوم: قلمرو ریاست و اختیارات زوج……………………………………………………….27

  گفتار اول: ریاست مرد و اداره زندگی مشترک…………………………………………………………………………..29

   الف) تعیین مسکن و اقامتگاه…………………………………………………………………………………………………31

   ب) تاثیر در کسب تابعیت……………………………………………………………………………………………………..32

   ج) ولایت بر فرزندان و تربیت آنها ………………………………………………………………………………………..32

   د) تامین معاش خانواده…………………………………………………………………………………………………………33

  گفتار دوم) ریاست مرد و تحدید آزادی های اعضا خانواده…………………………………………………………36

   الف) ریاست مرد و تحدید آزادی های زوجه…………………………………………………………………………..37

تمکین زوجه………………………………………………………………………………………………………………37
نظارت بر رفت و آمد و معاشرت زوجه…………………………………………………………………………38
2-1) سرپرستی زوج……………………………………………………………………………………………………39

2-2) حق استمتاع زوج………………………………………………………………………………………………..40

   ب) ریاست مرد و تحدید آزادی های فرزندان………………………………………………………………………….41

فصل دوم) تعیین حقوق مدنی زوجه و موارد تزاحم آن با اختیارات زوج…………..44

 مبحث اول) حقوق مدنی زوجه………………………………………………………………………….47

  گفتار اول) حقوق فردی…………………………………………………………………………………………………………49

   الف) آزادی انتخاب شغل………………………………………………………………………………………………………49

   ب) آزادی انتخاب محل اقامت………………………………………………………………………………………………50

   ج) حق تابعیت، تحصیل و ترک تابعیت…………………………………………………………………………………..51

   د) حضانت فرزند…………………………………………………………………………………………………………………51

   ه) حق استفاده از نام خانوادگی زوج……………………………………………………………………………………….52

   و) حق ادامه تحصیل…………………………………………………………………………………………………………….52

   ز) استقلال مالی زوجه………………………………………………………………………………………………………….53

    1) اصل عدم ولایت…………………………………………………………………………………………………………….54

    2) آیه 32 سوره نساء…………………………………………………………………………………………………………..55

    3) قاعده « الناس مسلطون علی اموالهم »………………………………………………………………………………..56

   ح) مهریه……………………………………………………………………………………………………………………………57

   ط) نفقه………………………………………………………………………………………………………………………………58

  گفتار دوم) حقوق اجتماعی…………………………………………………………………………………………………….61

   الف) حق فعالیت های سیاسی و اجتماعی……………………………………………………………………………….62

   ب) پذیرش سمت قیمومت……………………………………………………………………………………………………64

 مبحث دوم) شناسایی مصادیق تزاحم………………………………………………………………66

  گفتار اول) جلوه های تزاحم در ارتباط با حقوق فردی زوجه……………………………………………………..67

   الف) حق اشتغال………………………………………………………………………………………………………………….67

   ب) آزادی انتخاب محل اقامت………………………………………………………………………………………………69

   ج) اجازه شوهر برای خروج از کشور……………………………………………………………………………………..71

  گفتار دوم) جلوه های تزاحم در حقوق اجتماعی زوجه………………………………………………………………74

   الف) حقوق اجتماعی و سیاسی……………………………………………………………………………………………..74

   ب) پذیرش سمت قیمومت توسط زوجه…………………………………………………………………………………77

فصل سوم: ارائه راهکارهای حل تزاحم……………………………………………………………..79

 مبحث اول: حل تزاحم از طریق شرط ضمن عقد……………………………………………….83

  گفتار اول: احکام کلی شرط ضمن عقد…………………………………………………………………………………….84

   الف ـ تعریف شرط و اقسام آن………………………………………………………………………………………………84

  ب ـ شروط فاسده…………………………………………………………………………………………………………………85

 گفتار دوم: شروط ضمن عقد نکاح و جایگاه آن در حل تزاحم…………………………………………………….91

   الف ـ خصوصیات شرائط ضمن عقد نکاح……………………………………………………………………………..91

    ب) شروط پیشنهادی…………………………………………………………………………………………………………..95

    ج)  ضمانت اجرائی شروط ضمن عقد نکاح…………………………………………………………………………..97

 مبحث دوم: شناسایی مرجحات در جهت حل تزاحم………………………………………..100

  گفتار اول: احکام و مبانی قاعده الاهم فالاهم…………………………………………………………………………..101

   الف) ادلّه قاعده الاهمّ فالاهمّ……………………………………………………………………………………………….101

ادله لفظی………………………………………………………………………………………………………………….102
ادله غیر لفظی(لبی)…………………………………………………………………………………………………….104
  گفتار دوم: قاعده الاهم فالاهم و حل تزاحم…………………………………………………………………………….106

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………….114

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………..117

مقدمه:

درک موقعیت و شأن حقوق زن، متوقف بر بررسی بی طرفانه ای است که مبتنی بر مبانی واقعی باشد. بی خبری جوامع بشری از مواهب فطری روحی زن قرنها است که زن را در برزخی از قضاوت های نادرست قرار داده و شخصیت کاذبی را به وی تحمیل کرده بود. از این رو بشر متمدن در اظهار نظر پیرامون شخصیت زن دچار سردرگمی شده است. عدم شناخت طبیعت زن و مواهب روحی او بزرگترین عامل رکود تکامل بشر است؛ زیرا نیمی از زندگی آدمی بسته به وجود زن است و سعادت نیم دیگر زندگی مرد هم بر مواهب وجودی زن شایسته استوار است. لذا برای حفظ نظام جامعه و برقرار شدن عدالت اجتماعی لزوم پرداختن به حقوق زن به صورت چشمگیری ضروری به نظر می رسد. سیر تکاملی ابعاد مختلف شخصیت زن و اهمیت نقش وی در روند ساختار تاریخ نمایانگر آن است که از اعصار قدیم تاکنون در هر جامعه ای که فضیلت و اخلاق و دانش حاکم بوده است، زن آزادتر می زیسته است و هر اندازه که جهل و خرافات بر جوامع حکمفرما بوده زن تنها در معرض تمایلات مردان قرار می گرفت.

بدون تردید درطول تاریخ بشریت، با بررسی شرایط مختلف حقوق زنان، این نتیجه حاصل می‌شود که در تمدن ‌ها و جوامع مختلف حسب مقتضیات و یا پیشینه فرهنگی و اجتماعی اعصار مختلف، حقوق زن فراز و نشیب های فراوانی را دیده و در قرون متمادی، حقوق زن مورد بی‌مهری واقع شده است. با رشد آگاهی‌های بشری، خصوصاً با ورود مکتب حیات‌بخش اسلام جایگاه زن تغییر اساسی پیدا کرده و مفاهیم عمیق اسلامی، شأن و منزلت زن را دگرگون ساخت. هر چند برخی کج‌اندیشی‌ها، تفسیری متفاوت از وجهه‌ی زن نشان داده است؛ ولی این به معنای هویت واقعی زن نبوده، بلکه تفاسیر حقیقی و واقعی، خصوصاً از منظر اسلامی، نشان از تحول حقوق زن و جایگاه ممتاز آن در دگرگونی تحولات و فرایند فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جوامع دارد. اگر سیستم‌های حکومتی استثماری ستم‌ مدارانه انسان‌ها در قرون متمادی از زن، صرفاً به عنوان ابزاری برای رسیدن به آمال و آرزوهای واهی استفاده نموده‌اند، اما مبانی تفکر اسلامی، شخصیت واقعی زن را در جهت تحکیم بنیان خانواده ذکر می‌نماید و او را با فضایل اخلاقی و ارزش‌های والای انسانی معرفی و ملاک برتری را صرف جنسیت نمی‌داند؛ لذا رشد تکامل شخصیت او نیز به تبع جنسیت نیست. این مهم تا جایی اهمیت می‌یابد که غضب و رضایت او خشم و خشنودی خداوند را در پی دارد.

به نظر می‌رسد آنچه که در ادوار مختلف و جوامع، تعرض به حقوق زن را سبب شده است، کج فهمی و تفسیر به رأی اشخاص بنا به سلیقه‌های شخصی از موقعیت مردان در خانواده و جامعه می باشد.

بیان مسئله:
تشکیل زندگی مشترک زن و مرد ریشه در حکمت خالق هستی دارد. با نگاهی به آفرینش انسان نیازهاو غرایز طبیعی او می توان پی به حکمت باری تعالی برد. تمایل زن و مرد به یکدیگر که خداوند آنها را مایه آرامش و انس همدیگر میداند موجب توالد و تناسل این شاهکار آفرینش می باشد. انسان نیز با تدبیری که خداوند در وجود وی نهاده است خانواده را بهترین قالب برای نیل به این هدف برگزیده است. دین مبین اسلام که برای همه ابعاد زندگی انسان برنامه ریزی دقیق دارد به نهاد خانواده نیز توجه ویژه ای داشته است. ازدواج امری مقدس در شرع اسلام شمرده میشود. در روایات این سنت پیامبر اعظم(ص) به عنوان معیاری که پیروان ایشان را از غیر تمییز می دهد شناخته شده است. حقوق ایران که برگرفته از فقه امامیه است به تاثیر از آن اهتمامی جدی در امر ازدواج داشته است و قواعد فراوانی را وضع کرده است. از خواستگاری، نامزدی، شرایط و موانع نکاح گرفته، تا آثار این امر مقدس و موارد مختلف انحلال این عقد به تفکیک در حقوق ایرن بررسی شده است. از جمله آثاری قانونی که در پی انعقاد نکاح و پیدایش نهاد خانواده به منصه ظهور میرسد استقرار ریاست زوج بر خانواده و به طریق اولی بر زوجه است. زیرا خانواده به عنوان مهمترین عضو جامعه بشری مانند همه جوامع خرد و کلان ساخته انسان نیازمند سرپرست و رئیسی است که امور آنرا سامان بخشد و در مواقع گوناگون با تصمیم گیری صحیح مشکلاتش را حل کند.در ایران این وظیفه بر عهده مرد نهاده شده است(قانون مدنی،ماده1105). البته برداشتهای متفاوتی از مفهوم ریاست زوج بر زوجه به عمل آمده است.برخی دامنه این ریاست را به همه شئون زندگی زوجه تسری می دهند و تا آنجا پیش میروند که مرد را قیم زن تلقی می کنند. البته این برداشت های افراطی از احکام اسلام و قوانین موضوعه طرافداران چندانی ندارد و مورد نقد فقها و حقوقدانان نیز قرار گرفته است؛ به عنوان مثال آیت ا… جوادی آملی در راستای تحدید و نقد نظر کسانی که رابطه زوج و زوجه را از نوع قیمومت می دانند، می فرمایند: قیمومت مرد بر زن مربوط به آنجایی است که زن در مقابل شوهر و شوهر در مقابل زن باشد(جوادی آملی، 1369: 363).

چرا که زوجه قبل از آنکه تحت ریاست زوج قرار بگیرد به عنوان یک انسان حقوق خاص خود را دارد. با مطالعه متون اسلام و بویژه قرآن کریم به خوبی روشن میشود که از نگاه اسلام نیز که مبنا و زیر بنای قوانین ما را تشکیل می دهد، زن انسانیست همچون مرد با تمام ویژگیها و لوازم انسانیت. زن قبل از این که وارد خانواده شود و نقش همسری داشته باشد به عنوان یک فرد از جامعه، جدای از زن یا مرد بودنش از حقوقی که جامعه برای او در نظرگرفته برخوردار است. زن با ازدواج و وارد شدن به کانون خانواده تغییر ماهیت نمی دهد که بحث محروم شدن از حقوق وی مطرح باشد. بلکه وی به عنوان یک زن عهده دار یک نقش در نهاد خانواده می شود که این مسولیت پذیری طبیعتا برای وی امتیازات و البته محدودیت هایی دارد. البته این محدودیت ها ماهیتی قراردادی دارد. چرا که زن آگاهانه و با اراده خود عهده دار این نقش می شود. یعنی زن وقتی می خواهد وارد کانون خانواده شود به عنوان مثال می داند که ریاست خانواده ازآن شوهر است و از نتایج این امر آگاهی دارد. البته این محدودیت ها نیز در جهت کیان و بقای نهادی است که زن با همکاری شوهر خود خواهان تشکیل آن است. اگر بنا باشد اراده زن و شوهر در تنظیم امور خانواده ارزش برابر داشته باشد معلوم نیست اختلاف سلیقه را در کجا باید حل کرد(کاتوزیان، 1389: 164). بنابراین تا اینجا مشکلی وجود ندارد. ولی اختلاف زمانی حادث می شود که زن درک درستی از حقوق و نیز محدودیت هایی که در نتیجه وارد شدنش در نهاد خانواده بر وی بار مشود و ظاهرا با رضایت خود عهده دار آنها شده است نداشته باشد و در طرف مقابل نیز مرد از این تکلیفی (ریاست خانواده) که برعهده وی گذاشته شده در جهت تحکیم پایه های خانواده استفاده نکرده و در صدد سوءاستفاده از آن برآید؛ که این خود نتیجه عدم اطلاع دقیق از علت اعطای این مسولیت به وی و نیز دامنه این مسولیت است. بنابراین نیاز است که زن و مرد اطلاعی جامع ودقیق از حقوق و تکالیف خانوادگی خود و نیز حدود آن داشته باشند.یعنی زن وقتی می خواهد در خانواده نقش زوجه را بر عهده بگیرد باید بداند که با پذیرش این نقش چه محدودیت هایی را قبول می کند و البته در کنار این محدودیت ها چه حقوقی دارد و مرد نیز باید بداند که این ریاست یک ریاست مطلق و بی چون و چرا نیست و بیشتر شبیه یک وظیفه اجتماعی است تا اجرای یک حق شخصی.

بنابراین امید است که با در نظر گرفتن ریاست مرد بر خانواده از یک طرف و حقوقی که زن به عنوان عضوی از جامعه از آنها برخوردار است به این پرسش که چه تزاحماتی ممکن است بین این حقوق حادث شود پاسخی شایسته داده شود. واین که آیا می توان از راه مطالعه دقیق محدوده ریاست مرد بر خانواده و نیز شناسایی حقوق مدنی زوجه از راه مطالعه قوانین، راهکارهایی را در جهت حل این تزاحمات ارائه نمود؟

سوالاتی که این پژوهش در راستای پاسخگویی به آن تدوین گردیده اند عبارتند از:
مهمترین مصادیق تزاحم میان حقوق مدنی زوجه و ریاست زوج چیست؟
قلمرو ریاست زوج بر کانون خانواده تا چه محدوده ای است؟
مهمترین حقوق مدنی زوجه بر اساس قوانین چیست؟
راهکارهای حل تزاحم میان حقوق زوجه و ریاست زوج کدام است؟
 

اهمیت و ضرورت پژوهش:
حقوق خانواده به ویژه حقوق زن اهمیت قابل ملاحظه ای دارد. از آنجا که در نظام حقوقی خانواده در اسلام گهگاه تقاوت هایی بین زن و مرد وجود دارد برخی ناآگاهان آنرا بر تبعیض های ناروا حمل نموده و از این جهت اسلام را مورد سوال یا حمله قرار می دهند. با توجه به اینکه مقررات اسلام در قوانین موضوعه ایران نیز انعکاس یافته چنین ایرادهایی را بر قوانین حاکم بر حقوق زن در ایران نیز می گیرند. بنابراین برای روشن شدن حقیقت امر می بایست مطالعه جامعی بر روی حقوق زوجه صورت بگیرد تا معلوم شود که این ایرادها واقعا ریشه منطقی دارند و یا خیر ناشی از ناآگاهی نسبت به قوانین می باشند، یا اینکه ناشی از برداشت ناصحیح از علت چنین تفاوت هایی می باشد. با توجه به اینکه اکثر مطالبی که مورد نگارش نویسندگان واقع شده بیشتر در زمینه حقوق زن در جامعه می باشد و کمتر نویسنده ای بوده که حقوق زن در جامعه را از حقوق وی در خانواده تفکیک کند، نیاز است که پزوهشی جامع در این زمینه صورت بگیرد. علاوه بر این در خصوص علت اعطای ریاست خانواده به مرد و نیز محدوده این ریاست بیشتر در کتب فقهی بحث شده است و آنچه در کتب حقوقی مورد بحث واقع شده جنبه سطحی دارد و در خلال بحث در مورد حقوق خانواده مطرح شده است. فلذا نیاز است که با مطالعه دقیق بر روی فلسفه و محدوده اعطای این حق و البته تکلیف بر مرد بتوان تصویری روشن از این امر ارائه نمود.

زن در جامعه ما از همه حقوقی که برای یک فرد می­توان در نظر گرفت برخوردار است و تا زمانی که وارد خانواده نشده و وظیفه  همسری را در خانواده بر عهده نگرفته هیچ محدودیتی در استیفای این حقوق پیش روی خود نمی بیند. ولی وقتی وارد کانون خانواده می شود با یک سری از محدودیتها رو به رو می شود. بنابراین لازم است که اولا حقوق خود را به عنوان یک زوجه در خانواده بداند و نیز آمادگی لازم جهت قبول محدودیتهایی که در نتیجه پذیرش این نقش بر وی تحمیل می شود را داشته باشد. زوج نیز بایستی بداند که حقوق اعطایی به وی در راستای حفظ و تحکیم این نهاد مقدس می باشد و نباید در اعمال آنها در مقام سوء استفاده برآید. واین میسر نیست جز از طریق آشنایی دقیق آنها با حقوق و تکالیف خودشان.

با توجه به مطالبی که بیان شد انجام پژوهشی در این زمینه ضروری می نماید؛ چرا که یکی از عوامل طلاق در جامعه ما درک نادرست زن و شوهر از حقوق و تکالیف خود و طرف دیگر می باشد.

اهداف پژوهش:
شناسایی مصادیق تزاحم میان حقوق مدنی زوجه و ریاست زوج.
تعیین قلمرو ریاست زوج بر کانون خانواده.
تعیین حقوق مدنی زوجه بر اساس قوانین.
تبیین راهکارهای حل تزاحم میان حقوق زوجه و ریاست زوج.
پیشینه پژوهش:
در زمینه حقوق زنان در ایران کتابهای متعددی نوشته شده که حقوق زنان را به طور کلی مورد بررسی قرار داده اند.از جمله این کتابها میتوان به کتاب «بیم ها و امیدها،درآمدی بر جایگاه و حقوق زنان در قوانین جمهوری اسلامی ایران» از شهیندخت مولاوردی اشاره کرد یا کتاب «حقوق زن در ایران واسناد بین المللی» از سیدعباس حسینی که هر دو کتاب اشاره ای کلی به حقوق زنان داشته و فقط در مقام بیان این حقوق بوده اند بدون اینکه تحلیلی در این زمینه ارائه دهند. در میان حقوقدانان نیز کسانی بوده اند که در این زمینه اقدام به تالیف کتاب هایی نموده اند؛ از میان آنها می توان به «حقوق مدنی(حقوق خانواده)» اثر دکتر کاتوزیان، «حقوق خانواده» از اسدالله امامی و سید حسین صفایی اشاره کرد.

در میان فقها نیز می توان از امام خمینی (ره)، آیت الله جوادی آملی، شهید دکتر بهشتی و… نام برد که از منظر مباحث فقهی به مطالعه و تشریح حقوق زن در جامعه و خانواده پرداخته اند.

در این زمینه مقالاتی هم به نگارش درآمده است از جمله مقاله« فعالیتهای اجتماعی زن و تزاحم آن با حقوق زوج با تاکید بر اندیشه های امام خمینی (ره)» به نوشته دکتر عبدالعلی توجهی و زهرا حق محمدی فرد می باشد که بیشتر به بحث اشتغال زوجه و تزاحم آن با وظایف خانوادگی او پرداخته شده است.

در این پژوهش تلاش می شود  که به طور اختصاصی و به شکل یک پارچه و منظم حقوق مدنی زوجه را مورد بررسی قرار گیرد و مواردی که این حقوق با تکالیف وی در قالب خانواده و در تقابل با ریاست زوج دچار تزاحم می شوند را مورد شناسایی قرار بگیرد و با بهره گیری از قوانین موضوعه و نیز اصول و قواعد کلی حقوقی و فقهی راهکارهایی جهت جلوگیری از ایجاد تزاحم و یا حل آن ارائه داده شود.

روش انجام پژوهش:
در این پژوهش از روش تحلیلی، توصیفی و اسنادی استفاده شده است.

ساختار پژوهش:
ساختار اصلی این پژوهش براساس سوالاتی که در این پژوهش مطرح شده، طراحی شده است. فصل نخست به بررسی مفاهیم، فصل دوم، حقوق مدنی زوجه و فصل سوم به ارائه راهکارهای حل تزاحم می پردازد.

از آنجا که برای به انجام رسیدن مطالعه ای کامل و نتیجه بخش، توجه به برخی مباحث تمهیدی و مقدماتی ضروری می باشد، فصل اول با عنوان تبیین مفاهیم و قلمرو ریاست زوج در دو مبحث تنظیم گردید. در مبحث اول به تببین مفاهیم موضوعات مرتبط با موضوع پرداخته شده است و در مبحث دوم نیز به قلمرو ریاست زوج در خانواده اشاره شده است. در فصل دوم از حقوق مدنی زوجه بحث شده است که در مبحث اول حقوق مدنی زوجه و در مبحث دوم مهم ترین مواردی که این حقوق با ریاست مرد در تزاحم قرار می گیرند، مورد شناسایی قرار گرفته اند. اما در فصل سوم طی دو مبحث به ارائه راهکار هایی در جهت حل این تزاحم تلاش شده است.

   فصل اول

تبیین مفاهیم و قلمرو ریاست زوج

حقوق اساسی در هر جامعه و ملتی از باورها، ارزش‌ها و آرمان‌های آن اثر می پذیرد و اصلی ترین و بدیهی ترین حقوق فردی و اجتماعی افراد را شامل می­شود.این حقوق برای هر یک از اعضای جامعه به رسمیت شناخته شده است. بنابراین هر فردی به عنوان عضوی از جامعه باید از این حقوق برخوردار گردد .با این حال زنان به عنوان نیمی از جمعیت هر جامعه، همواره از بسیاری از حقوق مسلم خود محروم بوده‌اند.

 

تعریف واژه های اساسی…………………………………………………………………………………………… 6

فصل دوم- مبانی نظری تحقیق

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….. 9

تاریخچه استرس……………………………………………………………………………………………………… 10

استرس………………………………………………………………………………………………………………… 13

ماهیت فشار روانی…………………………………………………………………………………………………… 15

نظریه های استرس………………………………………………………………………………………………….. 16

   استرس بعنوان پاسخی درونی…………………………………………………………………………………… 16

   عوامل محیطی استرس…………………………………………………………………………………………… 18

   استرس بعنوان كنش متقابل………………………………………………………………………………………. 18

   مدل خبرپردازی………………………………………………………………………………………………………. 20

   مقابله بعنوان پاسخی درونی………………………………………………………………………………………. 21

   مقابله متكی بر منابع محیط………………………………………………………………………………………… 22

   مقابله از راه كنش متقابل…………………………………………………………………………………………… 22

فیزیولوژی فشار روانی………………………………………………………………………………………………….. 23

شخصیت نوع آ و بی…………………………………………………………………………………………………….. 26

علائم و نشانه های استرس…………………………………………………………………………………………… 27

عوامل موثر در تشدید یا كاهش فشار روانی………………………………………………………………………… 29

علل استرس…………………………………………………………………………………………………………….. 30

ده فرمان برای كنترل استرس………………………………………………………………………………………….. 32

استرس شغلی………………………………………………………………………………………………………….. 34

تقسیم بندی مشاغل برحسب استرس………………………………………………………………………………. 36

رابطه میان استرس و قابلیت اجرای كار……………………………………………………………………………….. 37

عوامل استرس زای شغلی……………………………………………………………………………………………… 39

حوزه اجتماعی و فرهنگی………………………………………………………………………………………… 40
     از خود بیگانگی و بی‌هنجاری……………………………………………………………………………………….. 40

     آب و هوا، رژیم غذایی و عوامل مشابه آن…………………………………………………………………………. 41

     جابجایی مكرر…………………………………………………………………………………………………………. 41

     رانندگی………………………………………………………………………………………………………………… 41

     زندگی در شهر در مقایسه با زندگی در روستا……………………………………………………………………. 41

حوزه خانواده………………………………………………………………………………………………………… 42
حوزه شغلی………………………………………………………………………………………………………… 43
     ویژگیهای نقش………………………………………………………………………………………………………… 44

     ویژگیهای شغل……………………………………………………………………………………………………….. 46

     روابط میان- فردی…………………………………………………………………………………………………….. 47

     جو و ساختار سازمانی………………………………………………………………………………………………. 48

     روشهای مدیریت منابع انسانی و فن آوری و خصوصیات مادی…………………………………………………. 49

     فن آوری خصیصه های مادی……………………………………………………………………………………….. 51

هزینه های استرس شغلی……………………………………………………………………………………………… 53

استراتژیهای مقابله با استرس در سازمان……………………………………………………………………………… 54

پیشنه تحقیقات……………………………………………………………………………………………………………. 56

     تحقیقات خارجی………………………………………………………………………………………………………. 56

     تحقیقات داخلی……………………………………………………………………………………………………….. 59

خلاصه فصل ……………………………………………………………………………………………………………….. 62

فصل سوم- روش تحقیق

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………….. 64

روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………… 64

جامعه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….. 65

نمونه و روش نمونه گیری………………………………………………………………………………………………….. 65

روش و ابزار گردآوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………… 67

پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………………… 68

تعیین اعتبار و روایی…………………………………………………………………………………………………………. 69

روشهای آماری تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………. 70

فصل چهارم- تجزیه و تحلیل داده های تحقیق

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………. 72

الف- توصیف ویژگیهای جمعیت شناختی…………………………………………………………………………………. 72

ب- بررسی آماری سوال و فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………….. 83

     بررسی آماری سوال اصلی تحقیق……………………………………………………………………………………. 83

     بررسی آماری فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………. 84

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………. 90

فصل پنجم- نتیجه گیری و پیشنهادات

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………. 91

خلاصه………………………………………………………………………………………………………………………….. 92

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………. 93

پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………….. 97

     پیشنهادات اجرایی………………………………………………………………………………………………………. 97

     پیشنهادات پژوهش……………………………………………………………………………………………………… 98

محدودیتهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………….. 99

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………. 100

منابع لاتین…………………………………………………………………………………………………………………….. 104

ضمائم…………………………………………………………………………………………………………………………..

مقدمه:

اكنون كه در آستانه قرن بیست و یكم به سر می بریم با توجه به پیچیدگی و تغییرات روزافزون جامعه و رشد، توسعه فن آوری، مساله فشار روانی در جامعه یك مشكل چشمگیر و خطرناك به نظر می رسد. هر چند كاربرد واژه استرس در روانپزشكی سابقه طولانی دارد ؛‌ولی در سالهای اخیر استفاده از آن در روانشناسی مدیریت و رفتار سازمانی نیز متداول گردیده و به سبب رایج بودن آن در زندگی اجتماعی افراد، بخشی از مباحث سازمانی به استرس اختصاص یافته است.

كسی به درستی نمی داند كه آیا فشار روانی واقعا در حال حاضر بیش از گذشته است یا خیر،‌ اما كارشناسان معتقدند نفوذ این پدیده روزافزون است. دكتر بنسون از دانشگاه هاروارد می گوید ما در دنیایی از بی ثباتی و عدم امنیت زندگی می كنیم هر چیزی از تهدید اتمی گرفته تا نداشتن تامین شغلی و اثرات زیانبار داروها گواه این مدعاست. (الیوت، 1370، ص13)

استرس فرسودگی بدنی یا عاطفی است كه بر اثر مسایل و مشكلات واقعی یا تصوری پدید می‌آید. استرس گاه سبب رسیدن آسیبهای فراوانی به فرد و سازمان می شود. فشار روانی در فرد باعث می شود كه بدن وظایفی را كه به طور عادی و به سادگی می‌تواند انجام دهد با دشواری بیشتر به انجام برساند. نزاع با یك همكار ،‌محروم شدن از پاداش،‌ دیر رسیدن به سر كار،‌ پیش آمدن یك مشكل مالی و از دست دادن یكی از نزدیكان همه نمونه هایی از عوامل فشار زای روانی فردی است. تغییراتی كه در محیط سازمان پدید می آید،‌ همچون تغییر در گردش كار،‌ استفاده از تكنولوژی تازه، برپایی جلسات اداری، بحث درباره نیازهای هر بخش، بحث های مالی و بودجه ای ،‌كمی در آمد موسسه، قوانین و مقررات محدود كننده، تزلزل وضع سازمانی كاركنان، فشار مدیریت و كارمندان،‌ فشار هیئت مدیره یا روسای سازمان بر مدیر را می توان نمونه‌هایی از عوامل فشار روانی سازمانی به حساب آورد. (علوی، 1378، صص 34-33)

بیان مسأله

در دنیای كنونی استرس به عنوان یكی از آفات نیروی انسانی محسوب شده است، اثرات مخرب استرس بر زندگی فردی و اجتماعی كاملا مشهود بوده و مدیران یكی از آسیب پذیرترین قشرها در برابر استرس هستند.علی رغم این نظر كه فشارهای عصبی مفید نیز وجود دارد و مقداری از فشارهای عصبی برای ایجاد تحرك و تلاش در انسان ضروری است زمانیكه بحث فشار عصبی مطرح می شود بیشتر به عوارض و ضایعات آن توجه شده و فشار عصبی مضر مد نظر قرار می گیرد.به هر حال فشار عصبی آثار فراوانی بر عملكرد فعالیتهای اعضای سازمان دارد، فشار عصبی حاد نیروی انسانی سازمان را ضایع می كند و پایه های سازمان را متزلزل می سازد بدین ترتیب است كه فشار عصبی در سازمان همچون آفتی نیروها را تحلیل می برد و فعالیتها و تلاشها را عقیم می سازد. از میان نشانه های عمومی استرس موارد زیر از جمله بی اشتهایی یا اشتهای زیاد، بیخوابی یا خواب بیش از اندازه، دردهای مداوم ،‌خلاء ذهنی و احساسی، فشار در محیط كار، ‌درگیری با كارفرما، ترس از شكست، و غیره آشكارتر است. (غفوریان، 1375، ص37)

 

 

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب:

چکیده 1

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه 2

1-1. بیان مسئله. 3

1-2.اهمیت و ضرورت تحقیق.. 6

1-3. اهداف تحقیق.. 7

1-4. سوالات تحقیق.. 7

1-5. فرضیه‌های تحقیق.. 7

1-6. تعاریف مفهومی متغیرها 8

1-6. تعاریف عملیاتی متغیرها 9

فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده

2-1 .موضع‌گیری های نظری در خصوص کیفیت زندگی زناشویی.. 11

2-1-1. تاریخچه کیفیت زندگی زناشویی.. 11

2-1-2. تاریخچه کیفیت زندگی زناشویی.. 12

2-1-3. اجزای تشکیل دهنده کیفیت زندگی زناشویی.. 17

2-1-3-1. عشق  18

2-1-3-2. همدلی.. 18

2-1-3-3. محبت… 19

2-1-3-4. صمیمیت  19

2-1-3-5. تعهد. 20

2-1-3-6. احساس مسئولیت… 21

2-1-3-7. وفاداری و جانب‌داری  21

2-1-3-8. اعتقاد و اعتماد. 21

2-1-4. عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی زناشویی.. 22

2-1-4-1. عوامل فردی  22

2-1-4-2. عوامل ارتباطی.. 26

2-1-4-3. عوامل خارجی.. 29

2-1-5. کیفیت زندگی زناشویی مطلوب… 30

2-1-6. کیفیت زندگی زناشویی نا مطلوب… 31

2-1-7. نظریه‌های کیفیت زندگی زناشویی.. 32

2-1-7-1. دیدگاه برادبوری  32

2-1-7-2. دیدگاه بیورز. 34

2-1-7-3. دیدگاه السون. 35

2-1-7-4. دیدگاه سه محوری تسنگ و مک‌درموت  35

2-1-7-5. دیدگاه مک مستر. 36

2-1-7-6. دیدگاه فرایند کارکرد رابطه زناشویی.. 39

2-2. موضع‌گیری‌های نظری درخصوص مهارت‌های هیجانی.. 40

2- 2-1. تعریف مهارت‌های هیجانی.. 40

2-2-2. تعریف هیجان. 40

2-2-3. ابعاد هیجان. 40

2- 2-4. تاثیر مهارت‌های هیجانی بر وضعیت روانشناختی.. 42

2-2-5. تقویت مهارت‌های هیجانی.. 43

2-2-6. نظریه‌های مهارت‌های هیجانی.. 44

2-2-6-1. نظریه مایر و سالووی  44

2-2-6-2. رویكرد مختلط.. 45

2-2-6-3. مدل مهارت‌های هیجانی گلمن.. 45

2-2-6-4. مدل مهارت‌های هیجانی بار-آن. 47

2-3. موضع‌گیری‌های نظری در خصوص امنیت عاطفی.. 49

2-3-1. مفهوم امنیت… 50

2-3-2. مفهوم امنیت عاطفی.. 52

2-3-3. عوامل تاثیرگذار بر امنیت عاطفی.. 53

2-3-3-1. ویژگی‌های شخصیتی 54

2-3-3-2. ارتباط.. 54

2-3-3-3. حل تعارض…. 55

2-3-3-4. مسائل مالی.. 55

2-3-3-5. فعالیت اوقات فراغت… 56

2-3-3-6. رابطه جنسی.. 56

2-3-3-7. نقش‌های مربوط به برابری زن و مرد. 56

2-3-4. دیدگاه‌های مطرح شده پیرامون امنیت عاطفی.. 57

2-3-4-1. دیدگاه رشدی فارمن.. 57

2-3-4-2. دیدگاه تركیبی وارینگ… 59

2-3-4-3. دیدگاه دلبستگی جانسون و ویفن.. 60

2-3-4-4. دیدگاه تركیبی جسلسن.. 62

2-3-4-5. دیدگاه تعاملی باگاروزی.. 65

2-4. یافته‌های پژوهشی در قلمرو موضوع مورد بررسی.. 66

فصل سوم: روش  تحقیق

3-1. مقدمه. 71

3-2. روش تحقیق 71

3-3. جامعه تحقیق.. 73

3-4. نمونه تحقیق  و روش نمونه‌گیری.. 73

3-5. روش گرداوری اطلاعات… 73

3-6. داده های مورد نیاز و ابزار تحقیق.. 73

3-7. پایایی ابزار تحقیق.. 75

3-8. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 75

فصل چهارم: نتایج

4-1. یافته‌های توصیفی.. 77

4-2. تحلیل رگرسیون چند متغیری.. 78

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری.. 80

5-1. بحث و نتیجه‌گیری… 81

5-2. محدودیت های تحقیق.. 86

5-3. پیشنهادات کاربردی.. 87

5-4. پیشنهادات تحقیق 88

 

     هدف ازاین پژوهش بررسی سبک های مدیریت کلاس درس و رابطه آن با خود ارزشیابی دانشجویان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش عبارت از کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی درسال 93-1392 هستند که تعداد آنها 2189 بوده است. با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی طبقه ای، نمونه ای با حجم 309 نفر انتخاب ومورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها دراین پژوهش، دو پرسشنامه محقق ساخته سنجش سبک های مدیریت کلاس و خودارزشیابی دانشجویان بود که روایی آن ها با استناد به نظر متخصصان مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن ها نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ، برای دو پرسشنامه سنجش سبک های مدیریت کلاس و خودارزشیابی دانشجویان به ترتیب 78% و 85% به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی شامل جداول، نمودارها، درصد فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد، و آزمون آمار استنباطی کولموگروف اسمیرنف، آزمون t تک گروهی، آزمون فریدمن، آزمون تحلیل واریانس دوطرفه، آزمون ضریب همبستگی پیرسون، و آزمون رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج نشان داد که از دیدگاه دانشجویان، میزان استفاده اساتید از سبک مدیریت غیرمداخله‌ای کم بوده است، میزان استفاده اساتید از سبک مدیریت مداخله‌ای زیاد بوده است و میزان استفاده اساتید از سبک مدیریت تعاملی کم بوده است. همچنین نتایج نشان داد بین سبک مدیریت غیرمداخله‌ای و تعاملی با خودارزشیابی دانشجویان، رابطه‌ی مثبت و معنا‌داری وجود دارد. و اما بین سبک مدیریت مداخله‌ای با خودارزشیابی دانشجویان، رابطه معناداری وجود ندارد.  
واژه­های کلیدی: مدیریت کلاس، خود ارزشیابی، سبک مدیریت مداخله‌ای، سبک مدیریت غیرمداخله‌ای،  سبک تعاملی
 

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه 3

1-1- بیان مسأله 4

1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق 5

1-3- اهداف پژوهش 6

1-3-1- هدف اصلی 6

1-3-2- اهداف ویژه 6

1-4- سوالات و فرضیه‌های پژوهش 6

1-5- تعریف مفهومی و عملیاتی 7

1-5-1- مدیریت کلاس: 7

1-5-2- سبک مدیریت غیرمداخله‌ای: 7

1-5-3- سبک مدیریت مداخله‌ای: 7

1-5-4- سبک مدیریت تعاملی: 7

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

مقدمه 11

2-1- تأملی بر ماهیت و تعاریف مدیریت کلاس درس 11

2-2- اهمیت و ضرورت مدیریت کلاس درس 13

2-3- سبک‌های مدیریت کلاس 14

2-3-1- سبک مداخله‌ای2: 15

2-3-2- سبک تعاملی1: 16

2-3-3- سبک غیر مداخله‌ای1: 17

2-4- عوامل مؤثر در مدیریت کلاس 18

2-4-1- دانش معلم 19

2-4-2- ویژگی‌های شخصیتی 19

2-4-3- روش تدریس 20

2-4-3-1-  روش خبره، متخصص یا کارشناس1 21

2-4-3-2- روش آمرانه2 21

2-4-3-3- مدل فردی3 22

2-4-3-4- روش تسهیل کننده1 22

2-4-3-5- روش تفویضی2 22

2-5- سبک مدیریت کلاس و ارزشیابی 23

2-6- تاریخچه ارزشیابی آموزشی 23

2-7- تعریف ارزشیابی 24

2-8- ضرورت ارزشیابی در آموزش دانشگاهی 25

2-9- ماهیت و تعاریف خودارزشیابی 27

2-10- اهمیت خود ارزشیابی 29

2-11- نقش خودارزشیابی در فرایند یادگیری 30

2-12- پیشینه پژوهش 31

2-12-1- پژوهش‌های داخلی 31

2-12-2- پژوهش‌های خارجی 33

2-13- نتیجه‌گیری 34

فصل سوم: روش تحقیق

مقدمه 39

3-1) روش پژوهش 39

3-2) جامعه آماری 39

3-3) حجم نمونه و روش نمونه­گیری 40

3-4) ابزار گردآوری دادهها 40

3-5) روائی و پایائی ابزار گردآوری داده‌ها 41

3-6) روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 41

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ها

مقدمه 45

4-1- یافته‌های توصیفی 45

4-1-1- توزیع افراد نمونه بر حسب دوره تحصیلی 45

4-1-2- توزیع افراد نمونه بر حسب رشته تحصیلی 46

4-1-3- توزیع افراد نمونه بر حسب سال تحصیل 47

4-2- تجزیه و تحلیل سؤالات و فرضیه‌های پژوهش 48

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1 نتایج 59

5-2 پیشنهادها 62

5-3 محدودیت‌های پژوهش 63

مقدمه
آموزش چه در شکل رسمی و چه در شکل غیررسمی­اش، همواره یکی از دغدغه­های بشر بوده و امروزه نیز حوزه تدریس جایگاه ویژه­ای را نزد اندیشمندان تعلیم و تربیت به خود اختصاص داده است؛ و با توجه به درهم­تنیدگی کیفیت تدریس با توسعه اجتماعی، می­توان انتظار داشت که در آینده نیز این جایگاه ویژه حفظ گشته و ارتقاء یابد.

 از آنجاکه تحولات سریع علمی و تکنولوژیکی کیفیت زندگی انسان قرن بیستم و یکم را تحت تأثیر قرار داده و باعث ایجاد نیازهای جدیدی در سطح زندگی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی گردیده است، لزوم همگام شدن با این تحولات، کشورهای مختلف را بر آن داشته تا جهت آماده ساختن انسان شایسته این قرن، رویکرد خود را به سمت بهسازی و ارتقای کیفیت آموزش معطوف نمایند. بررسی‌های مختلف نشان می‌دهد که جوامع پیشرفته هر سال قسمت زیادی از بودجه و درآمد خود را صرف آموزش می‌کنند و کشورهایی که خواسته‌اند خود را به سطح بالاتری از رشد برسانند، از طریق آموزش و پرورش و تغییر در نظام آموزشی به چنین هدفی دست یافته‌اند (محمدی، صباغیان، صا‌لح صدق‌پور، 1384: 56). نیاز به آموزش از نیازهای مهم و ضروری بشر بوده و هست و مدارس، نقش حیاتی در پاسخگویی به این نیاز دارند؛ یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر یادگیری، محیط کلاس است (مهدی‌نژاد، 1392: 232). کلاس درس به عنوان کوچک‌ترین خرده‌سیستم نظام آموزشی به تبع تحولات و تغییرات اجتماعی و آموزشی درحال تغییر است. از میان عناصر کلاس درس، نقش معلم و سبک مدیریتی او در تحقیق اهداف آموزشی بسیار مهم و اساسی است (خلخالی، سلیمانپور و فردی، 1389: 62). شناسایی ویژگی‌های معلم و چگونگی روابط آنان با دانش‌آموزان می‌تواند اطلاعات مناسبی در اختیار دست‌اندرکاران تعلیم و تربیت قرار دهد و در اصلاح و توسعه برنامه‌های آموزشی مؤثر واقع شود (البرزی و خیر، 1390: 55).آآآآآآ یکی از کارکردهای مدیریت کلاس درس ارزشیابی پیشرفت تحصیلی است که میزان تحقق اهداف آموزشی و همچنین نواقص یادگیری‌ها را مشخص می‌کند (صمدی، رجائی‌پور، آقاحسینی و قلاوندی، 1387: 160). ارزشیابی در نظام آموزشی به علت ماهیت و عملکرد خاصی که دارد یکی از مهم­ترین مباحث در فرایند آموزش محسوب می­گردد  (درگاهی و محمدزاده، 1392: 39). و عنصر توسعه دانش‌آموزان است (کلیپا، ایگنات و روسو، 2011: 882). و می‌تواند این امکان را فراهم کند تا بر اساس نتایج آن، نقاط قوت و ضعف برنامه و دانش آموز مشخص گردد و به تقویت جنبه‌های مثبت و رفع نارسایی‌ها پرداخته شود. یکی از انواع ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، خود ارزشیابی است که در آن دانشجو خود به ارزشیابی از خود می‌پردازد و نقاط و ضعف خود را از دیدگاه خود بررسی می کند و نسبت به رفع و تقویت‌ آن‌ها اقدام می‌کند. با توجه به موارد مطرح شده در این پژوهش رابطه بین مدیریت کلاس درس با خودارزشیابی دانشجویان مورد بررسی قرار می‌گیرد.

 

1-1- بیان مسأله
امروزه نظام­های آموزشی در سراسر دنیا اصلاحات گسترده­ای را با هدف ایجاد تحول عمیق در فعالیت‌های علمی آغاز نموده­اند (بارنابه و ریکابونی1، 2007: 302). در نظام‌های آموزشی و به‌خصوص محیط دانشگاهی یکی از عواملی که نیازمند مدیریت مناسب می‌باشد کلاس درس است. طراحی و سازماندهی کلاس درس، اداره کلاس درس را آسان‌تر می‌کند (صمدی، رجائی‌پور، آقاحسینی و قلاوندی، 1387: 156). کلاس درس به عنوان یک گروه یا سیستم اجتماعی یا سازمان رسمی مستلزم مدیریتی اثربخش و کاراست. معلم در کلاس درس در نقش مدیر می‌تواند ایفای نقش نماید. توجه به معلمان به عنوان مدیران کلاس درس رویکردی جدید ولی کاملاً توسعه یافته است. این رویکرد به دلیل تحولات و تغییرات سریع اجتماعی، آموزشی بیش از پیش مورد توجه صاحب‌نظران علوم تربیتی بخصوص برنامه‌ریزان آموزشی و درسی و مدیریت آموزشی قرار گرفته است (رجایی‌پور، حسینی و فرهنگ، 1385: 2). مدیریت کلاس، عبارت است از هنر به کار بردن دانش تخصصی و بهره‌گیری از مهارت‌های کلاس‌داری در هدایت دانش‌آموزان به سوی اهداف مطلوب مورد نیاز دانش‌آموزان و جامعه (رئوفی، 1377: 70). و چنانچه معلم فاقد توانایی مدیریت کلاس درس به طور مؤثر باشد، بعید نیست سایر مهارت‌هایش نیز بی‌اثر شود. بنابراین توجه به مدیریت کلاس، نحوه اداره کلاس‌ها و به کارگیری بهترین و مطلوب‌ترین سبک مدیریتی کلاس امری حیاتی و ضروری است (خلخالی، سلیمانپور و فردی، 1389: 61). حال از آنجاکه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی یکی از کارکردهای مدیریت کلاس درس است (صمدی، رجائی‌پور، آقاحسینی و قلاوندی، 1387: 160). در ادامه به بحث مفهوم خودارزشیابی پرداخته می‌شود. مهارت خود ارزشیابی یک ابزار مهم برای دانشجویان است برای تبدیل شدن به یک یادگیرنده مؤثر و این مهارت باید که به دانشجویان آموخته شود (عبدالله و همکاران، 2011: 122). و اغلب برای ترویج یادگیری دانش‌آموز محوری، افزایش بینش در فرایند یادگیری و تشویق یادگیری فعال مورد استفاده قرار می‌گیرد (ویسی، 2013: 731). و با توجه به تمایل روزافزون به یادگیری خودمحور و غیر انکار بودن سهم خودارزشیابی در آموزش مداوم و تداوم کیفیت، توصیه می‌شود که به خودارزشیابی به عنوان ابزاری قوی برای افزایش پویایی فردی و گروهی توجه شود (آتش‌سخن، بلبل­حقیقی، باقری و ابراهیمی، 1389: 337). با توجه به موارد مطرح شده سوال اصلی پژوهش این است که آیا بین مهارت مدیریت کلاس درس و خودارزشیابی دانشجویان رابطه وجود دارد؟

 

1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق
مهمترین فعالیت معلم در محیط کلاس درس مربوط به مدیریت کلاس درس است (کایکی، 2009: 1215). در واقع مدیریت کلاس، تنظیم‌کننده فعالیت‌های کلاس برای تسهیل جریان یاددهی – یادگیری است (مهدی‌نژاد، 1392: 232). پژوهش‌ها مختلف نشان می‌دهد که سبک‌های مدیریت معلمان در کلاس نقش مهمی در موفقیت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان ایفا می‌کند و نقش مهمی در درگیری دانش‌آموزان در کلاس و ایجاد انگیزه در آنان دارد (آریان‌پوران، عزیزی و دیناروند، 1392: 26). به عبارت دیگر مدیریت کلاس درس شامل رشد دانش‌آموزان سالم، انگیزش سالم، معلم سالم، ارتباط سالم و انضباط سالم می‌باشد (خلخالی، سلیمانپور و فردی، 1389: 61). ارزشیابی مداوم و مستمر وضعیت تحصیلی دانشجویان در طول تحصیل و بررسی عوامل مرتبط با آن نیز یکی از ارکان ضروری و اجتناب ناپذیر بهبود کیفیت نظام آموزشی به ویژه در دانشگاه‌ها می‌باشد (همایی، حیدری، بختیار‌پور و برنا، 1388: 50). یکی از انواع ارزشیابی خودارزشیابی است، خودارزشیابی با مفهوم یادگیری مادام‌العمر مرتبط است. خودارزشیابی می‌تواند به عنوان مهارتی در نظر گرفته شود که به یادگیرندگان کمک می‌کند که نسبت به یادگیری­ها و بروندادهای خود آگاه شوند و می‌تواند به عنوان جزئی از فرایند زندگی فراگیران تبدیل شود (خندقی، سپندار، سیفی و جوادی، 1392: 59). خودارزشیابی، مناسب‌ترین روش برای بهسازی آموزش یادگیرندگان و کسب تجربه است که به عنوان یک ابزار فراگیر، با نگرش جامع به تمامی زوایای یادگیری به کمک یادگیرندگان می‌آید تا آن‌ها را در شناخت دقیق‌تر نقاط ضعف و قوت خود یاری کند (زارعی، ملکی و سبزی­پور، 1391: 134). با توجه به مباحث مطرح شده بررسی رابطه مدیریت کلاس با خودارزشیابی دانشجویان ضرورت دارد.

 

1-3- اهداف پژوهش
1-3-1- هدف اصلی
شناسایی میزان استفاده اساتید از سبک‌های مختلف مدیریت کلاس

شناسایی رابطه سبک‌های مدیریت کلاس با خودارزشیابی دانشجویان

1-3-2- اهداف ویژه
1-تعیین میزان استفاده اساتید از سبک مدیریت غیرمداخله‌ای

2-تعیین میزان استفاده اساتید از سبک مدیریت مداخله‌ای

3-تعیین میزان استفاده اساتید از سبک مدیریت تعاملی

4-تعیین رابطه سبک مدیریت غیرمداخله‌ای با خودارزشیابی دانشجویان

5-تعیین رابطه سبک مدیریت مداخله‌ای با خودارزشیابی دانشجویان

6-تعیین رابطه سبک مدیریت تعاملی با خودارزشیابی دانشجویان

7- پیش‌بینی خودارزشیابی دانشجویان بر اساس سبک‌های مختلف مدیریت کلاس

 

1-4- سوالات و فرضیه‌های پژوهش
1- از دیدگاه دانشجویان، اساتید به چه میزان  از سبک مدیریت غیرمداخله‌ای، استفاده می‌کنند؟

2- از دیدگاه دانشجویان، اساتید به چه میزان  از سبک مدیریت مداخله‌ای، استفاده می‌کنند؟

3- از دیدگاه دانشجویان، اساتید به چه میزان  از سبک مدیریت تعاملی، استفاده می‌کنند؟

4- بین سبک مدیریت غیرمداخله‌ای و خودارزشیابی دانشجویان رابطه وجود دارد.