آنچه که امروزه در کشور ما به عنوان هنر نقاشی ایران به دست ما رسیده سالهای پر افت و خیزی را پشت سر گذاشته است.« نقاشی ایران در سراسر تاریخ با فرهنگ‌های بیگانه و سنت‌های ناهمگون شرقی و غربی برخورد کرده و غالبا به نتایج جدید دست یافته است. به راستی، ادوار شکوفائی و بالندگی این هنر را باید محصول اقتباس‌های سنجیده و ابداعات تازه دانست. اما، باوجود تاثیرات خارجی گوناگون و دگرگون کننده، می‌توان نوعی پیوستگی درونی را در تحولات تاریخی نقاشی ایران تشخیص داد.»(پاکباز، 1379، 8) البته طی این تحولات، مکتب‌های مختلفی وجود داشته‌اند چنانکه هنرمندان داخل یا خارج از مكاتب بر حسب توانائی‌های ذاتی خود شاهکارهای هنری این مکاتب را پدید می‌آورند. مكتب‌ها تنها راه می‌گشایند و محیط را آماده می‌كنند و در این میان «مکتب سقاخانه»[1] نیز مستثنی نبوده است. آثار ماندنی سقاخانه‌ای، از دست‌آوردهای دیگران نه كم‌تر است و نه بیشتر. آن چه مهم است روحیه‌ای است كه مكتب سقاخانه همراه خود آورد. مكتب «ملی» پیش‌از ظهور سقاخانه‌ای‌ها یك رویای آسمانی بود. سقاخانه‌ای ها نشان دادند كه با استفاده از مصالح آشنای دم دست، خیلی آسان‌تر می‌توان به این مكتب رسید.‍(كریم امامی، 1356، 9)

 

 

تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

مقدمه:

در چند دهه اخیر تجربه کشورهای مختلف گویای این مطلب است که بهترین نقطه آغاز برای ایجاد تحول در کیفیت آموزش هر کشور ، متحول ساختن درس علوم تجربی است . یکی از دلایل اصلی این امر ماهیت درس علوم تجربی است . شاید هیچ موضوع درسی به اندازه علوم تجربی ، با روش های فعال یاد دهی و یادگیری منطبق و قابل ارائه نباشد ( کیامنش ،1381 ).

یکی از صاحبنظران آموزش علوم در یک مجمع جهانی اظهار داشت :

«اگربتوانید وضعیت آموزش علوم را در مدارس خود بهبود بخشید می توانید مطمئن باشید که دانش آموزان در درس ریاضی ، زبان آموزی و … نیز پیشرفت های قابل ملاحظه ای  از خود نشان خواهند داد . اگر من یک نقطه از این پارچه رومیزی را با انگشتان خود بگیرم و بالا بیاورم ، تمام نقاط اطراف این نقطه نیز تا حدودی بالا می آید . درس علوم تجربی ، مناسب ترین نقطه برای بالا کشیدن سایر درسهاست . آموزش علوم نقطه آغاز است . »( فارمری ، 1999)

بیشتر کشورهای جهان در چند دهه ی گذشته ، نگرانی های فزاینده ای را در این خصوص که نظام آموزش و پرورش ، آمادگی کافی برای پرورش مهارت ها و دانش لازم برای کار و زندگی توأم با موفقیت را در جامعه ی پیچیده ی امروزی به شهروندان خود نمی دهد ، شاهد بوده اند (دارلینک و هاموند ، 1993 ) . بسیاری از شیوه های آموزشی مورد قبول ، از روش های تدریس گذشته مبتنی بر دیدگاه های سنتی رفتار گرایانه ، متأثر هستند که اساساً تدریس را عمل « بیان » و عرضه ی واقعیت ها و اطلاعات به دانش آموزان قلمداد می کنند . هر چند روش های مزبور به ایجاد تبحر در مهارت های سطح پایین ( که در بسیاری از ازمون ها سنجیده می شوند ) منجر می شوند ، اما عموماً در پرورش دانشها ، مهارتها و نگرشهایی که دانش آموزان برای زندگی روزمره ی خود نیاز دارند ، نا موفق بوده است . ( آقازاده ، 1384) مجموعه ای از دانشها ، نگرشها و مهارتها در زمینه علوم و فناوری که هر انسانی برای زندگی کردن به آن نیاز دارد سواد علمی و فناورانه نامیده می شود . بر خلاف الگوی های تدریس رفتارگرایانه ، روشهای نوین تدریس مفهومی از تدریس ارائه می دهند که بر پرورش دانش آموزان فکور تأکید می ورزند. . آن دسته از مهارتهای تفکر را که بیشتر در ارتباط با کاوش علمی اند ، به عنوان مهارتهای فرایندی علوم یا فرایندهای علم می شناسند . این مهارتها در واقع ابزار تحقیقات و پژوهش های علمی اند و همه روزه توسط دانشمندان علوم در حین کار و در آزمایشگاه ها به عنوان بخشی از روش علمی به کار گرفته می شوند  در همین راستا ، اهمیت راهبردهای متنوع و کاربرد آنها در کلاس درس که بتوانند ابعاد مختلف سواد علمی و فناورانه و به ویژه اهداف مهارتی را در فرد توسعه بخشند ، روز به روز بیشتری می شود . « روش پروژه » یکی از همین راهبردهاست . این راهبرد ، فرصت کاوشگری و آزمایش را در اختیار دانش آموزان قرار می دهد و آنها را در زمینه ی استدلال ، سؤال کردن ، یافتن ، ارتباطات ، برقراریر ارتباط ، ارزیابی نقطه نظرات ، چارچوب بندی مسائل ، کسب و استفاده از شواهد ، خلق دانش و درک و فهم ،  روابط و محصولات جدید ، به چالش وا می دارد و کمک می کند تا به طور همزمان دانش ، مهارت و نگرشهای ضروری در او ایجاد شود . ( آقازاده ، 1384)

1-2-بیان مساله:

امروزه در همه کشورها ، به مسئله آموزش علوم اهمیت زیادی می دهند ؛ زیرا دانشمندان ، مهندسان ، تکنسین ها و گردانندگان چرخ های صنعت در آینده ، امروز در پشت میزهای کلاس نشسته اند و ایجاد آمادگی های لازم در آنان بر عهده ماست . تشخیص اینکه آموختن چه چیز به دانش آموزان ضروری است و آموختن چه چیزی ضروری نیست بسیار مشکل است. در طرح جدید آموزش علوم بر آموزش روش آموختن بیشتر تکیه و تأکید می شود تا آموختن مجموعه ای از دانستنیها؛ از اینرو باید به فراگیران راه و روش یادگیری و حل مسأله را آموخت نه پاسخ چند مسئله حل شده(آسیموف و فردریک 1995).

ازجمله هدفهای مهم آموزش علوم که در همه کشورها از دهه 1990 مد نظر قرار گرفته ، تاکید بر این نکته است که باید علم را یک نوع «روش تفکر» بشناسیم و در کنار آموزش مجموعه ای از واقعیتها ، بر فعالیتهای عملی و ذهنی هم تاکید کنیم . روش تفکر در علم را « مهارتهای فرایندی یا مهارتهای یادگیری » می نامند . مهارتهای فرایندی در واقع کارهایی هستند که دانشمندان در هنگام مطالعه و تحقیق انجام می دهند . مهارتهای یادگیری را می توان به دو بخش تقسیم کرد : ا- مهارتهای فرایندی پایه : مشاهده ، برقراری ارتباط ، طبقه بندی ، اندازه گیری ، استنباط و پیش بینی مهارتهای فرایندی پایه نامیده می شوند چرا که فراگیری آنها برای پرداختن به مهارتهای پیچیده بعدی که به تفکر زیادتری نیاز دارند لازم است . 2- مهارتهای فرایندی تلفیقی : تشخیص متغیرها ، فرضیه سازی ، تحلیل فعالیتها ، تنظیم داده ها و رسم نمودار ، طراحی تحقیق و اجرای آزمایش مهارتهای فرایندی تلفیقی نامیده می شوند و مستلزم به کارگیری چند مهارت فرایندی پایه به صورت همزمان هستند . به کارگیری این مهارتها به دانش آموزان کمک می کند که برای حل مسائل خود به کاوش و تحقیق بپردازند و با انجام آزمایش به « حل مسئله » نائل شوند . بر این اساس توسعه مهارت های فرایندی در کلاس ضرورت پیدا می کند و تنها از این راه است که می توان دانش آموزان را به یادگیرندگانی مادام العمر تبدیل کرد (جی رزبا 1991).

 

 

1-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2

1-2 فرضیات مسئله ………………………………………………………………………………………………………………………….. 4

1-3 هدف از اجرا :……………………………………………………………………………………………………………………………. 4

1-4 توجیه ضرورت انجام پروژه…………………………………………………………………………………………………………. 5

1-5 سوال تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….. 7

1-6 روش پژوهش و تکنیک‌های اجرائی……………………………………………………………………………………………… 7

1-7 روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

فصل دوم: مرور ادبیات موضوع

2-1مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 10

2-2    ERP …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 10

2-2-1مفهوم……………………………………………………………………………………………………………………………………… 15

2-2-2 تعاریف …………………………………………………………………………………………………………………………………. 15

2-3 سرویس گرایی……………………………………………………………………………………………………………………………. 20

2-3-1 محاسبات سرویس گرا …………………………………………………………………………………………………………… 22

2-3-2 معماری سرویس گرا ……………………………………………………………………………………………………………… 25

2-3-3 تعریف ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 26

2-3-4 مفاهیم اصلی معماری سرویس گرا…………………………………………………………………………………………… 29

2-3-5 اجزا اصلی یک معماری سرویس گرا……………………………………………………………………………………….. 31

2-3-6 علت استفاده از معماری سرویس گرا……………………………………………………………………………………….. 32

2-4 مدیریت فرایند کسب و کار و معماری سرویس گرا ………………………………………………………………………. 33

2-5 سازمان سرویس گرا …………………………………………………………………………………………………………………… 34

2-6 فرایند کسب و کار سازمان ………………………………………………………………………………………………………….. 38

2-7 سیستم پشتیبان تصمیم ……………………………………………………………………………………………………………….. 42

2-7 -1 تصمیم گیری………………………………………………………………………………………………………………………… 42

2-7-2 دسته بندی مسائل تصمیم بر مبنای سطوح تصمیم گیری:…………………………………………………………… 45

2-7-3 فرایند تصمیم گیری………………………………………………………………………………………………………………… 46

2-7-4تعریف……………………………………………………………………………………………………………………………………. 48

2-7-5 مفهوم سیستم‌های پشتیبان تصمیم…………………………………………………………………………………………….. 50

2-7-6 انواع سیستم‌های پشتیبان تصمیم گیری…………………………………………………………………………………….. 51

2-7-7 روش‌های پشتیبان تصمیم گیری……………………………………………………………………………………………….. 52

2-7-8سیستم پشتیبان تصمیم گیری و اجزا آن…………………………………………………………………………………….. 53

2-7-9 سیستم مدیریت پایگاه داده…………………………………………………………………………………………………….. 55

2-8 رویکرد های دیگر ……………………………………………………………………………………………………………………… 55

2-9 مهندسی مجدد ………………………………………………………………………………………………………………………….. 58

2-9-1تعریف مهندسی مجدد……………………………………………………………………………………………………………… 59

2-9-2 مرور ادبیات مهندسی مجدد……………………………………………………………………………………………………. 60

2-9-3 عوامل شكست پروژه‌هاى مهندسی مجدد…………………………………………………………………………………. 61

2-9-4عوامل موفقیت پروژه‌هاى مهندسى مجدد…………………………………………………………………………………… 61

2-10 جمع بندی ……………………………………………………………………………………………………………………………… 63

فصل سوم:یافته های تحقیق

3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………… 65

3-2 مدل سازی سازمان……………………………………………………………………………………………………………………… 66

3-3 پیاده سازی BPR  ……………………………………………………………………………………………………………………… 67

3-3-1 لزوم و نیاز……………………………………………………………………………………………………………………………… 67

3-3-2 گام‌های BPR ………………………………………………………………………………………………………………………… 69

3-3-3 انواع متدولوژی های مهندسی مجدد………………………………………………………………………………………… 72

3-3-4 روش‌های مناسب خاص شرکت‌های تولیدی ایرانی كدامند؟……………………………………………………….. 73

3-3-4 اجرای BPR………………………………………………………………………………………………………………………….. 74

3-4 تحلیل سازمان ……………………………………………………………………………………………………………………………. 79

3-4-1 تحلیل با استفاده از نمودار ایشی کاوا……………………………………………………………………………………….. 79

3-4-2 تحلیل با استفاده از نمودار پارتو………………………………………………………………………………………………. 82

3-4-3 تحلیل کمی سازمان ……………………………………………………………………………………………………………….. 84

3-4-3-1 نرخ توقف خط تولید ………………………………………………………………………………………………………… 84

3-5 مدل تصمیم گیری در سیستم پشتیبان تصمیم ……………………………………………………………………………….. 87

3-5-1 روش تصمیم گیری…………………………………………………………………………………………………………………. 87

3-5-2 برپائی پایگاه (مخزن) خریدها:…………………………………………………………………………………………………. 91

3-5 -3 بازیابی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 94

3-5-4 تصمیم گیری ………………………………………………………………………………………………………………………… 96

3-6 تجمیع سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی و سیستم پشتیبان تصمیم­گیری………………………………………… 96

3-7 ساختار ERP در زنجیره تأمین ……………………………………………………………………………………………………. 98

3-8 معماری داخلی ERP بخش‌های سازمانی………………………………………………………………………………………. 100

3-9 معماری DSS عمومی………………………………………………………………………………………………………………….. 104

3-10 بستر ارتباطی……………………………………………………………………………………………………………………………. 106

3-11 نحوه اجرا………………………………………………………………………………………………………………………………… 107

 

فصل چهارم: ارزیابی

4-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………… 110

4-2 مقایسه چارچوب با چارچوب‌های دیگر(bench marking)……………………………………………………….. 110

4-2-1 بیان پارامتر های مقایسه…………………………………………………………………………………………………………… 110

4-2-2 مقایسه قابلیت‌های چارچوب‌ها………………………………………………………………………………………………… 112

4-3 تحلیل با استفاده از پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………………… 114

4-3-1 مشخصات پاسخ دهندگان……………………………………………………………………………………………………….. 114

4-3-2 بررسی قابلیت اعتماد پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………… 118

4-3-3 پرسشنامه:………………………………………………………………………………………………………………………………. 122

4-3 شبیه سازی ………………………………………………………………………………………………………………………………… 130

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1 خلاصه………………………………………………………………………………………………………………………………………. 148

5-2 مزایای اجرای این پروژه……………………………………………………………………………………………………………… 148

5-3 معایب………………………………………………………………………………………………………………………………………… 150

5-4 نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 150

5-5 پیشنهادات با توجه به مورد کاوی برای پیاده سازی ERP های تجمیعی……………………………………………. 151

5-6 کار های آینده……………………………………………………………………………………………………………………………… 152

منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 154

پیوست ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 162

ضمیمه ب: فراوانی پاسخ پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………….. 158

چكیده لاتین………………………………………………………………………………………………………………………………………. 185

فهرست اشكال و نمودار

شكل 1-1………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

شكل 2-1- دلایل تکنولوژیکی پیاده سازی ERP [8]……………………………………………………………………………. 14

شكل 2-2- دلایل تجاری پیاده سازی ERP  [8]  ………………………………………………………………………………… 14

شكل 2-3- لایه‌ها در تحولات از MRP تا ERP توسعه یافته [10]  ……………………………………………………… 17

شكل 2-4- یکپارچگی اطلاعات محیطی در سیستم ERP [10]……………………………………………………………. 18

شکل 2-5- گام‌های دست یابی به حاکمیت معماری سرویس گرا…………………………………………………………… 22

شکل 2-6- حاکمیت معماری سرویس گرا و چرخه در بر گیرنده………………………………………………………….. 25

شکل 2-7- حاکمیت معماری سرویس گرا در سازمان و تبدیل سازمان به یک سازمان سرویس گرا…………… 34

شكل 2-8- فازهای سیستم سرویس گرا………………………………………………………………………………………………. 36

شکل 2-9- هرم‌های مؤلفه های فنی و رهبری خدمت گذار در سازمان سرویس گرا [26]……………………….. 37

شکل 2-10- لایه های بنیادی سازمان سرویس گرا ………………………………………………………………………………. 38

شكل 2-11- فرآیند كسب و كار…………………………………………………………………………………………………………. 39

شکل 2-12- فرایند کسب و کار در سیستم سازمانی…………………………………………………………………………….. 40

شكل 2-13- مدل تصمیم گیری 3 فازی از هربرت سایمون………………………………………………………………….. 47

شکل 2-14- توسعه یافته مدل تصمیم گیری 3 فازی هربرت سایمون …………………………………………………… 47

شکل 2-15- ساختار یک سیستم پشتیبان تصمیم………………………………………………………………………………….. 53

شکل (3-1) جنبه های مطرح درERP [52]…………………………………………………………………………………………. 65

شکل (3-2) – خروجی‌های مختلف از مدل‌های سیستم مورد استفاده در چارچوب معماری ERP…………… 67

شکل (3-3) چرخه شناخت اولیه سازمان…………………………………………………………………………………………….. 70

شکل (3-4) گام‌ها یا بخش‌های شناخت اولیه سازمان……………………………………………………………………………. 74

شکل (3-5) فرایند مونتاژ در وضعیت موجود یک سازمان تولید کننده خودرو………………………………………… 75

شکل (3-6) ادامه فرایند مونتاژ در وضعیت موجود یک سازمان تولید کننده خودرو………………………………… 77

شکل (3-7) ادامه فرایند مونتاژ در وضعیت موجود یک سازمان تولید کننده خودرو………………………………… 78

شکل (3-5) نمودار علی و معلولی زمان تولید ……………………………………………………………………………………… 80

شکل (3-6) – نمودار علی و معلولی نرخ بالای تولید خودروی معیوب …………………………………………………. 81

شکل (3-7) – نمودار علی و معلولی نرخ بالای دوباره­کاری …………………………………………………………………. 82

شکل (3-8) – نمودارپارتو-زمان تأخیر فرایندها ………………………………………………………………………………….. 83

شکل (3-9) – نمودار پارتو-نرخ مازاد کار-دوباره­کاری ……………………………………………………………………….. 83

شکل (3-10) – نمودار پارتو-ایرادات کیفی مربوط به بررسی کیفیت بخش ………………………………………….. 83

شکل (3-11) – نمودار پارتو- هزینه مازاد تحمیلی زمان و کارکرد…………………………………………………………. 83

شکل (3-12) -نمودار xbar chart نرخ توقف………………………………………………………………………………….. 85

شکل (3-13) -نمودار R chart نرخ توقف………………………………………………………………………………………… 85

شکل (3-14) -نمودار ترکیبی Xbar chart و R chart نرخ توقف…………………………………………………….. 85

شکل (3-15) نمودار توزیع پراکندگی………………………………………………………………………………………………….. 86

شکل (3-16) -نمودار شش سیگما از نرخ …………………………………………………………………………………………. 86

شکل (3-17) – شاخص های قابلیت فرایند…………………………………………………………………………………………. 86

شکل (3-18) چرخۀ روش استدلال بر مبنای مورد CBR  [6]……………………………………………………………… 89

شکل (3-19) مدل تصمیم گیری در سطح کلان…………………………………………………………………………………… 90

شکل (3-20) نمایش متغیر های فازی در نرم افزار MATLAB…………………………………………………………….. 92

شکل (3-21) – چارچوب CoERP – چارچوب سرویس گرا از collaborative ERP………………………… 97

شکل (3-22) چارچوب DE (DSS-ERP ) بستر مناسب جهت تجمیع ERP و DSS در سیستم توزیع شده 98

شکل (3-22) معماری سازمان تولیدی و معماری سیستم پشتیبان تصمیم خصوصی…………………………………. 103

شکل (3-23) – Public web server DSS برای تجمیع و هماهنگ کردن عملکرد کلیه سیستم‌ها…………. 104

شکل (3-24) – مکانیزم‌ها و ماژول‌های مورد نیاز برای پیاده سازی سیستم ERP توزیع شده……………………. 106

نمودار (4-1) سطح تحصیلات شرکت کنندگان در پرسشنامه………………………………………………………………… 115

نمودار (4-2) مربوط به رشته های شرکت کننده در تحقیق……………………………………………………………………. 116

نمودار (4-3) تجربه کاری شرکت کنندگان در تحقیق……………………………………………………………………………. 117

نمودار (4-4) فراوانی میانه پاسخ‌های استخراج شده از پرسشنامه…………………………………………………………… 128

نمودار (4-5) فراوانی مربوط به میزان رضایت از حوزه های مختلف مطرح در پرسشنامه………………………… 129

فهرست جداول

جدول2-1- پیشرفت سیستم ERP………………………………………………………………………………………………………. 12

جدول 2-2- عنوان دهی به ERP و وزن آن‌ها از نظر شرکت‌ها [10]……………………………………………………… 19

جدول (3-1) شاخص‌ها مطرح در صنعت تولید……………………………………………………………………………………. 79

جدول (3-2) نحوه ارزیابی معیار انتخاب فروشنده……………………………………………………………………………….. 93

جدول (3-3) ساختار نگه داری اطلاعات خریدها (مخزن خریدها)……………………………………………………….. 93

جدول (4-1) مقایسه چارچوب‌های شرکت‌های مطرح با چارچوب پیشنهادی…………………………………………. 113

جدول (4-2) میزان تحصیلات شرکت کنندگان در تحقیق……………………………………………………………………… 115

جدول (4-3) سطح تحصیلات شرکت کنندگان در پرسش…………………………………………………………………….. 116

جدول (4-4) تجربه کاری شرکت کنندگان در تحقیق…………………………………………………………………………….. 117

جدول (4-5) فراوانی مربوط به پاسخ‌های پرسشنامه در نرم افزار SPSS…………………………………………………. 123

فهرست رابطه‌ها

 

 

رابطه (3-1)   …………………………………………………………………………………………………………………………………… 84

رابطه (3-2)………………………………………………………………………………………………………………………………………. 84

رابطه (3-3)………………………………………………………………………………………………………………………………………. 85

رابطه (3- 4)   ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 85

رابطه (3-5)………………………………………………………………………………………………………………………………………. 86

رابطه (3-6)    ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 90

رابطه (3-7)   …………………………………………………………………………………………………………………………………… 91

رابطه (3-8)………………………………………………………………………………………………………………………………………. 91

رابطه (3-9)  ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 94

رابطه(3-10)……………………………………………………………………………………………………………………………………… 95

رابطه(3-11)  …………………………………………………………………………………………………………………………………… 95

رابطه (4-1)  ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 120

 

1-7- قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..
8
1-7-1-قلمرو زمانی تحقیق………………………………………………………………………………………………….
8
1-7-2- -قلمرو مکانی تحقیق……………………………………………………………………………………………..
9
1-7-3- قلمرو مو ضوعی تحقیق………………………………………………………………………………………….
9
1-8- پیشینه ی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………
9
1-9- روش و ابزار گردآوری اطلاعات………………………………………………………………………………….
10
1-10- سازماندهی تحقیق…………………………………………………………………………………………………….
10
1-11- محدودیتهای تحقیق………………………………………………………………………………………………….
11
1-12- تعاریف واژگان تحقیق………………………………………………………………………………………………
11
1-12-1-منطقه گرایی………………………………………………………………………………………………………….
11
1-12-2- جمهوری اسلامی ایران………………………………………………………………………………………….
11
1-12-3- غرب اسیا……………………………………………………………………………………………………………
12
1-12-4- عوامل ژئوپولیتیک………………………………………………………………………………………………..
12
فصل دوم:ادبیات تحقیق
 
2-1- مفهوم منطقه………………………………………………………………………………………………………………
14
2-1-1- معیار جغرافیایی …………………………………………………………………………………………………….
14
2-1-2- معیار نظامی  سیاسی………………………………………………………………………………………………..
14
2-1-3- معیار اقتصادی ………………………………………………………………………………………………………
14
2-1-4- معیار مبادلات…………………………………………………………………………………………………………
15
2-2- دیدگاههای مختلف درمورد امنیت منطقه ای………………………………………………………………….
15
2-3- نگرش نوواقع گرایی…………………………………………………………………………………………………..
16
2-4- منطقه گرایی Regionalism ………………………………………………………………………………………..
17
2-5- تاریخچه منطقه گرایی…………………………………………………………………………………………………
19
2 – 5 – 1 منطقه گرایی به سه صورت تجلی می یابد………………………………………………………………
20
2-6- مفهوم قدرت منطقه ای………………………………………………………………………………………………..
22
2-6-1- نظم هژمونیك ……………………………………………………………………………………………………….
26
2-6-2- نظم موازنه ای ……………………………………………………………………………………………………….
26
2-6-3-نظم كنسرتی……………………………………………………………………………………………………………
26
2-6-4- نظم امنیت دسته جمعی……………………………………………………………………………………………
26
2-6-5- نظم جامعه امنیتی تكثرگرا………………………………………………………………………………………..
26
2-7- مفهوم منطقه‌گرایی در عصر جهانی شدن……………………………………………………………………….
27
2-8- مفهوم ژئوکالچر(geo  culture)………………………………………………………………………………..
30
2-9-مفهوم ژئوپولتیک……………………………………………………………………………………………………….
31
2-10-مفهوم ژئواکونومی……………………………………………………………………………………………………..
32
2-11-مفهوم قدرت و روابط بین‏ الملل در قرن بیست و یكم……………………………………………………
33
2-12- همگرایی و واگرایی………………………………………………………………………………………………….
34
2-13- همگرایی منطقه ای……………………………………………………………………………………………………
35
2-14- درجات همگرایی……………………………………………………………………………………………………..
37
2-14-1- مشترک المنافع……………………………………………………………………………………………………..
37
2-14-2- کنفدراسیون…………………………………………………………………………………………………………
37
2-14-3- فدراسیون…………………………………………………………………………………………………………….
38
2-14-4- اتحادیه………………………………………………………………………………………………………………..
38
2-15- سازمان منطقه ای………………………………………………………………………………………………………
38
2-16- سازمانهای بین المللی………………………………………………………………………………………………..
39
2-16-1- تعریف سازمانهای بین المللی ……………………………………………………………………………….
39
2-16-2- ویژگیهای سازمانهای بین المللی ……………………………………………………………………………
39
2-17- شخصیت بین المللی سازمانهای بین المللی …………………………………………………………………
40
2-18- آثار حقوقی کسب شخصیت بین المللی سازمانها………………………………………………………….
40
2-19- صلاحیت سازمانهای بین المللی…………………………………………………………………………………
40
2-19-1- صلاحیت تصریح شده سازمانهای بین المللی…………………………………………………………..
40
2-19-2- صلاحیت ضمنـِی سازمانهای بین المللی………………………………………………………………….
40
2-19-3- طریق استخراج صلاحیت ضمنی سازمانهای بین المللی……………………………………………..
41
2-20- عضویت در سازمانهای بین الملل ………………………………………………………………………………
41
2-20-1- وضعیت عضویت دولتها سازمانهای بین المللی…………………………………………………………
41
2-20-2- مزایا و مصونیت های سازمانهای بین المللی ……………………………………………………………
41
2-21- طبقه بندی سازمانهای بین المللی………………………………………………………………………………..
42
2 – 21 – 1 – از نظر جغرافیا……………………………………………………………………………………………….
42
2 – 21 – 2 – از نظر اهداف………………………………………………………………………………………………..
42
2 – 21 – 3 از نظر اختیارات………………………………………………………………………………………………..
42
2 – 21 – 4 از نظر نوع اعضاء………………………………………………………………………………………………
42
2-22-تقسیم بندی سازمانهای جهانی به سازمان ملل از نظر تخصصی……………………………………….
42
2-23- سازمانهای خارج از سازمان ملل ………………………………………………………………………………..
42
2-24- سازمانهای غیر دولتی………………………………………………………………………………………………..
43
2-25- طبقه‌بندی سازمان‌های بین‌المللی…………………………………………………………………………………
43
2-25-1- سازمان‌های بین‌المللی بین‌الدولی…………………………………………………………………………….
43
2-25-2- سازمان‌های بین‌المللی غیر دولتی…………………………………………………………………………….
44
2-26- طبقه‌بندی سازمان‌های بین‌المللی بر اساس تعداد اعضا…………………………………………………..
48
2-26-1- سازمان‌های بین‌المللی جهانی…………………………………………………………………………………
48
2- 26-2- سازمان‌های بین‌المللی منطقه‌ای……………………………………………………………………………..
48
2-27- اقسام سازمان‌های بین‌المللی منطقه‌ای………………………………………………………………………….
49
2-27-1- سازمان‌های منطقه‌ای باز………………………………………………………………………………………..
49
2-27-2- سازمان‌های منطقه‌ای نیمه باز یا نیمه بسته………………………………………………………………..
49
2-27-3- سازمان‌های منطقه‌ای بسته……………………………………………………………………………………..
49
2-28- طبقه‌بندی سازمان‌های بین‌المللی بر اساس نوع فعالیت…………………………………………………..
50
2-28-1- سازمان‌های بین‌المللی با صلاحیت عام …………………………………………………………………..
50
2-28-2- سازمان‌های بین‌المللی با صلاحیت خاص ……………………………………………………………….
50
2-29- طبقه‌بندی سازمان‌های بین‌المللی بر اساس هدف…………………………………………………………..
50
2-29-1- سازمانهای بین‌المللی با هدف همكاری……………………………………………………………………
50
2-29-2- سازمانهای بین‌المللی با هدف وحدت (فراملی یا فوق‌ملی)…………………………………………
51
2-29-3- شخصیت حقوقی سازمان‌های بین‌المللی………………………………………………………………….
51
2-30- سطوح نظام بین الملل……………………………………………………………………………………………….
55
2-30-1- سطح نظام جهانی…………………………………………………………………………………………………
55
2- 30-2-سطح نظام مسلط………………………………………………………………………………………………….
55
2-30-3- سطح نظام­های منطقه­ای…………………………………………………………………………………………
55
2-31- انواع نظام های بین المللی………………………………………………………………………………………….
55
2-32-جایگاه جمعیت در ژئوپلیتیک……………………………………………………………………………………..
56
2-33-عوامل فرهنگی تاثیر گذار بر روابط بین الملل منطقه ای…………………………………………………..
57
فصل سوم :مواد و روش ها
 
3-1- محیط شناسی تحقیق…………………………………………………………………………………………………..
60
3-1-1- موقعییت ژئوپلیتیک ایران…………………………………………………………………………………………
60
3-2- حوزه های ژئوپلیتیك و ژئواكونومیكی مجاور ایران ……………………………………………………….
65
3-2-1-حوزه ژئوپلیتیك دریای خزر……………………………………………………………………………………..
65
3-2-2- حوزه ژئوپلیتیك خلیج فارس…………………………………………………………………………………..
65
3- 2-3- حوزه ژئوپلیتیك قفقاز آناتولی ……………………………………………………………………………….
65
3-2-4- حوزه ژئوپلیتیك دریای عمان و اقیانوس هند……………………………………………………………..
65
3-2-5- حوزه ژئوپلیتیك فلات ایران…………………………………………………………………………………….
65
3-2-6-  حوزه ژئوپلیتیك آسیای مركزی ………………………………………………………………………………
65
3-3- عناصر ژئوپلتیک  تاثیرگذار بر سیاست منطقه گرائی جمهوری اسلامی ایران……………………….
66
3-3-1- جغرافیای طبیعی ……………………………………………………………………………………………………
66
3-3-2-  ژئوكالچر ایران و تاثیر آن در منطقه(ژئوپلیتیك فرهنگی)…………………………………………….
67
3-3-3- ژئواكونومی ایران و نقش آن در منطقه ……………………………………………………………………..
68
3-3-4- جایگاه هیرو پولیتیک………………………………………………………………………………………………
71
3-4- عوامل اجتماعی………………………………………………………………………………………………………….
72
3-4-1- قومیّت………………………………………………………………………………………………………………….
72
3-4-2- ساختار قومی و توزیع فضایی جمعیت در ایران………………………………………………………….
73
3-4-2-1- ایلات بلوچه……………………………………………………………………………………………………..
74
3-4-2-2- طوایف براهوئی………………………………………………………………………………………………….
74
3-4-2-3- اقوام ترك………………………………………………………………………………………………………….
74
3-4-2-4- كردها……………………………………………………………………………………………………………….
74
3-4-2-5- لرها و لك ها…………………………………………………………………………………………………….
75
3-4-2-6- ایلات عرب……………………………………………………………………………………………………….
75
3-5-آذری ها……………………………………………………………………………………………………………………..
75
3-6-كردها…………………………………………………………………………………………………………………………
76
3-7-عرب ها……………………………………………………………………………………………………………………..
78
3-8-بلوچ ها………………………………………………………………………………………………………………………
79
3-9-ترکمن ها………………………………………………………………………………………………………………….
79
3-10- تهدیدات ناشی از تنوع و تعدد قومی…………………………………………………………………………..
81
3-10-1- منازعات قومی……………………………………………………………………………………………………..
81
3-11- نیروهای همگرایی…………………………………………………………………………………………………….
82
3-11-1 دفاع وحراست از تمامیت ارضی………………………………………………………………………………
82
3-12- فرصت های ناشی از تنوع قومی…………………………………………………………………………………
83
3-12-1- تعدد قومی یا تکثر فرهنگی……………………………………………………………………………………
83
3-12-2- تنوع قومی و توسعه حوزه تأثیر ملی……………………………………………………………………….
84
3-12-3- تنوع قومی عامل توزیع فضایی جمعیت…………………………………………………………………..
85
3-12-4- تنوع قومی عامل رقابت بین اقوام……………………………………………………………………………
85
3-12-5- قومیت های فرامرزی و قابلیت تعاملات اقتصادی…………………………………………………….
85
3-13-انطباق حوزه هاى ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک و جایگاه منطقه و ایران………………………….
86
3-14-قومیت و نژاد در غرب آسیا………………………………………………………………………………………..
88
3-15- جمعیت ایران در گذر زمان………………………………………………………………………………………..
88
3-16- زبان‌های ایران………………………………………………………………………………………………………….
90
3-17-آمارهای زبانی…………………………………………………………………………………………………………..
92
3-18- تمدن ایرانی و تكثر فرهنگی ……………………………………………………………………………………..
95
3-19- معرفی كوتاه قومیتهای مرزنشین ایران ومیزان مجانست اقوام کشورهای مجاور………………..
95
3-19-1- آذری ها …………………………………………………………………………………………………………….
95
3-19-2- كردها………………………………………………………………………………………………………………….
96
3-19-3- عرب ها………………………………………………………………………………………………………………
96
3-19-4- بلوچ ها……………………………………………………………………………………………………………….
97
3-19-5- تركمن ها…………………………………………………………………………………………………………….
98
3-20- مرزهای سیاسی ایران خشکی و آبی……………………………………………………………………………
98
3-21- ویژگی های قدرت منطقه ای……………………………………………………………………………………..
101
3-21-1- منابع قدرت…………………………………………………………………………………………………………
101
3-21-2- نفوذ در منطقه………………………………………………………………………………………………………
104
3-21-3-تاثیر گذاری منطقه ای…………………………………………………………………………………………….
107
3-21-4- پذیرش از سوی سایر دولت ها………………………………………………………………………………
108
3-22- موافقت نامه تجارت منطقه ای……………………………………………………………………………………
109
3-22-1- منافع موافقت‌نامه تجاری……………………………………………………………………………………….
109
3-22-2- «هزینه‌های» موافقت‌نامه تجاری………………………………………………………………………………
110
3-23- سودمندی تجارت آزاد با همسایگان و در منطقه…………………………………………………………..
111
3-24- منافع سیاسی- امنیتی تجارت آزاد با همسایگان…………………………………………………………….
113
3-25- روش های پژوهش در علوم رفتاری ………………………………………………………………………….
114
3-25-1 – دسته بندی روش های تحقیق بر اساس هدف…………………………………………………………
114
3-25-1-1- تحقیق بنیادی…………………………………………………………………………………………………..
114
3-25-1-2- تحقیق كاربردی………………………………………………………………………………………………..
114
3-26- دسته بندی روش های تحقیق بر اساس نحوه گردآوری داده ها………………………………………
114
3-26-1 – تحقیق توصیفی یا غیر آزمایشی…………………………………………………………………………….
115
3-26-2- تحقیق پیمایشی (Survey Research)……………………………………………………………………..
115
3-26-2- 1- روش مقطعی (Cross Sectional)…………………………………………………………………….
115
3-26-2- 2- روش طولی (Longitudinal)……………………………………………………………………………
115
3-26-2- 3- روش دلفی (Delphi Technique)…………………………………………………………………….
115
3-27- تحقیق همبستگی (Correlational Research)……………………………………………………………..
115
3-27-1- همبستگی دو متغیری…………………………………………………………………………………………….
116
3-27-2- تحلیل رگرسیون…………………………………………………………………………………………………..
116
3-27-3- تحلیل کوواریانس…………………………………………………………………………………………………
116
3-28- تحقیق پس رویدادی (Ex-Post Facto)……………………………………………………………………
116
3-29- تحقیق آزمایشی………………………………………………………………………………………………………..
116
3-30- روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………
117
3-31- متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………   3-31-1- متغیر مستقل………………………………………………………………………………………………………..

3-31-2-متغیروابسته…………………………………………………………………………………………………………..

فصل چهارم:یافته های تحقیق
  117  117

  117
4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………….
120
4-2- تجارب همگرایی……………………………………………………………………………………………………….
124
4-2-1-همگرایی در اروپای غربی…………………………………………………………………………………………
124
4-2-2- همگرایی در آسیای جنوب شرقی……………………………………………………………………………..
125
4-3- اهمیت جغرافیای ایران در منطقه غرب آسیا……………………………………………………………………
125
4-4- ایران پل منطقه ای………………………………………………………………………………………………………
126
4-5- ایران منطقه ای در گذر زمان………………………………………………………………………………………..
128
4-6- غرب آسیا و نقش جغرافیایی ایران در منطقه………………………………………………………………….
129
4-7- جایگاه استراتژیك و ژئواكونومیك ایران………………………………………………………………………..
133
4-7-1- موقعیت ژئوپلیتیک ایران در منطقه غرب آسیا و جهان بعد از 11 سپتامبر ………………………
136
4-8- دلایل اهمیت ژئواستراتژیک ایران در قرن 21 (هارتلند انرژی)………………………………………….
141
4-9- نظریه بیضی استراتژیک جفری کمپ…………………………………………………………………………….
143
4-10- هلال خصیب…………………………………………………………………………………………………………..
144
4-11- اهمیت ژئوکالچر ایران………………………………………………………………………………………………
144
4-12-تحلیل وضعیت جهان اسلام………………………………………………………………………………………..
145
4-12-1-ریملند شیعی و نقش جمهوری اسلامی ایران در تمدن اسلامی……………………………………
145
4-13- بیداری اسلامی، و تغییر ژئوپلیتیک منطقه…………………………………………………………………….
147
4-13-1- سقوط صدام………………………………………………………………………………………………………..
147
4-13-2- جنگ سی و سه روزه……………………………………………………………………………………………
147
4-13-3- انقلاب در کشورهای عربی……………………………………………………………………………………
148
4-13-4- سناریوهای مربوط به “میدان نبرد تمدنی”……………………………………………………………….
149
4-14- سناریوی “ایران به مثابه قدرت مسلط منطقه ای”(ژئوکالچر)………………………………………….
150
4-15- اكو (ECO)……………………………………………………………………………………………………………..
150
4-16-زمینه‌های همگرایی اقتصادی در اكو……………………………………………………………………………..
151
4-16-1- مشابهت نظامهای اقتصادی…………………………………………………………………………………….
151
4-16-2- مكمّل بودن اقتصاد کشورهای منطقه اكو………………………………………………………………….
152
4-16-3- الگوی تجارت خارجی كشورها……………………………………………………………………………..
152
4-17- بازار مشترك اسلامی خاورمیانه………………………………………………………………………………….
154
4-17-1- زمینه ها………………………………………………………………………………………………………………
154
4-17-1-1- منابع و ذخایر…………………………………………………………………………………………………..
154
4-17-1-2-بازار منطقه ای خاورمیانه و آسیای مركزی…………………………………………………………….
154
4-17-1-3- راههای ارتباطی و حمل و نقل…………………………………………………………………………..
154
4-17-2- مراحل تشكیل بازار مشترك اسلامی در خاورمیانه…………………………………………………….
154
4-17-3- مزایای ایجاد بازار مشترك اسلامی در غرب آسیا………………………………………………………
154
4-18- بررسی موقعیت و چالش ها ی ژئوپلتیک درایران و غرب آسیا……………………………………….
155
4-19- موانع  همگرایى جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا و جهان اسلام……………………………..
161
 4-19-1- استبداد داخلى…………………………………………………………………………………………………….
161
4-20- اختلافات سیاسى……………………………………………………………………………………………………..
162
4-21- ملى‌گرایی افراطی……………………………………………………………………………………………………..
163
4-22- رقابت‌ به‌جای همکاری……………………………………………………………………………………………..
164
4-23- بى‌ثباتى سیاسى………………………………………………………………………………………………………..
165
4-24- استعمار خارجی……………………………………………………………………………………………………….
166
4-25- صهیونیسم……………………………………………………………………………………………………………….
167
فصل پنجم:تجزیه و تحلیل،ارزیابی فرضیه و نتیجه گیری
 
5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………….
169
5-2- ارزیابی فرضیه تحقیق………………………………………………………………………………………………….
170
5-2-1- ارزیابی فرضیه اول………………………………………………………………………………………………….
170
5-2-2- ارزیابی فرضیه دوم…………………………………………………………………………………………………
171
5-3- نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………….
173
5-4- پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………
175
5-4-1- پیشنهادات نظری…………………………………………………………………………………………………….
175
5-4-2- پیشنهادات کاربردی………………………………………………………………………………………………..
179
5-5- مقایسه دو تحقیق……………………………………………………………………………………………………….
179
منابع وماخذ
 
منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………………..
182
منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………..
185
منابع اینترنتی……………………………………………………………………………………………………………………….
188
چکیده انگلیسی (Absract) ……………………………………………………………………………………………….
189
 

 
 
فهرست جداول
 
عنوان
صفحه
 
3-1- نتایج سرشماری جمعیت1390…………………………………………………………………………………..
89
 
3 -2- شاخصهای جمعیتی سال 1390…………………………………………………………………………………
90
 
3-3- ترکیب زبانی مردم ایران2008……………………………………………………………………………………
92
 
3-4- ترکیب زبانی مردم ایران2006……………………………………………………………………………………
93
 
3-5- جمعیت استانهای ایران بر پایه سرشماری سال‌های ۱۳۸۵‏، برآورد سال ۱۳۸۹‏و ۱۳۹۰ خورشید…….
94
 
 
 
 
 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها
عنوان
صفحه
2-1 – سهم جمعیتی هر یک از مناطق جغرافیایی دنیا از کل جمعیت دنیا………………………………….
57
3-1- تولیدات نفتی جهان…………………………………………………………………………………………………..
70
3-2- منابع تامین کننده انرژی جهان…………………………………………………………………………………….
70
3-3- الگوی مصرف انرژی های اولیه در مناطق مختلف…………………………………………………………
71
 

 

فهرست تصاویر
عنوان
صفحه
2 – 1 – فرآیندهای همگرایی وواگرایی………………………………………………………………………………….
34
3-1- نقشه سیاسی جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………………………………………
61
3 – 2 – نقشه سیاسی آسیا……………………………………………………………………………………………………
62
3-3- نقشه سیاسی جهان……………………………………………………………………………………………………..
63
3-4- نقشه کشورهای غرب آسیا…………………………………………………………………………………………..
64
3 -5- نقشه جغرافیای طبیعی ایران و غرب آسیا……………………………………………………………………..
67
3-6-  مسیرهای اصلی حمل و نقل  دریایی و زمین………………………………………………………………..
69
3-7- نقشه رودخانه های منطقه…………………………………………………………………………………………….
72
3-8 – محل سکونت اعراب  در منطقه غرب آسیا……………………………………………………………………
99
3-9- محل سکونت فارس ها در منطقه غرب آسیا………………………………………………………………….
100
3-10- محل سکونت ترک زبانها در منطقه غرب آسیا……………………………………………………………..
100
3-11- محل سکونت کردها در منطقه غرب آسیا…………………………………………………………………….
101
 
 
 
 
 
 

 

 

فهرست عکسها
عنوان
صفحه
3-1- جاده پایانه رازی خوی – ایران – ترکیه………………………………………………………………………
98
 

 

چکیده:

اساس منطقه گرایی بر این مبنا استوار است که نیل به یک وحدت جهانی در شرایط کنونی مشکل  به نظر می رسد و باید با عوامل پیوند دهنده منطقه ای زمینه حصول به آرمان جهانی شدن را فراهم ساخت .جهان گرایان که با این دیدگاه به قضیه منطقه گرایی توجه کرده اند، به این امید دل بسته اندکه پیوندهای منطقه ای که محصول نیاز طبیعی و جغرافیایی باشد می تواند در مراحل تکامل، به یک نظام جهانی بینجامد.مشترکات جغرافیایی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی این امکان را به دولت های واقع در یک منطقه جغرافیایی می دهد که از امکانات خود با همکاری مشترک بهره برده و ضمن تامین کمبودهای یکدیگر در زمینه های مختلف به سرما یه گذاری و تولید مشترک  بپردازند.

در این فضای نوین،کشور ما نیز در یکی ازحساس ترین موقعیت های ژئوپلتیک جهان قرار گرفته ،به گونه ای که مناطق ژئوپلتیکی فعالی با کارکرد های گسترده و پرشمار گرداگرد آن را فراگرفته و آن را به صورت کانون جاذبه دیپلماسی منطقه ای وجهانی در آورده است.این موقعیت نه تنها باعث تاثیرگذاری ایران بر فرایند تحولات منطقه ای می شودبلکه کارکرد مناطق پیرامونی نیز می تواند مسائل ایران را زیر سایه خود قرار دهد.این پژوهش به بررسی موقعیت جغرافیایی  ایران و توان  نقش آفرینی منطقه ای ایران در غرب آسیا می پردازد همچنین تاثیر منابع انرژی  و ویژ گی ژئو کالچرایران بر نقش آفرینی ایران نسبت به سایر کشورهای منطقه بر منطقه گرایی  درغرب آسیا می پردازد.این پایان نامه در پنج فصل در پی پاسخ به این سؤال که ژئوپلیتیک چگونه بر نقش آفرینی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران در مقیایسه با سایر کشورها در منطقه ی غرب آسیا مؤثراست که مفاهیم آن در فصول پنجگانه به صورت کلیات تحقیق و ادبیات تحقیق و مواد و روش ها و یافته های آن ارائه گردیده که در نهایت تجزیه و تحلیل و ارزیابی فرضیه ها در فصل پنج نیز تهیه شده است.روش تحقیق حاضر توصیفی – تحلیلی می باشد وگرد آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و سایت های اینترنتی استفاده شده است روش تحقیق ژئوپلتیک با استفاده از داده های جغرافیایی و سیاسی در این تحقیق مورد استفاده قرار می گیرد. مهمترین نتایج تحقیق عبارتند از:  با توجه به مؤلفه های اثربخش ایران در زمینه انرژی و ژئوکالچر، ایران می تواند نقش موثری در منطقه گرایی غرب آسیا ایفا کند و همجنین تاثیر رشد و توسعه منطقه گرایی و اثرات آن بر رشد موقعیت اقتصاد در ایران به خوبی نمایان شده است و بابرقراری صلح و ثبات در منطقه از راه منطقه گرایی واتحاد منطقه ای و  کاهش  کشمکش بین دولت ها و بهر مندی از توانمندی های اثربخش ایران برای تقویت منطقه گرایی گام های مؤثری را برداشت.

کلمات کلیدی: منطقه گرایی ،جمهوری اسلامی ایران،غرب آسیا،عوامل ژئوپولیتیک

 

 

 

 فصل اول

 

کلیات تحقیق
 

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1- مقدمه

در دو دهه اخیر منطقه گرایی به یکی از اصلی ترین موضوعات خاص رشته های علوم اجتماعی،سیاست مقایسه ای،اقتصاد بین الملل،روابط بین الملل و اقتصاد سیاسی بین المللی تبدیل شده است. در تعریف مفهوم منطقه گرایی در میان پژوهشگران حوزه های مطالعات منطقه ای و روابط بین الملل اتفاق نظر وجود ندارد.در بیشتر موارد همگرایی در سیاست بین الملل با منطقه گرایی یکسان  بر آورد می شود.شاید یکی از دلایل این مساله آن باشد که همگرایی بسیار ملموس تر و عینی تر در سطح منطقه ملاحظه می شود در رویکردی دیگر منطقه گرایی گاه با فرا ملی گرایی یا گرایش های بین حکومتی یکسان شناخته می شود،که به گسترش چشمگیر همکاری های اقتصادی وسیاسی میان دولت ها وسایر کنشگران در مناطق جغرافیایی خاص اشاره دارد.عوامل موثر در تحلیل منطقه گرایی بسیار گسترده اند ودر بیشتر موارد منطقه گرایی بر حسب درجه انسجام اجتماعی(زبان،قومیت،نژاد،فرهنگ،مذهب،تاریخ و آگاهی از میراث مشترک)،همگرایی اقتصادی(الگوها و رژیم های تجاری و هم تکمیلی اقتصادی)،یکپارچگی سیاسی(نوع رژیم،ایدئولوژی و زمینه های فرهنگی مشترک) و انسجام سازمانی (وجود نهادهای رسمی منطقه ای)تجزیه و تحلیل می شود.در اصل منطقه به صورت ترکیبی از عواملی مانند نزدیکی جغرافیایی،درجه بالای ارتباطات،چارچوب های نهادی و هویت های فرهنگی مشترک تعریف می شود.با توجه به اینکه مناطق پویایی خاص دارند،ضروری است همکاری های منطقه ای بر اساس رشد تعامل های اقتصادی،سیاسی،اجتماعی وهویتی،میزان جریان های تجاری،ویژگی ها،ارزشها و تجارب مشترک مورد توجه قرار گیرد(الهه کولایی،2:1389)

 از زمان پایان یافتن جنگ سرد، بازگشت منطقه گرایی در تمام جهان مشهود شده است. توافقات تجاری منطقه ای نیز از جهت تعداد و نیزاز جهت برجستگی، به گونه قابل توجه رشد و افزایش داشته است. تنها از تاریخ ژوئیه سال 2007، به بعد تعداد 380 توافقات تجاری منطقه ای به اطلاع سازمان تجارت جهانی رسیده است.از این مجموعه 205 توافق در همان تاریخ در حال اجرا بود. فرایند منطقه گرایی، غیر قابل تغییر به نظر میرسد و با انتقاداتی که صرفا یک موج به نظر میرسد کنار گذاشته نخواهد شد. با این وجود چنین گرایشی مسایل اختلاف برانگیز را  از قبیل اینکه آیا منطقه گرایی مانع  فرایند جهانی شدن است یا سکوی پرتاب برای آن محسوب میشود، به وجود آورده است.تعدادی پروژه های منطقه گرا را به عنوان مانع جهانی شدن اقتصادی می بینند- دیگران آن را به عنوان مسیری به سوی چند جانبه گرایی در نظر میگیرند. آقای هیتن استدلال میکند که منطقه گرایی جدید را نمی توان به سادگی «سکوی پرتاب» در این فرایند طولی در نظر گرفت، اما این ضرورتا به این معنا نیست که منطقه گرایی جلو جهانی شدن مانع  ایجاد می کند. (الهه کولایی،6:1389)

1-2- بیان مسئله

پس از پایان جنگ سرد فکر منطقه گرایی در جهان مشهود می باشد چون یکی از راه های حل بحران های موجود در جهان استفاده از الگوی منطقه گرایی می باشد که وجود منافع مشترک احساس تهدید و دشمن مشترک، وجود زمینه های عینی مشترک نظیر فرهنگ ، امنیت ، سیاست های اقتصادی و رژیم سیاسی و استفاده بیشتر از توان موجود در منطقه و افزایش قدرت و جایگاه در عرصه جهانی که با استفاده از اتحاد و ائتلاف بین چند کشور در منطقه صورت میگیرد خود می تواند عاملی در تشدید فکر منطقه گرایی باشد.

امروزه شتاب و عجله به سوی منطقه گرایی و افزایش توافقات تجارت منطقه ای خود نشانگر میزان این اشتیاق می باشد در این راستا از اتحادیه اروپا می توان یکی از پیشگامان نام برد بطوریکه تشکیل اتحادیه اروپا که ما حصل منطقه گرایی می باشد آن هم بین کشورهایی که ( بعضاً اصلاً همدیگر را قبول نداشته ) نتیجه تصمیمات عاقلانه ای بود که توسط دولتمردان این کشور ها صورت گرفت.

با توجه به پیشینه موجود در زمینه منطقه گرایی اصولاً هر قدر انسجام اجتماعی ( زبان ، قومیت ، فرهنگ ، مذهب ، تاریخ ، آگاهی از میراث گذشته ) و انسجام اقتصادی و یک پارچگی سیاسی تو ام با انسجام سازمانی بیشتر باشد روند منطقه گرایی سریعتر و موثر تر خواهد شد و از طرف دیگر از آنجایی که منطقه عبارتست از گروهی از کشور ها و دولت های مجاور هم که از نظر جغرافیایی معمولا دارای موسسات سیاسی و اقتصادی مشترک باشند لذا منطقه گرایی به دلیل موقعیت جغرافیایی و طبیعی شان به راحتی شکل    می گیرد . بنابراین تلاش برای ایجاد منطقه گرایی باید بین کشورهایی صورت گیرد که این ویژگی را دارند.

منطقه گرایی بر خلاف جهانی سازی خواست و فرایند ارادی می باشد که دولت ها با شناخت ظرفیت های خود و طرف مقابل با ملاحظه نیازها و وابستگی متقابل اقدام به همکاری مشترک در راستای تامین منافع مشترک انجام می دهند با نگرش اجمالی به روند تاریخی منطقه گرایی به راحتی میتوان دید که در روش سنتی کنش گران و نیروهای عملیاتی صرفا در تمایلات دولتی خلاصه می شد ولی در نوع نوین منطقه گرایی کنش گران و نیروهای غیر دولتی نیز در برگرفته می شوند که نسبت به نوع کلاسیک جامع تر و بارزتر است زیرا به رشد یک پارچگی اجتماعی در محدوده یک منطقه و تعاملات اجتماعی بیشتر منتهی می گردد.

روند منطقه ای شدن خود مسلزم تغییر وضعیت ناهمگونی به وضعیت همگونی با توجه به ابعاد مختلف نظیر اقتصاد ، امنیت ، سیاست و فرهنگ و رژیم سیاسی موجود می باشد لذا کشور ها تلاش میکنند تا موجودیت و هویت نوینی را خلق کنند و هر کشور از هویت و منافع خود در ارتباط با همبستگی و مشارکت با سایر مجموعه ها دفاع کند و از بعد اخلاق گرایی هنجاری از نظر سیاست منطقه گرایی کشورها در تعامل با یکدیگر ضمن خلق هویت جدید مبتنی بر قالب های ادراکی و رفتاری و هنجارهای مشترک تلاش به ساختار اقتصادی براساس شرایط هم تکمیلی در اولویت کاری قرار می گیرد و در نتیجه زمینه برای شکل گیری و سازمان دهی مجموعه جدید فراهم خواهد شد.مجموعه ای که می تواند تولید اقتصادی را ارتقا دهد و زمینه همکاری اجتماعی را بیش از پیش فراهم آوردو ابزار آلات اقتصادی جایگزین اهداف نظامی شود و ماهیت ژئواکونومی به وجود آمده به خودی خود وسیله  اصلی برای تثبیت قدرت و شخصیت وجودی شان در صحنه بین المللی گردد و از طرفی هم در گذشته کسب قدرت با استفاده از عامل نظامی و در راستای آن کشور گشایی بود اما در جهان امروز عامل اقتصادی تجارت جهانی و بازار رقابت جایگزین آن شده است لذا برای افزایش توان اقتصادی و بالا بردن قدرت در سطح بین المللی باید به منطقه گرایی روی آورد . وحدتی که در سایه چنین اتحادی به وجود می آید خود یک نوع وحدت آرمانی بوده که بیشتر از طریق احساس نیاز و همکاری متقابل با رغبت و اراده عقل و تدوین به سوی آن کشیده   می شویم . اینک این سوال مطرح می شود : اگر کشورهای اروپایی با آن همه اختلاف سلیقه و داشتن کینه و دشمنی ها بعد از جنگ ها توانسنه اند اتحادیه ایی را تشکیل بدهند که روز به روز بر دامنه اتحاد و یکپارچگی شان بیفزاید ، آیاکشور های منطقه غرب آسیا که به دلایل مسلمان بودن اکثریت آنها و برخورداری از قیودات اخلاقی خصومتی تا آن حد را ندارند، امکان ره یابی به چنین اتحاد منطقه ای را تجربه نخواهند کرد؟ با توجه به تفاوت هایی که در بین کشورها در زمینه های مختلف وجود دارد به نظر می رسد که در عصر ارتباطات وسیعتر و سریعتر نیاز کشورها به همدیگر جهت تکمیل نواقصات خود و ایجاد زمینه داد و ستد بیشتر شده است. اینک این موضوع مطرح می شود از آنجایی که در ژئوپلتیک جهان علاوه بر عوامل طبیعی و انسانی و اقتصادی و امنیتی مسائل ایدئولوژیک نیز می توانند برای یک منطقه و منطقه گرایی مؤثر باشند. روند منطقه گرایی در غرب آسیا از چه روندی باید تبعیت کند. که در این زمینه می توان گفت ایران زیرساخت های لازم منطقه گرایی را در یک میدان کاربردی دارد که نه تنها متضمن منافع ملی خود بلکه منطقه و در نتیجه اقتدار و ارتقاء جایگاه بین المللی را در بر خواهد داشت. زیرا مؤلفه های ژئوپلتیک تأثیرگذار بر نقش آفرینی منطقه گرایی در غرب آسیا را در حد مطلوبی داشته و تمرکز بر منطقه گرایی و گسترش تعاملات در قالب اتحادیه ها و ائتلاف های سیاسی امنیتی، فرهنگی و اقتصادی با ملت ها و دولت های منطقه نه تنها فرصت هایی را برای ایفای نقش و نفوذ ایران در منطقه را فراهم می کند بلکه از خطرات احتمالی امنیتی در آینده نیز پیشگیری بعمل خواهد آورد که سرانجام قدرت بازیگری ایران در سطح روابط با قدرت های بزرگ افزایش خواهد یافت. که از این عوامل تأثیرگذار می توان از موقعیت جغرافیای ایران در غرب آسیا  ژئوکالچر و ژئواکونومی و توانمندی منابع انرژی و موقعیت هیرو پولیتیک و مذهب (بخصوص شیعه) و زبان نام برد. که از نظر موقعیت جغرافیای طبیعی، سرزمین ایران از شمال به دریای خزر و آسیای مرکزی و قفقاز به عنوان دو منطقه تأثیرگذار و مهم هم مرز است و از جنوب نیز ایران به خلیج فارس و تنگه هرمز و اشراف بر آبهای گرم و آزاد خلیج فارس و اقیانوس هند نیز احاطه دارد که مناطق مذکور به دلیل حساسیت بین المللی ویژگی خاصی را به موقعیت ایران داده است. شکل کوه های مرتفع زاگرس و البرز ذخائر عظیم نفتی و گاز، موقعیت ترانزینی ایران، که نزدیک ترین راه منطقه غرب آسیا و جنوب شرق آسیا به اروپا و شمال آفریقا می باشد و علاوه بر آن وسعت ایران  در مقایسه با کشورهای منطقه  و قرار گرفتن ایران بین دو منطقه عظیم جمعیتی شرق و غرب که ایران را در طول حیاتش به یک معبر تجارتی و سیاحتی بین ساکنین دو بخش آسیای مرکزی و شرق از یک طرف و آسیای غربی و اروپا از طرف دیگر تبدیل کرده است.

این موقعیت خاص باعث شده که ایران از تمدن های بزرگ چین و هند و مدنیت های بین النهرینی، مصر و یونان و رم نیز بی نصیب نماند و از نظر ژئوکالچر (ژئوپلتیک فرهنگی) نیز به دلیل همگونی فرهنگی اعم از زبان و مذهب با کشورهای همجوار مستقر در چهار سوی خود از جایگاه ویژه ای برخوردار باشند بسیاری از کشورهای مستقل امروزی نظیر عراق، افغانستان بخشی از قفقاز جنوبی و آسیای میانه جزئی از ایران بودند و تاریخ مشترک آنها به عنوان نقطه اتصالی نسل های بشری می تواند در همگرایی نوین مؤثر باشد. شایان ذکر است است از آنجاییکه ایران به دلیل قرار گرفتن در مرکز چند منطقه غنی منابع طبیعی نظیر دریای خزر منطقه آسیای مرکزی از اهمیت خاص ژئواکونومی نیز برخوردار است که از این اهرم در راستای سیاست منطقه گرایی می تواند بیشترین بهره را ببرد و همچنین می تواند از منابع نفتی و فرآورده های آن که مبنای توسعه صنعتی کشورهای قدرتمند و صنعتی جهانی می باشد نام برد که یکی از محورهای اصل بحث ژئواکونومی می باشد و بجز موارد گفته شده مسائلی نظیر جایگاه هیدرولوژیک (نقش آب) که می توان گفت اگرچه ایران جز مناطق کم بارش نسبت به جهان می باشد. اما نسبت به کشورهای حوزه خاورمیانه از جایگاه مطلوبی بهره مند است و به همراه این مزیت از نقطه نظر جمعیتی ایران در بین کشورهای آسیای مرکزیو غرب آسیا و قفقاز و خلیج فارس بیشترین جمعیت را دارد. که خود می تواند مبنای خوبی برای همکاری و منطقه گرایی در غرب آسیا به حساب آید. که در این پایان نامه عوامل ژئوپلتیک به عنوان متغیر ثابت و منطقه گرایی به عنوان متغیری وابسته در محدوده منطقه  در غرب آسیا مورد تأکید قرار می‎گیرد. (پیشگاهی فرد،32:1382)

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

ماهیت نظام بین الملل در دنیای امروز به گونه­ای است که به همان اندازه که دامنه­های نقش و نفوذ و منافع ملی قدرت ها در دنیا افزایش می یابد به همان اندازه نیز ضرورت گسترش تعامل و همکاری و نیاز به ائتلاف ها و تمرکز بر منطقه گرایی نیز گسترش می یابد. به عنوان نمونه حضور آمریکا درمناطق مختلف جهان زمانی اتفاق افتاد که منافع آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم به عنوان یک ابرقدرت در مناطق مختلف جهان گسترش یافت و به تبع نیاز به شناخت ملت­ها و ائتلاف با دولت­های جهان در مناطق مختلف یک امر اجتناب ناپذیر گردید. درسال 2009 نیز همزمان با شکست استراتژی بوش در ایجاد یک دنیای تک قطبی به رهبری آمریکا، دولت اوباما استراتژی جدید آمریکا را مبتنی بر ایجاد همکاری و ائتلا ف با دولت ها و ملت ها­ی دوست و رقیب برای حل مسائل جهانی و منطقه­ای و به عبارت دیگر تمرکز بر نوعی منطقه گرایی قرار داده است.

ایران نیز به دلیل ژئوپلتیک حساس خود از جمله قرارگرفتن در بین بحران­های منطقه­ای عراق و افغانستان و همچنین ماهیت مسایل سیاسی – امنیتی که با آن­ها روبرو است، از جمله برنامه هسته­ای، به نوعی با مسایل نظام امنیت بین الملل درارتباط مستقیم است. گسترش نقش و دامنه­های منافع سیاسی- امنیتی و اقتصادی ایران درسطح منطقه­ای و جهانی با نیاز به تعامل و شناخت بیشتر از مناطق مختلف جهان به خصوص منطقه خاورمیانه و غرب آسیا افزایش یافته است. حضور فعال ایران درمناطق مختلف جهان تا جایی­ که با اهداف اقتصادی و سیاسی – امنیتی و استراتژیک ایران هماهنگ باشد به نفع یک قدرت درحال رشد مانند ایران است. منطق روابط بین الملل در دنیا­ی امروز به گونه­ای است که وجود تعامل، ائتلاف و اتحاد را یک امر ضروری می سازد. دستیابی به چنین امری بدون یک سیاست خارجی فعال امکان پذیر نیست. از آنجا که مسایل ایران با مسایل جهانی در ارتباط هستند، تقویت منطقه گرایی و افزایش دامنه های نقش و نفوذ ایران می تواند درخدمت اهداف توسعه­ای و رفع تهدیدات امنیتی  و رشد اقتصادی کشور قرارگیرد.

1-4-سؤ ال تحقیق

ژئو پلیتیک چگونه بر نقش آفرینی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران موثراست ؟

1-5- فرضیات تحقیق

تحقیق پیش رو دارای دو  فرضیه می باشد:

1- موقعیت جغرافیایی  ایران می تواند بر نقش آفرینی منطقه ای ایران در غرب آسیا موثر باشد.

2- منابع انرژی و ویژ گی ژئو کالچرمی تواند بر نقش آفرینی ایران نسبت به سایر کشورهای منطقه در منطقه گرایی غرب آسیا مؤثر باشد.

1-6 – اهداف تحقیق

اهداف تحقیق بصورت زیر می باشد

تبیین و شناخت مؤلفه های اثربخش ایران در زمینه انرژی و ژئوکالچر بر نقش آفرینی منطقه گرایی ایران
تحلیل توانمندی های ایران بر نقش آفرینی منطقه گرایی ایران
-بررسی محدوده واقعی نفوذ جمهوری اسلامی ایران در غرب آسیا
نشان دادن اینکه برقراری صلح و ثبات در منطقه از راه منطقه گرایی واتحاد منطقه ای و کاهش کشمکش بین دولت ها صورت می گیرد  و توانمندی های اثربخش ایران برای تقویت این منطقه گرایی می تواند نقش مؤثری داشته باشد.
تحلیل رشد و توسعه منطقه گرایی و اثرات آن بر رشد موقعیت اقتصاد در ایران . 
1-7- قلمرو تحقیق

1-7-1-قلمرو زمانی تحقیق  

قلمرو زمانی در این پایان نامه از سال1357الی 1394یعنی زمانی است که جمهوری اسلامی ایران ظاهر می شود وتا امروز که نقش یک قدرت منطقه ای را بازی می کند.

 

 

1-7-2- قلمرو مکانی تحقیق                                                                                                                                                           

قلمرومکانی تحقیق حاضرغرب آسیا یا جنوب غربی آسیا منطقه‌ای در آسیا است که با جنوب خاور اروپا و شمال خاور آفریقا همسایه است. ایران هم به لحاظ این تقسیمات در غرب آسیا واقع شده است.

غرب آسیا شامل کشورهای ایران،ارمنستان،جمهوری آذربایجان،بحرین،قبرس،گرجستان،عراق، اردن،کویت،لبنان،عمان،فلسطین،قطر،عربستان سعودی،سوریه،ترکیه،امارات متحده عربی،یمن می باشد.از نظر محدوده زمانی دو دهه اخیر می باشد.

1-7-3- قلمرو مو ضوعی تحقیق

این تحقیق مقایسه تطبیقی تاثیر گذاری مولفه های ژئوپولیتیک بر منطقه گرایی جمهوری اسلامی

ایران را مورد مطالعه قرار میدهد.

1-8- پیشینه ی تحقیق

1-در سال 1380،دکتر عزت الله عزتی در کتاب ژئوپلتیک در قرن بیست و یکم ژئوپلتیک را تکیه گاه واقعیت ها دانسته و از طرفی هم برای ورود به صحنه سیاسی بین المللی اتکاء به قدرتی را که دارای منبع و منشأ جغرافیایی یعنی در حقیقت حیطه ژئوپلتیکی باشد را ضروری قلمداد نموده است.  واز موقعییت جغرافیایی وانسان بعنوان دو عامل  مهم ثابت ومتغیردرژئو پلیتیک ودو قطب اصلی اشاره نموده است

2- در سال 1385،دکتر عمران علیزاده در پایان نامه دوره کارشناسی ارشد خود از عوامل ژئوپلتیک تأثیرگذار بر همگرایی های منطقه ای اشاره نموده که در آن محوریت جمهوری اسلامی ایران را با بیان مشترکاتی نظیر قومیت، زبان و خط، دین و مذهب و فرهنگ و تاریخ میراث مشترک مورد تأکید قرار داده و این تشابهات را موجب تقویت در همگرایی برای منطقه گرایی را متذکر شده اند .

 

استاد مشاور:
جناب آقای دکتر محمدحسین بناءبازی
سال تحصیلی: 93-1392
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

عنوان                    فهرست مطالب                صفحه

فصل اول: کلیات

خلاصه فارسی.. 1

فصل اول: کلیات

1-1: تاریخچه. 3

1-2: خصوصیات عمومی جنس هموفیلوس: 4

1-3: نیازهای غذایی.. 6

1-4: دسته بندی و تیپ بندی هموفیلوس آنفلونزا 8

1-4-1: بیوتایپ های هموفیلوس آنفلونزا: 8

1-4-2: سروتایپ های هموفیلوس آنفلونزا: 9

1-4-3: دیگر سیستم های دسته بندی: 9

1-5: خصوصیات پاتوژنیک… 9

1-5-1: آنتی ژن کپسولی.. 9

1-5-2: فاکتورهای ویرولانس و آنتی ژن های دیگر: 11

1-5-3: عوامل تشکیل کلنی و ویرولانس…. 12

1-6: علائم کلینیکی عفونتهای هوفیلوس آنفلونزا تیپ b.. 13

1-6-1: مننژیت… 15

1-7:درمان: 15

1-7-1: واکسن های موثر و مقایسه آنها 15

1-8: تشخیص: 18

1-8-1: روش کشت… 18

1-8-2: روش آگلوتیناسیون لاتکس (LAT). 19

1-8-3: روش مولکولی.. 19

1-9: ژنوم هموفیلوس آنفلونزا: 19

1-9-1: ژنوم مولد کپسول پلی ساکاریدی.. 21

1-9-1-1: منطقه I. 22

1-9-1-3: منطقه II. 22

1-9-1-2: منطقه III. 22

1-9-1-4: قطعه IS1016 23

1-9-1-5: تعداد کپی جایگاه cap. 24

1-9-1-6: تکامل ژنوم سویه های کپسول دار هموفیلوس آنفلونزا 25

1-9-1-7: ژنوتیپ های Hib.. 27

1-10: روش های تعیین تعداد کپی جایگاه cap در ژنوم هموفیلوس آنفلونزا: 28

1-11: Real-time PCR.. 28

1-11-1: تعریف و مفهوم : 28

1-11-2: مزایای روش Real-time PCR: 29

1-11-3: انواع روش های Real-time PCR: 29

1-11-4: روش های تعیین کمیت با Real-time PCR: 32

1-11-4-1: Absolute Quantification : 32

1-11-4-2: چگونگی رسم یک منحنی استاندارد: 32

1-11-4-3: Relative Quantification.. 33

1-11-5: کاربرد های Real-time PCR: 34

1-12: بیان مساله. 34

1-13: ضرورت انجام تحقیق.. 35

1-14: اهداف پژوهش…. 36

فصل دوم: مروری بر متون گذشته

2-1: مطالعات انجام شده در ایران. 38

2-2: مطالعات انجام شده در خارج از ایران. 39

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1: محیط های کشت… 43

3-1-1: محیط کشت شکلات آگار. 43

3-1-1-1: مواد و تجهیزات مورد نیاز. 43

3-1-1-2: روش تهیه 1000 میلی لیتر محیط کشت شکلات آگار. 43

3-1-2: محیط کشت آگار خون دار. 44

3-1-2-1: روش تهیه 1000 میلی لیتر محیط کشت شکلات آگار. 44

3-1-3: محیط کشت BHI+ supplement مایع.. 44

3-1-3-1: مواد و دستگاه های مورد نیاز. 44

3-1-3-2: روش تهیه 500 میلی لیتر محیط کشت  BHI+ supplemenمایع.. 44

3-2: کشت نمونه ها 45

3-3: فریز کردن باکتری.. 45

3-3-1: مواد و تجهیزات لازم. 45

3-3-2: روش فریز کردن. 45

3-4: شناسایی عمومی هموفیلوس آنفلونزا 46

3-4-1: تست نیاز های غذایی.. 46

3-4-2: رنگ آمیزی گرم. 46

3-4-2-1: مواد و تجهیزات لازم. 46

3-4-2-2: روش رنگ آمیزی گرم. 46

3-5: واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR). 47

3-5-1: استخراج DNA  از باکتری به روش جوشاندن. 47

3-5-1-1: مواد و تجهیزات لازم. 47

3-5-1-2: روش استخراج.. 48

3-5-2: پرایمرها 48

3-5-2-1: آماده سازی پرایمرها 49

3-5-3: برنامه PCR.. 49

3-5-4: تهیه مستر میکس PCR.. 50

3-5-4-1: مواد و تجهیزات لازم. 50

3-5-4-2: روش تهیه مسترمیکس…. 50

3-5-5: تهیه 500 میلی لیتر بافر TAE 10X.. 53

3-5-5-1: مواد و تجهیزات لازم. 53

3-5-5-2: روش تهیه بافر. 53

3-5-6: الکتروفورز محصول PCR.. 53

3-5-6-1: مواد و تجهیزات مورد نیاز. 53

3-5-6-2: تهیه ژل آگارز جهت الکتروفوز. 53

3-5-6-3: روش الکتروفورز محصول PCR.. 54

3-6: استخراج PRP. 54

3-6-1: مواد و تجهیزات مورد نیاز. 54

3-6-2: تهیه  ml50 محلول CTAB 0.5 M… 54

3-6-3: تهیه ml 50  محلول NaCl 0.4 M… 55

3-6-4: روش استخراج PRP. 55

3-7: اندازه گیری PRP به روش بیال. 56

3-7-1: مواد و تجهیزات لازم. 56

3-7-2: روش اندازه گیری PRP. 56

3-8:تعیین تعداد کپی cap با استفاده از Real-time PCR: 57

3-8-1: مواد و تجهیزات لازم: 57

3-8-2: شرایط واکنش: 57

3-8-3: کمیت سنجی مطلق(Absolute quantification): 59

3-8-3-1: انجام و تخلیص محصول PCR برای منحنی استاندارد. 59

3-8-3-2: تهیه منحنی استاندارد. 60

3-8-4: کمیت سنجی نسبی (Relative Quantification): 62

3-9: تعیین ژنوتیپ نمونه ها با استفاده از PCR : 62

فصل چهارم: نتایج

4-1: نتایج روش های تشخیص عمومی.. 65

4-1-1: نتایج نیاز غذایی.. 65

4-1-2: نتایج رنگ آمیزی گرم. 65

4-2: نتایج آزمون PCR.. 66

4-2-1: تایید هموفیلوس آنفلونزای کپسول دار بودن نمونه ها 66

4-2-2: تایید تیپ b بودن نمونه ها 68

4-2-3: نتیجه نهایی PCR.. 69

4-2-4: مشاهده سوش جهش یافته Hib‾ در میان نمونه ها 72

4-3: نتایج سنجش PRP  به روش بیال. 72

4-4: نتایج Real-time PCR.. 73

4-4-1: کمیت سنجی نسبی: 74

4-4-2: کمیت سنجی مطلق: 77

4-5: نتایج تعیین ژنوتیپ: 82

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1: بحث و نتیجه گیری.. 84

5-3: پیشنهادات… 87

منابع  …   89

خلاصه انگلیسی.. 98

فهرست جداول

جدول 1-1: نیاز گونه های مختلف هموفیلوس به فاکتورهای مختلف به فاکتورهای X و V   7

جدول 1-2: بیوتایپ های هموفیلوس آنفلونزا 8

جدول 3-1: لیست پرایمرها برای تایید Hib.. 48

جدول 3-2: برنامه PCR.. 50

جدول 3-3: مواد PCR.. 52

جدول3-4: پرایمرهای اولیگونوکلئوتیدی استفاده شده برای Real time PCR.. 58

جدول3-5: مواد واکنش برای Real-time PCR.. 61

جدول3-6 : برنامه واکنش Real-time PCR.. 61

جدول 3-7: پرایمر های مورد استفاده برای تعیین ژنوتیپ نمونه های منتخب… 63

جدول 3-8: برنامه دمایی واکنش PCR برای پرایمرهای K  و L.. 63

جدول 4-1: لیست نمونه ها و  نتایج PCR.. 70

جدول 4-2: میزان PRP نمونه های هموفیلوس آنفلونزا تیپ b.. 73

جدول 4-3 : نمونه های منتخب و میزان PRP. 74

جدول4-4: کمیت سنجی نسبی ژن rpoB و قطعه IS106 توسط Real-time PCR.. 75

جدول4-5: کمیت سنجی نسبی ژن rpoB و ژن capb توسط Real-time PCR.. 75

جدول4-6: نتایج مربوط به منحنی استاندارد جایگاه rpoB.. 78

جدول 4-7: نتایج مربوط به منحنی استاندارد جایگاه capB.. 78

جدول 4-8:  نتایج مربوط به منحنی استاندارد جایگاه IS1016. 78

جدول4-9: نتایج کمیت سنجی مطلق (تعداد کپی) جایگاه های rpoB, IS1016 و capB 79

جدول 4-10 : تعداد کپی جایگاه های capb و IS1016  نسبت به جایگاه تک کپی rpoB 80

فهرست تصاویر

شکل1-1: انتشار باسیل های گرم منفی، هموفیلوس و سایر باکتریهای نرمال و سخت رشد. 5

شکل 1-2: تست نوارهای X ، V و XV.. 7

شکل 1-3: ساختار پلی ساکارید های کپسولی هموفیلوس آنفلونزا (تیپ های a-f). 10

شکل 1-4: تظاهرات کلینیکی بیماریهای با عامل Hib بصورت درصد. 14

شکل 1-5: کشورهایی که از سال 1997 تا 2012 به برنامه واکسیناسیون علیه Hib پیوستن   18

شکل 1-6: نقشه ژنتیکی حلقوی Haemophilus influenza Rd.. 20

شکل 1-7: ساختار ژنتیکی جایگاه cap در هموفیلوس آنفلونزا سروتایپ های a,b,c,d,e,f. 21

شکل 1-8: جایگاه cap و ژن های تشکیل دهنده 24

شکل 1-9 : درخت تکاملی سویه های کپسول دار هموفیلوس آنفلونزا 26

شکل1-10 : تفاوت های بین ژنوتیپ I و II در جایگاه cap. 28